Ongrijpbaar geschiedenisverhaal
Het boek gaat over vier generaties vrouwen die geboren en getogen zijn aan de oever van de Trave, in een arme wijk die niet zal voorkomen in de boeken van Thomas en Heinrich Mann. Op het einde van de 19de eeuw sterft Magdalena in die rivier die door Lübeck stroomt, maar haar pasgeboren dochter Lucie, die op haar buik ligt, blijft op wonderbaarlijke wijze leven, en zij zal opgroeien bij haar vader Michél. Dankzij haar overleving heeft ze een gave gekregen dan wel een vloek die ze met zich meedraagt en uiteindelijk zal overdragen op haar nageslacht. Aan de rijke kant van de stad vind je de familie van Christoph Petersen, met Josefa en Johan als ouders. Hoewel deze familie in veel betere en comfortabelere omstandigheden leeft, en Christoph en zijn broer Alfons opgroeien, wordt vooral Christoph ook niet door het leven gespaard.
Christoph zal uiteindelijk met Lucie trouwen en samen met haar hun dochter Freya krijgen. Daarna komt er nog een generatie; de dochter van Freya is Jessie Mertens die van in het begin ook een stem krijgt in het boek. Vanaf het begin verspringt het boek namelijk enorm veel in de tijd en op zo’n manier dat dit erg verwarrend werkt en je daardoor geen goed ‘contact’ krijgt met de verschillende personages. De verhalen van de mannen, Michél de kunstenaar die tegen wil en dank moet vechten tijdens de eerste wereldoorlog, Christoph die aan de kant van de Nazi’s komt te staan tijdens de tweede wereldoorlog net als zijn broer, worden minder vervolgd door vloeken en mysteries en voldoen eigenlijk aan het cliché dat zij minder neurotisch zouden zijn dan de vrouwelijke personages. Ergens is dit toch wel jammer met een vrouwelijke auteur aan het roer.
Afhankelijk van de periode krijgen de vrouwen te maken met een zwaar verlies door ziekte of vanwege een oorlog, misbruik van drugs, een oudere dokter die naar hedendaagse normen een kwakzalver genoemd zou worden, een marginale omgeving om in op te groeien tijdens de punktijd, psychedelische toestanden, enzoverder. Echt moeilijk om te begrijpen dat deze vrouwen zware levens hebben, is het niet echt. Het kunnen plaatsen van een duivel die in het verhaal door de tijden heen opduikt, is dat dan weer wel.
Kutschke verwerkt de geschiedenis van de stad wel goed in haar verhaal. Dat is best mooi om te lezen. Je krijgt een prehistorische mythe over de stad te lezen en de Trave krijgt een belangrijke functie in het boek. Ook de verwijzingen naar Thomas Mann krijgen een functie door een vriend van Michél, Willnauer die voortdurend als schrijver probeert aan de bak te komen maar die door Mann steeds ‘voorgestoken’ wordt . Tijdens de tweede wereldoorlog zal deze Willnauer meer en meer gedesillusioneerd worden. De schrijfster steekt echter zoveel symboliek en referenties achter onder andere de duivel, de roggenbuk in de Trave, de namen van haar (vrouwelijke) personages en misschien ook wel de kleuren die ze duchtig rondstrooit in bepaalde delen van het boek, dat de geschiedenis uit deze ‘kroniek’ erdoor wordt ondergesneeuwd.
De lange beschrijvingen en de soms prachtige, poëtische zinnen zijn knap en beeldend geschreven maar brengen het verhaal teveel uit balans.
De lidwoorden uit de titel zaaiden ook verwarring. Wie is ‘het’ meisje, want er zijn er verschillende, kan de lezer zich afvragen? En die duivel uit de titel, die blijft over het boek heen zweven, in een onbegrijpelijke functie van vooral waarnemer, want hij krijgt immers geen christelijke betekenis met zich mee. In het Duits is dat trouwens in de rook dat hij moet rondzweven: Stadt aus Rauch is de originele titel, en die Rauch zorgt inderdaad voor mistige toestanden en voor maar weinig begrip.
Want wat is eigenlijk de rode draad doorheen het verhaal: de vier generaties vrouwen wier levens niet goed aflopen of de sociaal-politieke omwentelingen in onze maatschappij die zich herhalen? Mij blijven in ieder geval deze twee thema’s het beste bij. Het verhaal boet te veel aan kracht in door de gekunsteldheid en is echt geen voorbeeld van het Duitse credo "In der Beschränkung zeigt sich der Meister". Verschillende aangesneden verhaallijnen zijn dan nog niet eens afgehandeld aan het einde van het boek. Het hoofdthema van dit boek wordt te veel beneveld door alle zijsprongen die de schrijfster onderneemt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nathalie B1
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
