Kleurrijk reisverslag over hedendaags Cuba
Cuba was en is nog steeds een eigenzinnig eiland dat haar eigen koers wil varen ondanks de jarenlang durende “bloqueo”, of het Amerikaanse economisch embargo ingesteld door John F. Kennedy in 1962 omdat de door de Amerikanen gesteunde invasie in de Varkensbaai toen mislukt was. Op 1 januari 2019 is het 60 jaar geleden dat de Cubaanse revolutie ingeleid door Fidel Castro culmineerde in de val van dictator Fulgencio Batista en het vestigen van een communistisch regime. Voormalig VRT-journalist en TerZake-pionier Dirk Tieleman en professor emeritus Lut Baten schreven samen een boeiende reisreportage over dit eiland. Tieleman doorkruiste in zijn tijd als journalist West-Azië en trok met zijn motor dwars door de voormalige Sovjet-Unie. De uitdagingen en de veranderingen waar Cuba nu voor staat, doen hem hard denken aan de val van de Sovjet-Unie en de ontwikkelingen erna. Lut Baten voert er nog steeds opdrachten voor de Vlaamse universitaire ontwikkelingssamenwerking uit. Samen gingen ze op reis op het eiland en leverden in september 2018 dit boeiende en bruisende boekwerk af.
Herman Portocarero, zelf auteur en gewezen Belgisch ambassadeur in Cuba, schreef het voorwoord en beveelt dit boek aan omdat het de moeilijke en pijnlijke aspecten van het leven op Cuba niet uit de weg gaat. De getuigen die de auteurs in dit boek aan het woord laten, zorgen voor persoonlijke aangrijpende verhalen met tientallen meningen over hoe zij trachten te overleven en wat er nu in Cuba aan het gebeuren is. De Castro’s zijn er niet meer aan de macht, er kwam een ontdooiingsperiode tussen de VS en Cuba toen Barack Obama president van de VS was en paus Franciscus als bemiddelaar werd aanzien; bij stukjes en beetjes lost de overheid er de teugels voor haar eigen inwoners hoewel ze de controle nog helemaal in de hand heeft. Met het aan de macht komen van president Trump werd het Cubaans-Amerikaanse ontdooiingsproces natuurlijk terug in de koelkast geplaatst.
Elk van de vier hoofdstukken begint met een Spaanse slagzin, uiteraard netjes voorzien van de vertaling. Cienfuegos, Santa Clara, Santiago, Camagüey en Havana worden aangedaan. De auteurs interviewden er persoonlijke kennissen of mensen die ze er pas leerden kennen, van de oudere generatie die het socialistische regime echt in het hart draagt via jongere universitairen die door verschillende baantjes te combineren in hun levensonderhoud moeten voorzien, tot journalisten die voor hun recht op vrijheid van meningsuiting en pers vechten en willen uitoefenen. Je leert zowel de meningen kennen van zij die een gemakkelijker leven in het buitenland hebben opgezocht, als zij die gebleven zijn omdat ze hun familie niet wilden achterlaten en verzorgen. De familiale samenhorigheid is trouwens één van de opvallendste aspecten uit dit boek, iets wat je in heel wat westerse samenlevingen niet veel meer tegen komt.
Samen met de auteurs bezoek je ook de belangrijkste plaatsen waar de revolutie zich heeft volbracht, waar de Castro’s samen met Che Guevara en hun kompanen strijd leverden tegen de troepen van Batista, en waar de eerste – dichtende - revolutionair en voorbeeld van Castro, José Martí (1853 – 1895), begraven ligt (op Santa Ifigenia, Santiago), net zoals Fidel Castro zelf trouwens. Je komt te weten hoe de Cubaanse geschiedenis eruit zag voordat de Cubaanse revolutie er plaats vond, hoe het land geëvolueerd is na 1959 en vooral de laatste jaren toen er toch al door het stijgend toerisme en de economische wurggreep waarin het land zich bevindt, wat meer openheid en vrijheid kwam op het eiland. En wat de gevaarlijke klippen zijn die de overheid er nu moet nemen voor haar verdere economische ontwikkeling. De Amerikaanse blokkade werkt er veel tegen, waardoor zelfs investeringen van elders worden tegengehouden. (Buitenlandse banken en bedrijven die met Cuba samen werken, verkijken immers hun kansen voor de veel rendabelere Amerikaanse markt.) En paradoxaal genoeg stuitten de bereikte sociale verworvenheden op de budgettaire realiteit: een hoge levensverwachting (hoger dan in de VS) en een laag geboortecijfer dankzij een goede gezondheidszorg en onderwijs zorgen voor een dure sociale zekerheid. De trage economische hervorming berust op wantrouwen tegen initiatief en creativiteit omdat men angst heeft dat de sociale verdeeldheid zal stijgen en de bestaande solidariteit zou worden bedreigd door meer competitie en privatisering toe te laten.
Cuba staat voor een keerpunt. Als je dit boek hebt gelezen, kan je wat meer van dit land begrijpen en heb je een kleurrijk reisverslag achter de kiezen. Met knappe zwartwit-retrofoto’s voor extra sfeer bovendien.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nathalie B1
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
