Een vulkaan als buurvrouw

De vrouw Heiða, een jonge IJslandse beschrijft d.m.v. Sigurdardottir het opstarten van haar leven als boer op Ijsland. Later in het boek haar gevecht tegen het grootkapitaal en het met hand en tand verdedigen van haar land, de natuur en haar voortbestaan. Boerin wil zij beslist niet genoemd worden, dat is de vrouw van de boer en zij is zelfstandige boer. Met mijn passie voor Scandin. literatuur en de afgelopen jaren ook veel Ijslanders gelezen te hebben, wilde ik dit boek perse lezen. Over enkele maanden gaan we per schip eindelijk naar IJsland o.a. Prachtig worden de dagelijkse werkzaamheden van Heiða beschreven en herken ik veel facetten van de Ijslandse wetgeving speciaal voor vrouwen. Al vanaf de Oudheid hebben vrouwen op Ijsland eigen land en bezit en vormden zij de ruggengraat van de samenleving: ze spraken recht, voedden in familie-verband de kinderen op en werkten op hun eigen land. De mannen waren immers jarenlang vaak weg, op zee of elders als Vikingen en Noormannen en de vrouwen die niet meegingen, gaven structuur aan het leven op Ijsland. Zij vórmden de structuur van de samenleving en waren gelijkwaardig en sterk aan de mannen. Na grondige studie jaren geleden van deze samenleving stond deze in schril contrast met de Ned. cultuur waarin vrouwen pas in de vorige eeuw wettelijk eigen bezit en zelfbeschikking was toegestaan, w.o. gedeeld gezag over de kinderen, waar zij al die eeuwen daarvoor de man dienden te gehoorzamen en geen enkel gezag over de kinderen hadden, geen recht van spreken noch eigen bezittingen of handelingsbekwaamheid. In dit boek komt de gelijkwaardigheid op IJsland van man en vrouw duidelijk naar voren, hoe Heiða's moeder kennis heeft van de grond, ook eigen grond heeft en haar dochter behulpzaam is. Jammer is, dat Sigurdardottir de schrijfster is: van dit boek en niet Heiða of iemand anders: het verhalend proza is saai en vlak. Waar Heiða zelf aan het woord is, wordt het levendig, menselijk en sprankelend. Ik heb alle vertaalde romans van Sigurdardottir gelezen en die vond ik niet te pruimen: zó doods en saai met verwrongen verhaallijnen en verknipte hoofdpersonen. Dat lag beslist niet aan de vertalingen, maar aan het zouteloze werk van Sigurdardottir; op Ijsland een fenomeen al vele jaren, hetgeen voor mij een raadsel is. Daarom is het jammer dat er niemand anders voor deze klus is uitgekozen; Olafsdottir of Baldursdottir die prachtige boeken schrijven, dan was het kleurrijker en levendiger geworden, dat staat wel vast. Dat Heiða een grote carrière als internationaal fotomodel heeft laten schieten om schapenboer op Ijsland te worden is maar gedeeltelijk waar. Met haar opvallende verschijning van lichtblond, bijna wit haar en die grote lichtblauwe ogen (typisch Ijslands) was ze enige tijd in New-York werkzaam als model, maar gaf er al snel de brui aan. Als promotie-stunt voor dit boek, doet zo'n wetenswaardigheid het natuurlijk erg goed, maar helemaal kloppend is het niet. Het harde werken op het land, lange dagen en het meeste werk alleen en zelf doen, worden uitgebreid beschreven, de vele uren op de tractor en alle eigenschappen die deze heeft, het weer en het ruige leven op Ijsland worden uitgebreid, bladzijde na bladzijde beschreven. Ook de karaktereigenschappen die Heiða heeft, de overpeinzingen als ze met haar kudde over haar land loopt en haar bewuste keus dit leven helemaal alleen te doen, zijn prachtig. Alleen jammer dat Sigurdardottir het heeft opgeschreven.