Uitstekend naslagwerk voor iedereen die Vlaanderen van binnen en van buiten wil leren kennen

Dit boek heeft zelf al een aparte geschiedenis achter de rug: Flanders, a cultural history (Landscapes of the imagination) werd oorspronkelijk geschreven in het Engels en uitgegeven door Signal Books/Oxford University Press, en dit reeds in 2007. De auteur woont en werkt zelf als schrijver en vertaler in Oxford en schreef voordien al Brussels, A cultural and literal history. Zijn passie en expertise liggen duidelijk bij de Vlaamse geschiedenis. Vanwege het succes vertaalde New Zeno Antwerpen dit boek in een vlotte toegankelijke Nederlandse editie, die in 2017 bij de net opgerichte uitgeverij Horizon werd uitgebracht.

In dit boek beschrijft André de Vries de culturele en religieuze geschiedenis van de hoogtepunten van de Vlaamse steden evenals van de rurale regio’s. Van de kust tot Limburg, van ‘Nederlands’ Zeeuws- tot Frans-Vlaanderen doorkruist hij het Vlaamse land en blijft hij stil staan bij de belangrijkste historische personen, monumenten en wetenswaardigheden. In zijn inleiding heeft De Vries het onder andere over de ligging van Vlaanderen , het ‘plat pays’ van Jacques Brel, en de identiteit van de Vlaming. Daarna zoomt de schrijver in de drie volgende hoofdstukken in op een korte geschiedenis, te beginnen bij de veroveringen van Caesar in 58 v. Ch. die voor het eerst naar de Belgae refereerde, de religie, de folklore en zelfs de Vlaamse gastronomie en de volkscultuur, van de Rode Duivels tot en met het vinken zetten.

De volgende tien hoofdstukken brengen allemaal op boeiende wijze de geschiedenis van de verschillende regio’s tot leven. In Gent neem je de poort naar de hel en kom je niet alleen meer te weten over Jacob van Artevelde en het Gravensteen maar ook over de volkse wijk rond het Patershol dat beurtelings volks en hip was. In Antwerpen treed je mee in de voetsporen van Willem Elsschot, Dinska Bronska, Hendrik Conscience en vooral Peter Paul Rubens. Ieper kan niet besproken worden zonder eveneens W.O. I uitgebreid aan bod te laten komen.

Elk hoofdstuk wordt voorafgegaan door een citaat van een bekende buitenlandse of Belgische auteur zoals bijvoorbeeld ook Dante Alighieri: 'Gelijk de Vlaming van Wissant tot Brugge beangstigd door de vloed die aan komt stormen, daar dijken opwerpt om de zee te keren…' 

Dit boek is goed gestructureerd en kan aan de hand van de inhoudstabel uitstekend als toeristische gids gebruikt worden. De geïnteresseerde lezer/toerist kan telkens in één hoofdstuk een bepaalde regio ‘bezoeken’ en daarover meer te weten komen, eerder dan de volledige reis onmiddellijk te maken en het boek in één ruk uit te lezen. Als je echt op reis bent in de betrokken streek, zullen de feiten nog meer voor zich spreken. Het snel verspringen van het ene monument naar het volgende thema binnen één regionaal hoofdstuk onderbreekt soms wel de narratieve schrijfstijl en af en toe komen bepaalde belangrijke personen en gebeurtenissen ook verschillende keren voor onder meerdere ‘lemma’s‘.

In een heldere en onderhoudende taal komt men meer te weten over de culturele ontwikkeling van Vlaanderen. De auteur verbindt artistieke, religieuze en politieke elementen om een vrij compleet zicht te krijgen op het complexe Vlaanderen. De bronnen die hij raadpleegde, zijn zeer uitgebreid zoals de opgenomen bibliografie aan het einde ook aantoont. De prachtige vormgeving springt trouwens ook in het oog: een heel aantal zwart-wit foto’s dient ter illustratie binnenin het boek en een mooi avondlijk tafereel van een Vlaamse stad siert het omslagontwerp van Dominic Van Heupen. Samen met de uitgebreide bibliografie en een handig trefwoordenregister maakt het van dit boek een uitstekend naslagwerk voor iedereen die Vlaanderen van binnen en van buiten wil leren kennen.