Knappe conceptuele roman: met aandacht te lezen!

Dit boek speelt zich af in de nabije toekomst, dus kwam dit goed van pas voor categorie 49 (!) van mijn Hebban Reading Challenge voor een boek dat zich in de toekomst afspeelt! Het is een eerste kennismaking met Auke Hulst, zoals ik dit jaar wel meer schrijvers heb leren kennen.

De 'Archipel' is een eilandengroep ergens in de Stille Oceaan en gesticht door multinationals, waar arm en rijk van elkaar gescheiden worden met behulp van stricte regels. Van het noorden naar het zuiden worden de inwoners ingedeeld in de woongebieden Executive, Upside, Midlevel en Downside. Daarnaast worden allerlei digitale middelen door de hogere machten ingezet om de inwoners strict in de gaten te houden van weblenzen (een soort ver gevorderde versie van google glasses), via oortjes tot alziende Ogen die boven de eilanden rondzweven en alles daartussen in. Gedachten worden gelezen en iedereen kan 'getrackt' worden dankzij vingerafdrukken. Anders zijn wordt afgestraft. Het geheel doet aan als een claustrofobische big brother wereld waar je niet buiten kunt. Big brother meets 1984, past hier wel wat bij ongeveer. Tussen de lijnen door merk je dat er zich een (klimaat?)ramp heeft afgespeeld in de rest van de wereld en de zon zich nog zelden laat zien.

Op deze eilanden volgen we een Nederlandse terminaal zieke bankier, Willem Gerson, die het einde van zijn carrière nadert, een Japanse onderzoekster, Hatsu Hamada, en een door een hard leven getekende tiener, onze Johnny Idaho, die speciaal naar de eilanden is afgezakt om een rekening met iemand te vereffenen. Op hun eigen manier zijn ze allemaal even eenzaam in een wereld die nochtans aan elkaar hangt van sociale netwerken en digitale 'tools'. Gerson denkt dat hij via Hatsu Hamada op het spoor kan komen van het geheim voor een eeuwig leven maar dit loopt anders af dan hoe hij het voorzien had. We komen via flashbacks van vooral Johnny Idaho te weten hoe zijn vroegere leven in de VSA er uit zag en aan welke ramp hij is ontkomen. Dit komt mooi samen in een uiterst boeiend plot die tragisch afloopt voor alle betrokkenen.

Het boek is niet zo gemakkelijk op te nemen want de stijl is best afstandelijk en kil maar toch wel gepast in deze conceptuele roman. Je hebt voldoende concentratie nodig om dit boek door te nemen tot het einde, waar je dan wel rijkelijk voor beloond wordt. De dialogen zijn vlot geschreven, en de moeilijkheidsgraad van de taal is op zich niet zo moeilijk. De beschrijving van deze aparte wereld wordt je bijvoorbeeld in stukjes en beetjes opgediend. De kracht van de beschreven maatschappij die harteloos is en niemand ontziet, met een totale controle en amper empathie, en bedenkingen over ons politieke, economische en sociale systeem, geven je een stomp in de maag waardoor je over deze thema's wel even blijft nadenken.