Een ideaal leesclubboek

Voor haar debuutroman kiest Margaret Wilkerson Sexton resoluut voor de plek waar ze is opgegroeid. Een zekere vrijheid toont aan de hand van drie generaties op welke manier New Orleans evolueert van de Tweede Wereldoorlog naar het post-Katrina tijdperk. De roman brengt een waaier aan boeiende thema’s, maar vertoont ook een aantal gebreken.

Het boek gaat van start in de jaren veertig. Als dochter van een dokter groeit Evelyn behoorlijk beschermd op. Pas wanneer haar vader bezwaren maakt tegen haar vriendje Renard omdat die tot een lagere klasse behoort, wordt ze met haar geprivilegieerde opvoeding geconfronteerd. Die privileges houden echter niet in dat ze het altijd gemakkelijk heeft. Sexton brengt de segregatie tussen blank en zwart aan de oppervlakte door de alledaagse activiteiten van Evelyn en Renard te beschrijven. Ze doet dit op een directe manier, maar zonder de focus op de verhaallijn te verliezen, zoals wanneer Renard Evelyn geruststelt:

“Ze zijn waarschijnlijk gewoon naar de film en je weet hoe dat gaat, het duurt eindeloos voor je van het zwartenbalkon af bent, meer bedoelde ik er niet mee.”

Die segregatie maakt veertig jaar later geen deel meer uit van het leven van Jackie, Evelyns dochter. Aan haar dromen voor een betere toekomst komt een einde wanneer haar man Terry ontslagen wordt en te kampen krijgt met een drugsverslaving. Terwijl haar zus carrière maakt, probeert Jackie het hoofd boven water te houden om haar zoon TC alle kansen te geven. Dat dat niet gelukt is, wordt duidelijk wanneer TC’s deel aan bod komt. Het is inmiddels 2010 en TC staat op het punt om de gevangenis te verlaten en een nieuwe toekomst uit te bouwen.

De plotlijnen worden goed uitgewerkt en ook de wissels tussen de verschillende personages zorgen voor een vlot leesbaar geheel. Het taalgebruik is echter te vaak hoogdravend en stroef:

“Vanaf dat moment werd Evelyn elke ochtend wakker met het gevoel dat ze zich weer verzoend wist met de wereld, een gevoel waarnaar ze haar hele leven op zoek was geweest en dat had ontbroken omdat ze Renard nog niet had leren kennen. Maar nu hij er was, kon ze genieten van de hogere registers van levensvreugde die voorheen door haar eenzaamheid buiten haar bereik hadden gelegen.”

De manier waarop de schrijfstijl aangepast is aan de verschillende personages doet vermoeden dat dit een probleem is dat zich eerder bij de debuterende auteur dan bij de vertalers situeert, te meer omdat ook de dialogen die in een hedendaags dialect geschreven zijn niet altijd vlot lopen.

Dat de roman toch een succes genoemd kan worden, heeft veel met de geloofwaardigheid van de personages te maken. De maatschappelijke en politieke context ondersteunt het verhaal, maar de personages staan steeds centraal. Evelyn, Jackie en TC hebben elk een toekomst voor ogen die ze op hun eigen manier willen nastreven. Maar stuk voor stuk beknotten de keuzes die ze maken hun mogelijkheden, en daarmee ook hun vrijheid. Sexton brengt dit proces niet alleen goed in beeld, maar toont ook de verschillende manieren waarop de personages met hun teleurstellingen omgaan.

Een zekere vrijheid brengt een verhaal dat het waard is om bij stil te staan zodat de rijkdom aan thema’s ten volle beleefd én gewaardeerd kan worden. Hierdoor is Een zekere vrijheid een ideaal boek om in leesclubs te bespreken. Ondanks de tekortkomingen van het debuut, is het overduidelijk dat Margaret Wilkerson Sexton talent heeft om verhalen te vertellen. Een auteur om in de gaten te houden, dus.