Leren kan zo leuk zijn!

Dacht je na het lezen van Het raadsel van alles wat leeft, dat je alles wist over het menselijk lichaam en de natuur om ons heen, dan heb je het mis. Het vervolg Het wonder van jou en je biljoenen bewoners bevat minstens evenveel interessante wetenswaardigheden en minder bekende feiten, die je altijd al wilde weten.  

De verwachtingen zijn hooggespannen, want deel een viel zo vaak in de prijzen dat dit succes bijna niet te overtreffen valt. Of toch wel? Oordeel zelf en klik hier voor een sneak preview en geniet van de synergie tussen auteur Jan Paul Schutten en illustrator Floor Rieder. 

Je moet ervan houden: een boek waarin je op iedere pagina rechtstreeks wordt toegesproken door een belerende vertelstem. Deze stem neemt je uiterst serieus en waarschuwt dat hij moeilijke woorden – daar waar dat onvermijdelijk is – niet zal schuwen. Hij heeft namelijk een gesprek met de winnaar van de eeuw. Met jou! En jij hebt de grootste wedstrijd in je leven al gewonnen (je bent tenslotte de winnaar van de geboorterace die je voerde met miljoenen andere zaadcellen van je vader) en dus kun je deze reis die hij samen met jou wil ondernemen, heus wel aan. De vertelstem gelooft in jou, hij neemt je uiterst serieus en schat je intelligentie hoog in.  

Voor een non-fictieboek is het ongelofelijk beeldend geschreven. Korte anekdotes en interessante weetjes worden als een spannend boek aan de jonge lezer gepresenteerd. Juist omdat het zo onderhoudend geschreven is, vergeet je nooit meer waarom je lichaam 37 graden moet zijn en waarom je grote teen je mond nodig schijnt te hebben.  

Schutten neemt je niet alleen mee op reis door je lichaam, maar ook op een lugubere tocht door de tijd. Onderzoek naar het menselijk lichaam was vroeger verboden dus ging ene Andreas Vesalius in het holst van de nacht verse graven openhalen om de lijken eruit te vissen om ze te bestuderen. Lijken opensnijden doe je niet zomaar, daar moet je nog best wat voor kunnen. Wij zijn deze lijkensnijders van weleer zeer dankbaar voor de kennis die ze ons hebben gegeven, maar Vesalius was in zijn eigen tijd niet populair. En dat begrijpen we. Tientallen van dit soort bijzondere verhalen zijn te lezen in Het wonder van jou en je biljoenen bewoners. Dit is puur genieten.  

We krijgen antwoorden op honderden vragen die we onszelf nooit hebben gesteld of gesteld zouden hebben, al zouden we nog 100x na dit leven gereïncarneerd worden. Maar nu Schutten ze eenmaal gesteld en beantwoord heeft, ben je blij dat je weet waarom erwtensoep niet terugklotst als je rent of waarom je maag op een moordenaar lijkt.  

Het mooiste van dit boek is dat Schutten zijn jonge lezer respecteert. Hij schat de intelligentie van het kind zo in dat hij precies de juiste toon weet aan te slaan om onderwerpen die net buiten de parate kennis van het kind liggen, op een begrijpelijke en interessante manier te presenteren. Door moeilijke zaken te verduidelijken met voorbeelden die we herkennen, blijf je geboeid en snap je het omdat je het voor je ziet.

Zo leren we waarom de lever belangrijk is en je billen niet wegbranden door lichaamszuren als je poept. Toch is poepen niet zo eenvoudig als het lijkt. Daarom krijgen we een poepwijzer omdat veel mensen te dom zijn om te poepen (…) En hoe grappig het allemaal ook is; zijn ongelofelijke gevoel voor humor onderstreept zijn respect voor zijn jonge lezer en het wordt nergens kinderachtig of melig. Dit is een naslagwerk waar een kind van zal genieten en zal bewaren om later – als de biologielessen op school wat droger worden – open te slaan om rustig na te lezen hoe het ook alweer zat.  

Een boek als dit valt of staat bij de illustraties om de moeilijke passages behapbaar te maken en het geheel te verduidelijken. Het kind moet in een oogopslag kunnen zien wat er wordt bedoeld om zo de nieuwe informatie een plek in zijn hersens te kunnen geven. De tekeningen van Rieder zijn hiervoor uitermate geschikt. Zo levendig en duidelijk zie je het niet vaak. Kleurgebruik is bewust sober gehouden waardoor de illustraties rustig en ongelofelijk effectief zijn. Ook hier geldt net als bij de tekst: simpel maar nooit kinderachtig! Het is knap dat Rieder ondanks het eenvoudige kleurenpallet zoveel afwisseling in de stijlen heeft weten aan te brengen. Tekst en beeld gaan hand in hand en maken dit boek samen tot een pareltje.  

Tenslotte: Wil je weten waarom Cleopatra een dikke zwarte kohllaag (eyeliner) om haar ogen schilderde of waarom je je tanden beter voor het eten kunt poetsen? Lees het en je weet het!