Subliem verhaal waarin de eenzaamheid weer de boventoon voert

Nederlandstalige lezers hebben een tijdje mogen wachten op de vertaling van Kamp Knox, dat er in het Engels al wel even was (onder de titel Oblivion). Nochtans heb ik als fan van Arnaldur Indriðason ditmaal braaf gewacht op deze vertaling.

De reeks rond inspecteur Erlendur Sveinsson is soms wel moeilijk te volgen. Na enkele boeken die zich zeg maar in onze tijd afspelen, is Erlendur opnieuw op schok met zijn mentrix Marion Briem, net zoals in de twee vorige boeken Schemerspel en Nachtstad. We schrijven het jaar 1979 wat we te weten komen door een aangehaald nieuwsfeit van dat jaar (de gijzeling in de Amerikaanse ambassade in Teheran, Iran). Deze sprongen in de tijd kunnen misschien wat verwarrend zijn, maar gooien anderzijds een interessant licht op de toch wel melancholische, in zichzelf gekeerde inspecteur.

In dit boek zijn opnieuw verschillende verhaallijnen opgenomen die zowel de Ijslandse context als de internationale politiek beroeren, ook een kenmerk van Indriðason. De op Ijsland vrij alom verguisde Amerikaanse legerbasis speelt opnieuw een hoofdrol in dit verhaal.

Het is misschien leuk om te beginnen met wat toeristische info over het meer waarin een badende vrouw aan het begin van het verhaal een lijk vindt. Dit meer moet volgens de beschrijving van de locatie, in de buurt van een lavaveld op het schiereiland van Reykjanes, namelijk wel deel uitmaken of minstens in de buurt liggen van de later beroemd geworden 'Blue Lagoon' die tot één van de grootste trekpleisters van Ijsland uitgroeide. (ondanks het grote bezoekersaantal inderdaad indrukwekkend volgens deze ooggetuige) Het verwarmde water is eigenlijk een bijproduct van de nabijgelegen geothermische centrale Svartsengi waaraan ook in dit boek wordt gerefereerd. In bepaalde landen worden nu zelfs gedeeltelijk therapieën terugbetaald voor psoriasispatiënten die in de Blue Lagoon gaan baden. Je merkt in het begin van dit boek dat dit net nieuw ontdekt is door de Ijslandse artsen en de mensen in het algemeen hier nog vrij sceptisch tegenover staan. Tot zover deze toeristische & medische uitweiding.

Het lijk blijkt dat van een man te zijn die ergens anders om het leven is gekomen, waarschijnlijk door een val of duw van vrij grote hoogte. Erlendur en Marion krijgen de zaak op hun bord. De moord op deze man blijkt verband te houden met de legerbasis en de aanwezigheid van de Amerikanen vlakbij, waardoor dit verhaal de internationale politiek van Ijsland aanroert,dat zolang bezet was door zowel GB als de VS vanaf de jaren van de Tweede Wereldoorlog tot lang na de Koude Oorlog.

Tegelijkertijd toont Erlendur interesse voor een verdwijning van de 25 jaar geleden verdwenen Dagbjört, een meisje van ongeveer 17 jaar op het tijdstip dat ze voor het laatst gezien werd. Deze interesse van Erlendur manifesteert zich doorheen alle boeken die al geschreven zijn over zijn latere leven, en heeft zijn oorsprong in een jeugdtrauma van hem. De verdwijning van Dagbjört is in tegenstelling tot de moord van de man dan weer geworteld in een zeer lokale context.

Wat al dan niet minder geslaagd was in vorige boeken rond Marion Briem, komt hier ook terug tot uiting: de schrijver laat in de oorspronkelijke boeken het geslacht van Erlendur's mentrix, Marion, namelijk onbenoemd. Of dit personage een vrouw of een man is, blijft ook hier onuitgesproken. Er wordt in dit boek gepoogd om dit stilistisch hoogstandje aan te houden door naar deze persoon veelvuldig te verwijzen met 'die' en indirecte zinsconstructies. Dat maakt het Nederlands soms niet altijd even vlot klinken, maar dit is echt een detail. Probeer het ook maar eens als vertaler! In het Ijslands zou dit namelijk een stuk eenvoudiger gaan.

De slachtoffers en de daders die in dit boek worden opgeroepen, worden weer gekenmerkt door hun eenzaamheid en frustratie over hun zeer moeizame leven, een rode draad in alle boeken van Indriðason. De schrijfstijl is weer heel simpel maar suggestief en gedetailleerd. De sfeer is opnieuw Ijslands te noemen: melancholie, eenzaamheid, de armoe van de verlaten legerbarakken, kortom de zwaarte van het Ijslandse leven, is hier opnieuw veelvuldig aanwezig. De spanning ligt er niet dik bovenop, maar komt weer langzaam tot uiting en bouwt mooi op naar het einde toe. Merk bv. ook op dat in pre-gsm-tijden mensen zich in de buurt van vaste telefoonlijnen moesten bevinden of van openbare telefooncellen gebruik maken om bereikbaar te zijn .

Indriðason kan met recht en rede één van de beste Noordse (internationale) thrillerschrijvers van het moment worden genoemd. Zijn boeken pieken in Ijsland als geen ander, en ook in het buitenland is hij super populair geworden en kreeg hij al veel prijzen en bloemetjes toegeworpen. Natuurlijk is er maar één Ijslandse Nobelprijswinnaar en daarmee voor mij Ijslands grootste auteur, en dat is Halldór Laxness. ;-)

Voor de categorie: Joker #1 - Brrr, ijskoud!