Prachtige nieuwe uitgave van een hilarische novelle

Het tankschip is een novelle uit het vroegste werk van Willem Elsschot uit 1941. Elsschot heeft heel wat lezende fans, en het is dan ook heel fijn dat uitgeverij Polis de rechten op zijn werk heeft overgenomen en dit volledig opnieuw gaat uitbrengen. Voorbode op zijn klassiekers Kaas, Lijmen/Het been en Tsjip is dit boekje, dat samen met Pensioen en De verlossing de spits mag afbijten.

Dit boekje is een heerlijk komisch verhaal over hoe de louche zakenman Boorman samen met de schoonbroer, Jack Peeters, van de verteller, Laarmans opnieuw, de belastingen een hak wil zetten door een tankschip van de hand te doen aan het begin van de tweede wereldoorlog. Hoe zou jij reageren als je een zeewaardig schip voor geen geld in je bezit zou krijgen? Laarmans is met zijn vrouw, haar zus en de man van die laatste op vakantie in Bastogne. Als zij het bericht krijgen dat de oorlog is uitgebroken (die Elsschot om verhaaltechnische trouwens vroeger laat beginnen), wil Jack per se verder rijden naar Barcelona. Laarmans vraagt zich af waarom en krijgt zo in een monoloog te horen hoe Jack in godsnaam een tankschip onder zijn hoede heeft gekregen, en daarmee zelf een graantje hoopt mee te pikken van wat op zijn minst een ingenieuze belastingconstructie is te noemen. Het zet je direct filosofisch aan het denken over wat goed en fout is.

Het verhaal is hilarisch en de stijl van Elsschot zoals steeds onnavolgbaar. Er staat geen woord te veel in het boek, en hij laat de lezer zelfs op zijn honger zitten op het einde omdat je niet weet hoe het afloopt voor Jack. Ondanks soms wat oudere woorden en wat streektaal dat in het boek is neergestreken is het verhaal best nog vlot te lezen en doet het zeker modern aan. Ook is het verhaal verrassend actueel te noemen. Belastingen ontwijken is met alle leaks van de laatste maanden in de media bijna niet meer weg te denken uit onze maatschappij, multinationale ondernemingen settelen zich in landen waar ze het minste belastingen moeten betalen en geldgewin halen uit het uitbreken van een oorlog maakt ook nog steeds het nieuws.

Laarmans, die ook in ander werk van Elsschot regelmatig voorkomt, heeft een niet zo prominente vertellersrol in dit boek. Boorman is een personage dat ook als zakenman die een slaatje uit alles probeert te slaan, tevens voorkomt in o.a. de bestsellers Kaas en Lijmen/Het Been. Elsschot doet lezen, zowel in school als tegenwoordig nog. Dat er nog vele mooie heruitgaven mogen komen van zijn werk!