Verhalen die je bij de strot grijpen en niet meer loslaten
Poetsvrouwen: jullie zullen vaak geëmancipeerde vrouwen tegenkomen. De eerste fase is bij een actiegroep gaan, de tweede een werkster nemen, de derde scheiden.
De beste nieuwe boeken bestaan al jaren. Ze moeten alleen nog even worden vertaald en uitgegeven. Gelukkig heeft uitgeverij Lebowski dat gedaan met de rauwe verhalen van Lucia Berlin. Niet bedacht in Alcantarilha of Amsterdam-Zuid maar naar de realiteit opgeschreven in mobile homes, wasserettes en afkickcentra in Oakland. Als je graag Kurt Vonnegut leest of Myrthe van der Meer, is dit wat voor jou. En als je die niet leest ook. Helder en toegankelijk geschreven en toch zoveel diepgang - je kan er een essay van 27 pagina's over schrijven.
Het titelverhaal is prachtig opgebouwd. Berlin heeft geen moeilijke woorden nodig om een verpletterend goed verhaal te schrijven. Een werkster ontleedt de mensen waarvoor ze de huishouding doet in de bus op weg naar haar werkhuizen. De Amerikaanse samenleving van de onderkant af bekeken. Elke route levert absurde anekdotes op, afgewisseld met sarcastische tips voor aankomende collega’s. En dan zijn er nog een paar diepere lagen. Geen regels overslaan, anders mis je de clou.
In Dr. H.A. Moynihan beschrijft een jonge vrouw hoe ze de tanden trekt van haar enge opa, een tandarts in El Paso die de halve familie kapot heeft gemaakt. Hij gaat zichzelf van een kunstgebit voorzien en vertrouwt niemand anders. De operatie slaagt. ‘Hij heeft goed werk geleverd’, zei mijn moeder. ‘Nu haat je hem toch niet meer, hè mama?’ ‘Oh jawel’, zei ze. ‘Zeker wel.’ De rillingen lopen over je rug. Was het maar niet autobiografisch, denk je onwillekeurig.
Een mooie mysterieuze vrouw maakt dat de hoofdpersoon in Melina zich zo eenzaam voelt dat ze het liefst een tent zou bouwen in de kamer om zich in te verstoppen. Ze neemt wraak door de schoonheid bang te maken. In een gewoon verhaal was het nu klaar, maar bij Lucia Berlin niet. Hoofdpersoon en lezer krijgen nog een keíharde trap na. Zo gaat het in veel verhalen: ene Anna gaat oudjes helpen maar die blijken het eigenlijk voor haar te doen (‘Vrienden’), een vrouw lijkt in een hartverscheurend verhaal haar alcoholistische moeder vergiffenis te gaan schenken, maar nee, toch niet: 'Ik... ik ken geen genade.' (‘Mama’).
Zware kost met al die kneuzen en mislukkingen? Totaal niet. De meeste verhalen druipen van de droge humor en sommige zijn wezenloos komisch. Zoals 'Een affaire', waarin een arts, zijn zwoegende assistente en een vreemdgaande receptioniste zich in een onmogelijke driehoek bevinden. Natuurlijk spat de boel uit elkaar, maar niet op de manier die je verwacht. In 'Eerste hulp, aantekeningen, 1977' volgen de uitzinnige gebeurtenissen elkaar in hoog tempo op.
Lucia Berlin was de Peggy Lee van de literatuur: talentvol en aantrekkelijk, maar altijd toestanden. Verslavingen, domme beslissingen, foute mannen. Een vrouw die zolang ze zich kan herinneren slechte eerste indrukken maakt (blz. 25). Als kind gepest met haar rugbeugel. Nadat Alices ribben toch een long hadden doorboord was het bijna afgelopen, maar zoals Peggy bleef zingen met de zuurstoffles op haar rug, bleef Alice stug doorschrijven met een hap pijnstillers achter de kiezen en een fles whiskey bij de hand. Zat materiaal dus voor autobiografieën. Je moet als schrijver alleen wel een stem hebben om indruk te maken. Die heeft Alice, en niet zo’n beetje ook. Ze schrijft of ze in de bus tegenover je zit en haar levensverhalen over je uitstort.
Berlins oeuvre omvat maar 78 verhalen, waarvan je met de Handleiding de helft te pakken hebt. Ze is om het op z’n Nederlands te zeggen een schrijversschrijver. Literatuurcritica Maartje Wortel is in haar voorwoord laaiend enthousiast. Kunnen wij, ongeschoolde leesamateurs deze Hogere Kunst dan wel waarderen? Ja. Dit zijn prachtige verhalen, prachtig uitgegeven en prachtig vertaald. Daar wordt ieder mens blij van.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van VictorDLV
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
