Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Een beklijvende persoonlijke getuigenis

Nathalie B1 16 september 2016
De getuigenis van Marie Bamutese ‘Overleven met de dood’ gaat over haar vlucht uit Rwanda in april 1994 toen de genocide tegen de Hutu’s uitbrak, haar verblijf in enkele vluchtelingenkampen in Oost-Congo en haar maandenlange vlucht met haar familie doorheen de hel van het Congolese oerwoud in het jaar 1996 samen met een half miljoen andere vluchtelingen terwijl het Rwandese regeringsleger onder leiding van huidig president Kagame hen achterna zat. Haar man, VRT-journalist, Peter Verlinden, vult haar persoonlijke verhaal aan met zijn eigen ervaringen op het terrein, andere getuigenissen en officiële bronnen over deze ‘vergeten genocide’ waarover de internationale gemeenschap doof en stom bleef. Officiële cijfers van de VN ramen de slachtoffers onder deze Rwandese vluchtelingen op meer dan 200.000 doden, ooggetuigen en Marie spreken van een veelvoud daarvan. Ook de ngo-activiste Marie Béatrice Umutesi die zelf uiteindelijk ook in die vluchtelingenstromen terecht kwam, getuigt van dit onmenselijke drama in haar boek ‘Weg van de dood’: http://www.kisangani.be/Boekennieuws-dwars-door-de-hel-van.

Het verhaal van Marie beklijft enorm. Het is eigenlijk een wonder dat ze op tijd uit Rwanda is kunnen vluchten en steeds uit de handen is kunnen blijven van het Rwandese leger en de Congolese rebellen onder Laurent Kabila die Kagame voluit steunden in hun jacht op de Rwandese vluchtelingen. Ook gewone Congolezen die de Rwandese vluchtelingen wilden helpen, moesten voor hun leven vrezen als ze hierop werden betrapt. Marie verloor haar beide ouders die werden vermoord, en haar grootmoeder en een nichtje aan ontbering en honger tijdens de vlucht. Ze werd omringd met bedreigingen door de gevaren van het oerwoud, vele doden in de stromen vluchtelingen die alle kanten opgingen door honger en ontbering, maar vooral ook door de mensen die haar vijand waren. Ze kwam gelukkig ook heel wat mensen tegen die haar wél wilden helpen. In het eerste vluchtelingenkamp waar ze verbleven, zorgden een aantal Spaanse paters voor onderwijs voor de vluchtelingenkinderen. Nadien werden deze paters vanwege hun inzet door het Rwandese leger vermoord. Het is dan ook de Spaanse rechterlijke macht die een rol te spelen had in het onderzoek naar deze misdaden tegen de menselijkheid.

Na haar maandenlange vlucht in het oerwoud kwam Marie uiteindelijk terecht in een weeshuis in Goma. Nadat ze samen met de andere weeskinderen naar een ander gebouw werd verhuisd, stuurde de NGO die het weeshuis bestuurde, en het Hoog Commissariaat van de VN de weeskinderen echter, onder duidelijke dwang van het Rwandese regime, hen verplicht terug naar Rwanda. Door vele verhalen die de weeskinderen ter ore kwamen, waren ze echter gewaarschuwd dat hun lijdensweg daar niet over zou zijn en ze nog steeds door het nieuwe Rwandese regime zouden worden opgejaagd. Uiteindelijk slaagde Marie erin ook te ontsnappen aan deze verplichtte repatriëring dankzij een aantal Congolese broeders die haar hielpen met haar vlucht. Ze woonde toen eerst een tijdje in Nairobi bij haar zus en kwam daarna tijdens haar reis naar haar tante in Frankrijk in België terecht vanwege de Belgische asielprocedure. Wonder boven wonder kwamen haar zussen en broer na de vlucht in Europa ook terug boven water. Zij zelf kwam terecht bij een Belgisch – Vlaams gezin dat haar de kans gaf in Vlaanderen onderwijs te lopen en te gaan werken. Ze ging zo zelf aan de slag in een asielcentrum.

De zware inhoud van dit boek maakt het lezen moeilijker dan de vlotte schrijfstijl. Marie maakt met haar verhaal duidelijk wat een half miljoen of meer Rwandese vluchtelingen hebben meegemaakt in die jaren in het Congolese oerwoud. De feiten die Peter Verlinden verder aanbrengt, werpen een breder licht op dit onmetelijke drama dat eigenlijk nooit terdege door de westerse pers werd opgepikt (buiten voornamelijk dan in de Vlaamse pers dankzij Peter Verlinden zelf).

De eindnoot die Marie schrijft achteraan dit boek, is ook heel sterk omdat ze haar vroegere vijanden niet met wraak bejegent, maar enkel hoopt dat deze én de internationale gemeenschap die hierin jammerlijk gefaald heeft, tot inzicht komen. Het christelijk geloof waar ze mee opgroeide, gaf haar ook altijd dat sprankeltje hoop om verder te vechten voor haar overleven.

Congo, Rwanda, Burundi: België heeft in die regio altijd een belangrijke rol gespeeld, tot op de dag van vandaag. Het is een stuk van de geschiedenis dat niet vergeten mag worden. Ik leerde dit boek kennen via een stukje uit het tv-programma Van Gils en Gasten op de VRT van vorig jaar, zie http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/opinieblog/opinie/1.2462880 en nam het daarvoor de laatste keer uit de bib ook mee.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Nathalie B1

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.