Gedateerd complotdenken doet sterk thema geen recht
"Het punt is dat kranten niet worden gemaakt om nieuws te verspreiden, maar om het te verhullen. Er gebeurt iets, je kunt het niet verzwijgen maar het brengt tegelijk ook veel mensen in verlegenheid, en dus zet je in dezelfde editie paginabrede koppen die mensen de koude rillingen bezorgen, moeder keelt haar vier kinderen, misschien blijft er van ons spaargeld niets over (…) Je nieuws verzuipt in een grote informatiezee."
Colonna, hoofdpersoon in de roman Het nulnummer van Umberto Eco (1932), heeft zijn studie Duits nooit afgemaakt, omdat hij het te druk had met vertaalklussen. De jaren beginnen te tellen en hij moet zijn brood verdienen met wat er op zijn pad komt. Hij is een loser. Tot die conclusie komt hij zelf.
"Als je in je leven altijd maar blijft hopen op het onmogelijke, ben je eigenlijk al een loser. En als je dat in de gaten hebt is de dalende lijn ingezet. (…) Losers hebben, net als autodidacten, een bredere kennis dan winnaars, als je wilt winnen moet je alles weten van één ding en geen tijd verdoen met het leren van al het andere, het genot van eruditie is voorbehouden aan losers. Hoe meer je weet, hoe meer er in je leven niet goed is gegaan. (…) Ondertussen droomde ik van datgene waar alle losers van dromen, te weten dat ik op een dag een boek zou schrijven dat me roem en rijkdom zou brengen."
Colonna krijgt de kans een boek te schrijven als hij chef-redactie wordt bij Morgen, een krant waarvan het de bedoeling is dat hij nooit zal verschijnen. Het medium moet de eigenaar een betere positie geven bij de gevestigde orde in Italië door met onthullingen over politieke, kerkelijke en financiële machten te dreigen. Eén van de redacteuren meent een verband te kunnen leggen tussen het Vaticaan en Mussolini, die nog tientallen jaren na de Tweede Wereldoorlog in Argentinië of in het Vaticaan zelf zou hebben geleefd, in afwachting van zijn terugkeer als dictator. De redacteur, Braggadocio, wordt vermoord en omdat niet duidelijk is of dit verband houdt met zijn onderzoek, wordt iedereen bang en trekt de eigenaar de stekker uit Morgen.
Het nulnummer is een roman over complotdenken, waarin veel open deuren over de vermeende onafhankelijkheid van de media worden ingetrapt. Nieuwsmedia zijn nooit objectief, al was het maar omdat ze altijd een keuze uit het nieuws zullen moeten maken om de krant niet op bijbelformaat bij de lezer af te leveren. Hoofdredacteuren en uitgevers houden rekening met commerciële en politieke belangen. Dat dit anders aan het publiek wordt voorgespiegeld is op zich een goed thema voor een roman. Het is ook een universeel onderwerp. Jammer dat Eco zich beperkt tot gedateerde en lokale gebeurtenissen om dit thema in te vullen. De gebeurtenissen rond Gladio en de Rode Brigades zijn nu al grotendeels verdwenen uit het collectieve geheugen, in ieder geval buiten Italië.
Te vrezen valt of Het nulnummer een evergreen in het kielzog van 1984 of Brave New World gaat worden. Buiten de gedateerdheid en aan Italië verbonden thematiek, vermoeiden de ellenlange uiteenzettingen van Braggadocio over het complot dat hij in kaart brengt de lezer eerder dan dat ze hem op het puntje van zijn stoel brengen. Een gemiste kans voor de gevestigde schrijver van wereldformaat die Umberto Eco is.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Stefan van Mierlo
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
