Herinneringen aan het Parijs van Modiano

Patrick Modiano herinner ik me niét uit mijn schooltijd toen we voor Frans boeken moesten lezen, hij heeft nochtans in 2014 de Nobelprijs voor de Literatuur gewonnen en nog heel wat andere (Franse) grote prijzen op zijn naam staan. Hij moet dus wel iets hebben dat hem als schrijver op de kaart heeft gezet, sinds hij al in 1968 zijn roman 'La Place de l'Etoile' (De plaats van de ster) schreef. Uit de bib nam ik zijn 'Dans le café de la jeunesse perdue' (In het café van de verloren jeugd) uit 2007 mee om nog eens in het Frans te kunnen lezen.

In dit verhaal volgen we vier mensen, drie bekenden van en de mysterieuze vrouw Jacqueline Delanque met de bijnaam Louki, zelf, die allemaal in het café Le Condé in de Odeon-buurt samenkomen ergens in hun jeugd: een student uit de Ecole des Mines, een detective, en Roland, één van haar geliefden een heel aantal jaar later. Jacqueline of Louki heeft een moeilijke jeugd achter de rug, begint rond te zwerven in de straten van Parijs, gaat een huwelijk aan dat niet zal houden, en wordt bevriend met een aantal klanten van dit café.

Modiano neemt ons op meesterlijke wijze mee in de herinneringen van zijn personages en laat ons mee rondzwerven in de straten en verschillende quartiers van het Parijs van de jaren '50 en '60. Vastgelopen individuen komen bij elkaar in cafés en hotels en zoeken elkaar op om zich aan elkaar vast te klampen. Louki is er daar één van maar ook haar vrienden uit haar stamcafé zijn nog op zoek naar de voor hen geschikte levensweg. Na een dertigtal bladzijden van een vrij beschrijvend karakter over het personage Louki uit de mond van de student begin je het verhaal ongeveer te snappen waarna je ineens een blik op haar krijgt van een ander personage uit de reeks, en het blijkt uit te groeien tot een prachtig ontroerend verhaal, waarin veel gevoelens voorkomen die in die prachtige taal dat het Frans toch is, door een héél vaardige pen worden beschreven.

Prachtige beschrijvingen roepen een ietwat nostalgische sfeer op maar ook de leefwereld van een persoon die het moeilijk heeft zich ergens thuis te voelen en steeds verder vlucht, de nacht in wandelt, haar geluk beproeft bij een minnaar en dan toch weer alleen achter blijft. Louki verblijft na haar stukgelopen huwelijk in enkele hotels en blijft het geluk zoeken al ronddwalend in het Parijs van de jaren '60. Je wordt als lezer meegezogen in herinneringen door prachtige zinnen, zoals het stukje dat ook op de achterflap staat:

“Encore aujourd'hui, il m'arrive d'entendre, le soir, une voix qui m'appelle par mon prénom, dans la rue. Une voix rauque. Elle traîne un peu sur les syllabes et je la reconnais tout de suite: la voix de Louki.”

Haar geliefde, Roland, herinnert zich jaren later hoe hij met haar de Champs-Elysées over struinde, en hij hoort nog haar stem:

“Je préfère remonter à pied les Champs-Elysées un soir de printemps. Ils n'existent plus vraiment aujourd'hui, mais, la nuit, ils font encore illusion. Peut-être sur les Champs-Elysées entendrai-je ta voix m'appeler par mon prénom...”

“J'ai toujours cru que certains endroits sont des aimants et que vous êtes attirés vers eux si vous marchez dans leurs parages.”

Er is tijd nodig om te laten bezinken wat je in dit boek gelezen hebt om zo de subtiele karakterschets beter te begrijpen en mee te dwalen in de nostalgische trip die je hier aangeboden krijgt. De schrijfstijl en het taalgebruik zijn indrukwekkend, het thema van de eeuwige cirkel en de voorbij razende tijd waarin je herinneringen vluchtiger en vluchtiger worden, zijn duidelijk naar voor gebracht, de motieven en de personages vlijmscherp uitgetekend. Een aanrader voor wie opnieuw een kort maar krachtig Frans boek wil lezen na lange tijd!