Gedwongen volwassen
De jonge Marie-Laure en Werner Pfenning lijken op het eerste gezicht weinig overeenkomsten met elkaar te delen. Marie-Laure wordt door een oogziekte blind en moet leren om te gaan met een volledig nieuwe levenswijze. Haar vader dwingt haar te wandelen door de eindeloze straten in Parijs, om zo ieder detail in zich op te kunnen nemen. Haar dagen brengt ze door in haar tweede thuis, het Natuurhistorisch Museum. Haar vader werkt daar als slotenmaker en is verantwoordelijk voor de bewaking van de vele schatten die het museum kent. Werner groeit op onder de hoede van Frau Elena, die met veel bezieling een weeshuis in een Duits mijnstadje leidt. Samen met zijn jongere zusje Jutta probeert hij het verlies van hun vader te verwerken, die door een ongeluk in de mijnen nooit meer het daglicht kon zien. Doordat Werner een uitzonderlijk oog voor detail heeft, kan hij het niet laten om met allerlei voorwerpen, vaak gevonden op straat, te knutselen. Dit blijft niet onopgemerkt en nadat hij weer een succesvolle reparatie aan een radio heeft uitgevoerd, ontvangt Werner een uitnodiging voor een kennismakingsgesprek op een school van de Hitler Jugend. Het is 1940 en beide kinderen staan aan de rand van een gebeurtenis die hun levens blijvend zal veranderen.
De Amerikaan Anthony Doerr (1973) verwierf in zijn thuisland al veel succes met zijn tweede roman, All the light we cannot see, in het Nederlands verschenen als Als je het licht niet kunt zien. Zo won hij de Goodreads Choice Award voor Best Historical Fiction, was hij finalist voor de National Book Award en werd All the light we cannot see verkozen tot Amazon Book of the Year. Voor de lezer is het voelbaar dat de auteur zijn volledige ziel en zaligheid in deze roman heeft gestopt. Hij werkte namelijk tien jaar aan het manuscript van deze roman voordat het aangeboden werd aan een uitgeverij. Eerder publiceerde hij nog twee verhalenbundels en een boek over zijn verblijf in Rome.
Twee kinderen getroffen door de meeslepende gevolgen van een oorlog. Hun levens, zo verschillend door hun thuislanden Frankrijk en Duitsland, maar tegelijkertijd delen ze zoveel overeenkomsten door de familieleden die zij achter moesten laten. Anthony Doerr laat zien hoe vreselijk het is dat Marie-Laure en Werner door de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog gedwongen volwassen moeten worden. Doerr weet mede door zijn schrijfstijl de situaties soms op fabelachtige wijze te brengen, waardoor de lezer zich beseft hoe schrijnend het dagelijkse leven van de hoofdpersonages was.
'Marie-Laure kan op een zolder ver boven de straat zitten en lelies horen ruisen in moerassen drie kilometer verderop. Ze hoort Amerikanen over boerenerven rennen en hun enorme kanonnen op de rook van Saint-Malo richten; ze hoort gezinnen in kelders om stormlampen heen zitten snuiven, kraaien van paal naar paal springen, vliegen neerkomen op lijken in greppels.'
De hoofdstukken dragen elk een indringende titel waarin de kern van de gevoelens van de hoofdpersonages wordt samengevat. Daarnaast neemt Anthony Doerr de lezer mee in de ontwikkeling van Marie-Laure en Werner door af te wisselen met situaties uit verschillende jaartallen. Hun levensverhalen starten op het moment dat de consequenties van de Tweede Wereldoorlog nog niet tot hen doordringen, maar zowel Werner als Marie-Laure worden gehard door de ingrijpende gebeurtenissen die hun levens tekenen. Anthony Doerr heeft met Als je het licht niet kunt zien gekozen voor een gedurfde benadering door het verhaal rondom kinderen te laten evolueren. Maar juist in dit feit schuilt de kracht van deze aangrijpende roman, waarin duidelijk wordt dat de herinnering aan een oorlog een blijvend litteken vormt, dat een persoon gedwongen met zich mee moet dragen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Soraya Vink
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
