De Harem van De Hoop

In zijn nieuwste roman Harem vertelt Ronald Giphart een prachtig verhaal over vriendschap, liefde en vaderschap. Dit is een roman waarmee Giphart bewijst dat hij niet alleen voor een jeugdige doelgroep over seks kan schrijven, maar dat hij een verhaal kan vertellen dat boeit en tot nadenken stemt.

In Harem trekt de twintigjarige Liam zich terug in een oude jachthut om zijn debuutroman te schrijven. Een autobiografie moet het worden, maar het wordt een biografie over zijn vader, McDonald de Hoop (roepnaam Mac Hope). Liam groeit op in De Melkerij, een oude fabriek in een hippe wijk in Stockholm, waar behalve zijn vader en moeder ook de vriendin van zijn vader en de vriendin van zijn moeder wonen. Mac is een wereldberoemd fotograaf en behalve de harem van Mac wordt de Melkerij bevolkt door kunstenaars van uiteenlopend kaliber die graag in zijn nabijheid willen zijn. De omgeving lijkt een mix van Andy Warhols Factory en het huishouden van Anton Heyboer.

“Alles in het huis van mijn vader ontstond zonder vooropgezet plan. Ze waren jong, er waren verliefdheden, zwangerschappen, middelen, vrienden die stierven, er was een moeder die aandacht nodig had. Mijn ouders tolereerden verhoudingen met anderen, iets wat de gemoederen van anderen blijkbaar altijd heeft beroerd. Hun harten waren niet zweverig, wel onstuimig.”

Is dit een omgeving waar een kind verantwoord kan opgroeien? Als zijn moeder Freja zegt dat ze hem te jong vindt om al een boek te publiceren, antwoordt Liam: “Denk je niet dat ik al voldoende heb meegemaakt in die Melkerij van ons? Ik ben toe aan een leven zonder levenservaringen. Daarom wil ik schrijven, om maar vooral niets meer mee te maken.”

Liam construeert het levensverhaal van zijn vader (en zichzelf) aan de hand van geruchten, verhalen, oude krantenknipsels, brieven en natuurlijk foto’s. Er zijn veel flashbacks, herinneringen die opgeroepen worden door de foto’s van zijn vader en de voorwerpen die hij heeft meegenomen naar de hut in het bos.

De indrukwekkendste passage in het boek is het verhaal dat hoort bij een oude knuffel. Mac wordt gevraagd een fotoreportage te maken over de hongersnood in Soedan. Met een internationale groep fotografen bezoekt hij een dorp op zoek naar hartverscheurende plaatjes. Mac neemt  foto’s van uitgemergelde kinderen met het knuffeldier van zijn pasgeboren zoontje Liam. Een handgenaaid konijn uit een luxe Stockholmse designwinkel waar de prijs nog aan hangt. Een pittige prijs waar een Soedanees kind drie jaar van kan leven.

“Mac zette Konijn naast hem, maar wederom kwam er geen enkele reactie. Na een paar foto’s viel het jongetje heel langzaam om. Gelukkig viel hij tegen Konijn aan, het hoofdje van het uitgemergelde peutertje landde op Konijns bolle buik. Zwaar ademend keek hij met vermoeide ogen in Macs lens. Een gelukje: het prijskaartje van konijn lag uit zichzelf al goed.” Mac is geen wereldverbeteraar, maar registreert slechts de werkelijkheid.

De personages in dit boek nemen het leven zoals het komt. Zonder plan, zonder oordeel. Hoewel dit op momenten erg verfrissend is, blijven de personages daardoor wel erg vlak. Er wordt veel gedaan, maar weinig gedacht door de hoofdpersonen in Harem. We zien geen twijfel, geen wroeging of verwijten terwijl daar zeker aanleiding toe zou kunnen zijn. De enige persoon die twijfelt over de toekomst is de verteller Liam, maar als hij aan het einde van het boek samen met zijn hele gezin zijn eenentwintigste verjaardag viert, lijkt hij zich verzoend te hebben met zijn vader, zijn familie en zichzelf.

Het motto voorin het boek (van Arjen Kleinherenbrink) luidt: “Echte liefde is accepteren dat je elkaar toevallig hebt ontmoet, dat het op honderd manieren anders had kunnen lopen, maar dat je desondanks volledig voor elkaar gaat, alsof het niet anders had gekund.” De personages in deze roman accepteren elkaar volledig en gaan voor elkaar door het vuur en dat is hartverwarmend en stemt tot nadenken!