Oorlog is een misdaad tegen de menselijkheid
Helden zonder glorie is het verhaal van een Amerikaans peloton dat een veldtocht voert tegen de Japanners op het (gefingeerde) eiland Anopopei in de Phillipijnse archipel. Er sneuvelen uiteindelijk veel meer Japanners dan Amerikanen. De Amerikaanse wreedheid tegen de vijand is grotesk (misschien wel enigszins begrijpelijk gezien het al aanwezige oorlogstrauma) en om misselijk van te worden. Uit informatie achteraf blijkt dat de aanval helemaal niet nodig was; de Japanners hadden vrijwel geen voorraden meer en derhalve eigenlijk al verslagen. Alle inspanningen zijn feitelijk tevergeefs geweest. Dat verbaast natuurlijk geenszins. Dit is een rauw anti-oorlogsboek. Een van de eerste die kritiek leverden op WOII en in dit geval op de Amerikanen.
Ik moest onder het lezen ook wel denken aan Catch-22 van Joseph Heller, ook een anti-WOII-boek, maar dit verscheen later en gaat over vliegers. Heller begon te schrijven in 1953 en publiceerde de roman in 1961.
De roman is rauw, cynisch en indrukwekkend. Bij vlagen is het verhaal ook ontroerend en zijn er stukjes die heel indringend, menselijk en zelfs poëtisch zijn. Veel minder aantrekkelijk zijn het grote aantal personen dat in de roman voorkomt (een heel peloton?), het weinig aantrekkelijke en te lange verhaal, en dat de figuren ondanks de Tijdmachine te weinig psychologische diepte krijgen, of te weinig sympathie opwekken.
De keuze om vrijwel alle manschappen van het peloton aan het woord te laten is een bewuste keuze. Daardoor krijgt het verhaal een grotere impact dan wanneer er een paar mannen de hoofdrol spelen.
Natuurlijk zijn ook de relaties van de mannen onderling heel belangrijk. Je ziet een dwarsdoorsnede van de Amerikaanse samenleving: jongens uit de stad, jongens van het platteland; joden, Polen, Noren, Ieren, Italianen, Mexicanen, noem maar op. Vrijwel alle etnische groepen zijn aanwezig. Behalve de African-Americans. Het Amerikaanse leger strikt gesegregeerd. Daarom geen zwarte jongens in Mailers peloton.
Er is sympathie voor elkaar en camaraderie, maar ook veel afgunst en antipathie. Er is veel misogynie: het kwaadspreken over vrouwen en over hun en elkaars echtgenoten, vrouwen worden gezien als seksobject (of grootspraak daarover). Er is racisme, en antisemitisme. Er zijn gevoelens van eenzaamheid en angst om te sterven en die gevoelens moeten zo veel mogelijk onderdrukt worden maar dat lukt niet altijd. In ieder geval geldt voor elke soldaat en ook voor officieren dat de oorlog onvoorwaardelijk dehumaniseert. Er is sprake van enorme lichamelijke en geestelijke uitputting, maar ook van verveling.
Een van de eerste anti-oorlogsboeken uit de 20e eeuw was Van het westelijk front geen nieuws van Erich Maria Remarque uit 1929. Hierin staat vooral de vriendschap tussen de manschappen centraal naast natuurlijk de enorme ellende van de oorlog. Helden zonder glorie is een veel cynischer en rauwer boek.
Dat rauwe in het boek, de spreektaal en het slang dat de mannen spreken en hoe zij met elkaar spreken, dat is allemaal zeer prijzenswaardig maar het boek is gewoon veel te lang. De psychologische diepte van de karakters ontbreekt. Dat is evenzeer een bewuste keuze geweest van Mailer. Wellicht wilde Mailer door de lengte van de roman benadrukken hoe verschrikkelijk die oorlog geweest is.
Hulde natuurlijk ook voor Mailer, die het boek in 15 weken geschreven heeft en toen pas 25 j was. Hij heeft deels uit eigen ervaring geput. Hij heeft gedwongen en als kok deel uitgemaakt van het Amerikaanse leger in de Philipijnen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Roosje de Vries
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
