Leest als een sitcom

Hoeveel boeken ze ook geschreven hebben, sommige auteurs verbind je spontaan met één bepaalde titel. Voor Elizabeth Gilbert (1969) is dat ongetwijfeld Eten, bidden, beminnen; haar bestseller die ook succesvol verfilmd werd. Dat die ene associatie niet betekent dat ze een eendagsvlieg is, bewijst ze opnieuw met Stad van meisjes. Geloof het hoofdpersonage wanneer ze zegt:

“En mocht je denken dat dit het verhaal wordt van het lelijke eendje dat naar de stad gaat waar ze ontdekt dat ze eigenlijk heel aantrekkelijk is, wees dan gerust, zo’n verhaal wordt het niet.”

De lezer wordt op sleeptouw genomen door Vivian, die in een brief antwoord geeft op Angela’s vraag ‘Wat hebt u voor mijn vader betekend’. Dat het antwoord complex is, bewijzen de 521 pagina’s die ze nodig heeft om tot haar eindconclusie te komen. Wie Angela en haar vader zijn kom je pas op het einde te weten. Maar niet getreurd, je wordt voordien zo in beslag genomen door Vivians leven dat je daar amper bij stilstaat.

Vivian start haar verhaal wanneer ze als 19-jarige bij haar tante Peg in New York komt wonen. Peg heeft een theater in een arbeiderswijk waar ze het ene luchtige stuk na het andere opvoeren. Vermaak staat boven kwaliteit en Vivian wordt overrompeld door de uitgelaten sfeer die er dag en nacht heerst. Peg woont boven het theater en ook in het woongedeelte is het een komen en gaan van revuemeisjes en excentrieke figuren.

Gilbert beschrijft op een humoristische manier hoe Vivian na een traditioneel leven in kostscholen gulzig geniet van haar nieuwe vrijheden. Van een komische ontmaagdingsscène over vulgaire clubscènes tot passionele verliefdheid; het komt allemaal in een wervelwind voorbij. Wanneer Vivian betrokken raakt bij een schandaal, valt voor haar het doek en verandert het verhaal van een vrolijke feelgood naar een meer gelaagde roman. Dat dit gebeurt zonder dat het leesplezier gaat wankelen toont Gilberts stevige greep op beide genres.

Gilbert schrijft zonder veel poespas of dure woorden. Dat leest vlot, al vertragen Vivians uitvoerige beschrijvingen het tempo regelmatig. Deze passages kunnen vooral irritatie opwekken bij lezers die niet geïnteresseerd zijn in een gedetailleerde omschrijving van elk kledingstuk dat de revue passeert. Die uitweidingen worden echter goedgemaakt door het bruisende plot. Er gebeurt voortdurend iets en er zijn verrassende wendingen die de aandacht vasthouden.

Hoewel de lezer gebonden is aan Vivians perspectief, die vooral oog heeft voor uiterlijkheden, creëert Gilbert gedurfde vrouwelijke personages die opkomen voor hun eigen noden en zich niet tevreden stellen met een plaats in de schaduw. De ironische toon van de oudere Vivian wijkt voldoende af van die van haar jongere zelf om het geheel geloofwaardig te maken. Door de zelfspot waarmee ze de jonge, naïeve Vivian beschrijft, worden de oppervlakkige, narcistische trekjes een sterkte in het verhaal in plaats van een bron van ergernis. Het ontroerende einde is compleet verschillend van het spetterende begin en geeft een mooi beeld van de evolutie die Vivian heeft doorgemaakt.

Stad van meisjes leest als een sitcom, herkenbaar en grappig, met boeiende en minder geslaagde afleveringen, maar met een verhaallijn die blijft boeien. Door de vele cliffhangers blijf je hoofdstuk na hoofdstuk verorberen, waardoor je in geen tijd door de meer dan 500 pagina’s heen bent. Elizabeth Gilbert schrijft niet veel romans, maar wanneer ze dat doet, weet ze duidelijk waarmee ze bezig is.