Een weggegooid leven

Ad van den Dool legde een lange journalistieke weg af voor hij debuteerde met dit boek Sporen van Uschi K. – een reconstructie. Van den Dool was in het verleden als journalist verbonden aan  de Goudsche Courant en het Rotterdams Nieuwsblad. Verder werkte hij als copywriter bij diverse reclamebureaus. Vandaag de dag is hij freelance tekstschrijver.

Aan Sporen van Ushi K. werkte hij vier jaar lang. Wat begon als een plan voor het schrijven van een misdaadverhaal resulteerde in dit waargebeurde relaas van een jonge drugverslaafde vrouw. Uschi’s levenspad was er geen dat over rozen ging. Gebruik van harddrugs, tippelen, misbruik en mishandeling spelen zich af tegen de grootstedelijke achtergrond van Dortmund, Amsterdam en Rotterdam. Als Uschi haar latere echtgenoot, Martin, ontmoet lijkt het er even op dat haar leven een positieve wending neemt. Tot een schot een einde maakt aan het leven van Martin en Uschi verdacht wordt van moord. 

In de woonkamer treft de man het dode lichaam van zijn zoon aan, onderuit gezakt in een stoel. In Martins rechterslaap zit een wond, een streep geronnen bloed loopt over zijn gezicht. Zijn rechterarm hangt naast de leuning omlaag, de hand zo’n tien centimeter boven de vloer. Op de grond, onder zijn rechterhand, ligt het pistool waarmee hij urenlang heeft zitten spelen en Uschi heeft bedreigd.

Het verhaal dat Van den Dool opdist over het leven van Uschi K. is zodanig gedetailleerd dat men zou denken dat hij haar van nabij heeft gekend. Niets is minder waar; Uschi is al een decennium dood als Van den Dool aan zijn speurtocht begint. Zijn verhaal is gebaseerd op persoonlijke zaken van Uschi die hij kon inzien: agenda’s (die aangevuld werden met persoonlijke nota’s), bedenkingen, flarden teksten, brieven, losse aantekeningen en adressenboekjes. Hierdoor kreeg en geeft hij een vrij zuiver beeld van Uschi’s wedervaren in een tijdspanne van enkele jaren. De auteur gebruikt een boeiende afwisseling van beschrijvingen, neerslagen van getuigenissen, citaten en (dagboek)fragmenten uit de agenda’s. Deze worden gesitueerd in de tijd. De foto’s van Uschi binnenin geven het verslag een nog persoonlijker tintje.

Zolang de auteur kan terugvallen op de vele geschriften biedt het boek een boeiende inkijk in het leven van Uschi. Maar met het afnemen van haar gezondheid neemt ook het neerpennen van allerlei boodschappen af. Het resultaat is, naar het einde toe, een veel minder interessant verslag van korte gebeurtenissen die weinig nieuwswaarde hebben voor de lezer. Bovendien leert de lezer een kant kennen van de hoofdpersoon die op heel wat minder sympathie kan rekenen.

Het boek heeft een hoog Christiane F. gehalte. Zelfde soort titel, zelfde verhaal van druggebruik, misbruik, tippelen en een opname van foto’s. Toch raakt het verhaal van Christiane F. meer. Misschien omdat dat het eerste boek was over een heroïnehoertje en voor heel wat ophef zorgde? Misschien omdat het autobiografisch was? Misschien omdat Christiane F. nog leeft en men het, met veel goede wil, een boek met happy end kan noemen? Feit is dat het leven van Uschi vooral blijft hangen als een weggegooid leven, een leven dat enkel op een handjevol mensen indruk heeft gemaakt.  Een vergeten leven mocht Ad van den Dool haar niet opnieuw tot leven hebben gewekt in dit boek.

Het verhaal leest vlot, van den Dool heeft een aangenaam leesbare pen zonder bravoure. Maar of het boek echt beklijft…