Afdaling naar de diepste regionen van het mens-zijn in 40 dagen
‘Feit: een jonge vrouw trouwt met haar jeugdliefde.
Feit: niet veel later, in het holst van de nacht, loopt ze bij hem weg.
Ze neemt alleen haar dagboeken mee.
Die vrouw ben ik. Die nacht is nu. Alles ervoor en erna een verhaal.’
Maar probeer feit en fictie maar eens te scheiden tijdens het lezen, de lezer wordt het verhaal ingetrokken en slingert heen en weer tussen Bregje en Luc, haar jeugdliefde en man. Om het nog wat complexer te maken - niet dat het een opgave is - komt er van alles tussendoor: jeugdherinneringen, een ander boekje ‘De Welp’ dat in stukjes gepresenteerd wordt en er is verschil in typografie, cursieve passages markeren gedeeltes uit een van de dagboeken.
Bregje loopt hartje winter het huis uit met haar tas vol dagboeken, een tandenborstel, telefoon en pinpas. Zonder vast plan doolt ze door Brussel van slaapplaats naar slaapplaats en krijgt het verleden vorm door haar herinneringen. Niet alleen de relatie met Luc, ook heel vroege jeugdherinneringen die ze deels zelf nog kan oproepen en uit plakboeken die haar ouders maakten voor de kinderen. Het meisje lijkt oneindig liefdevol en begripvol opgegroeid te zijn, een passage die dat prachtig illustreert is wanneer er voor haar een echt panterpak gemaakt wordt, waarmee ze met haar vader – verkleed als beer – speelt:
‘Mijn vader beschildert het uitgeharde masker met gevlekte vacht. Op het pak moet ik langer wachten. Bijna een week lang hoor ik, als ik ’s nachts naar de wc ga, het zoemen van de naaimachine. Maar dan is het klaar en geweldig. Het heeft een capuchon met oortjes en een goed gevulde staart. Vooral dat laatste maakt me van top tot teen een panter. Als ik me beweeg voel ik het gewicht van de staart trekken aan de stof die over mijn onderrug en billen spant. Al snel ben ik ervan overtuigd dat ik het voel wanneer er iemand in de staart knijpt die direct uit mijn ruggengraat groeit.’ (2018-96, dit verhaal komt uit De Welp)
Bregjes jeugd speelt een rol in de relatie met Luc, er is duidelijk een verschil in sociaal-culturele achtergrond. In het begin is dat nog niet te merken, maar het wordt op een gegeven moment toch een punt van irritatie. Bregje is schrijfster en Luc leest haar debuutroman niet uit, er is elke keer weer een andere smoes waarom hij niet verder komt dan pagina 30. Al die irritaties komen bij elkaar wanneer Luc ook nog eens bijzonder jaloers wordt wanneer hij haar dagboeken stiekem leest en pats, dat was de druppel…
Wat maakt deze roman zo ontzettend indringend mooi? Eerst dacht ik dat het de kwetsbaarheid was waarmee de hoofdpersoon zich opstelt, tenslotte schrijft ze over heel intieme dingen die zij en Luc delen. Maar het is fictie, dus het moet iets anders zijn. Misschien is het wel het contrast waarmee ze het hoofdpersonage beschrijft, aan de ene kant het broze, kwetsbare, naakte wezen (zoals op de omslag staat) en aan de andere kant de stoere vrouw met het korte haar die haar ‘vrouwtje’ staat in het panterpak en later aan de klimwand? Zijn het haar verhalen over de oudheid, zoals zij zo mooi vertelt over verdwenen steden in Italië wanneer Luc en zij op vakantie zijn? Zijn het de verwijzingen naar de oudheid? De periode van 40 dagen waarbinnen ze deze roman opbouwt is vast niet toevallig gekozen, denk aan rampspoed zoals de zondvloed, de exodus en de 40 dagen van Elia, maar ook een periode die nodig is ter bezinning, een overgangstijd. De 40 dagen van Bregje kunnen misschien ook zo beschouwd worden, een bezinning, misschien zelfs een loutering....
Aan de goedwillendheid van de twee geliefden ligt het niet, ze doen hun best.
‘Het is moeilijk om de maanden rond ons huwelijk te laten passeren bij het licht van het zoveelste vreemde nachtlampje en iets anders te zien dan het einde dat zijn schaduw achteruit werpt. En toch was de waarheid over deze maanden hoopvol, en hoopvol zou de vertelling moeten zijn.
We zochten voor onze huwelijksreis zonder enige ironie een hotel op de meest romantische plek die we konden bedenken; zonder bitterheid gingen we oesters eten en spumante drinken in Venetië. Zonder duisternis liepen we ’s avonds in onze mooiste kleren over de bruggetjes, dronken te veel, keken naar de verzonken sterren die als vlugge witte visjes vlak onder het wateroppervlak leken te spartelen. Zoete scènes zonder asterisk van doem. Die is pas later toegevoegd.’ (2018-287)
Het boek maakt op mij grote indruk. Ik vind het een 'doorleesboek', je hoeft het niet regelmatig even weg te leggen omdat het zwaar is. Gewoon doorlezen en meeleven met Bregje of Luc, dat maakt niet uit. Het motto is erg opvallend, ik was het ergens anders ook al tegengekomen, het is een citaat uit: ‘Uit de taal van een verliefde’ van Roland Barthes
‘Ik kan wel jouw naam op mijn werk zetten, het is toch voor ‘hen’ geschreven (de anderen, de lezers). … Wanneer ik schrijf moet ik buigen voor het volgende feit (en dit is voor mij hartverscheurend): het schrijven kent geen enkele welwillendheid, hoogstens een terreur: ze verstikt de ander, die er helemaal geen geschenk in kan vinden, maar wel een bevestiging van overheersing, van macht, wellust, eenzaamheid. Vandaar de wrede tegenstrijdigheid van de opdracht: ik wil jou koste wat kost geven wat jou verstikt.’
en dit deed me denken aan een citaat van Carson McCullers in 'De Ballade van het treurige café'.
‘Kortom, het is een feit dat velen diep in hun hart de staat van beminde ondraaglijk vinden. De beminde vreest en haat de minnaar en daar is alle reden voor. Want de minnaar is er steeds op uit zijn beminde met huid en haar te bezitten. De minnaar eist iedere mogelijke relatie met de beminde op, ook al bezorgt deze ervaring hem alleen maar verdriet.’ (1983-33)
Nog één ding, de proloog is ook zo sprekend, het gaat over de mythen en het lot van hen die achterom kijken… heel mooi gevonden.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Tea.
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
