Provocerende ideeën en amoureuze verwikkelingen

1923. We zijn op het Franse platteland en een stel jonge idealisten begint een commune op een boerderij. Dat inspireert de Nederlandse student Sam honderd jaar later ook zoiets te doen. De gesprekken tussen de idealisten zijn natuurlijk geweldig om filosofische ideeën te bespreken. ‘Werkt’ vrije liefde? Heeft een anarchistisch-veganistische levensstijl de toekomst? Waarom mislukt negentig procent van de communes al in het eerste jaar?

De Coopérative Terre Libérée in Luynes bij de Loire, waar feministe Sophie Zaïkowska haar intieme momenten met de mooie Clémence beschrijft en het hare ervan denkt als Georges, Louis en Victor er halfdronken op los filosoferen, heeft echt bestaan. Louis Rimbault, anarchistisch filosoof, was een van de mensen die er in hun blote kont rondrenden (een van de manieren in de commune om dichterbij de natuur te komen, net als veganisme). Na zijn dood in 1949 kwam de klad erin.

"Mensen waren zo gewend zich als uitverkoren te zien. En misschien konden ze het niet, leven naar hogere idealen. Maar dat is geen reden om het niet te proberen."

Dat is dus wat honderd jaar later Sam, Jona en Thomas en Eline doen. Maar kan Jona de moderne gemakken wel loslaten? Hoe moet het met de overnachtingsplekken voor mensen die Thomas zweverige yogacursussen wil laten volgen? Aan het einde loopt alles anders dan verwacht. Niet erg, lijkt Eva Meijer (1980) te willen zeggen. Als je maar érgens in gelooft. Een hoopvol einde dus, al dondert Sam in een gat als Joan voor de stad kiest:

"Al die dingen die we afbreken zonder te weten waar ze eindigen, al die nooit gedachte gedachten, de aanrakingen en gesprekken die in vingers en monden bleven…"

Vooral van dat geloven moet het komen, vindt Eva. In De Groene nam ze daarover geen blad voor de mond: ‘Kookboeken zijn vreselijk overschat. Zelfhulpboeken ook. Uiting van ons gebrek aan religie en spiritualiteit’. Da’s andere thee dan koffie, zoals het Oudnederlandse spreekwoord zegt. Met bluffers heeft Eva weinig op, met dieren wel. ‘Mensen voelen dat er iets vreemd is aan de manier waarop we met dieren omgaan.’ In het buitenland is ze bekend als ‘dierenrechtenfilosoof.’ Eerder al ging het daarover in Dagpauwoog, zowel de naam van een winterharde vlinder als de achternaam van de hoofdpersoon die zich tegen wil en dank tot ecoterrorist ontwikkelt. Ook een aanrader.  

Ongelooflijk dat dit zo te zien gefingeerde (met Eva weet je het nooit helemaal) dagboek níet een uit het Frans vertaalde ideeënroman is, denk je bij het eerste deel. Wie is deze Nederlandse Simone de Beauvoir? Eva Meijer promoveerde cum laude in de filosofie, is docent, kunstenaar en schrijver. Zulke mensen bepalen de toekomst van onze maatschappij, zeggen psychologen, keerzijde is dat je er over het algemeen weinig feestnummers tussen vindt. Zo verraste Eva ons onlangs met De grenzen van mijn taal; een klein filosofisch onderzoek naar depressie (vijf sterren in Trouw): ‘Het is vermoeiend om de ruimte waarin je adem kunt halen steeds te moeten bevechten, maar er zit weinig anders op.’

Hopen dat Eva nog een tijd de lol van het leven inziet, want ze heeft ons veel te bieden. Zoals dus deze uitgave bij uitgeverij Cossee, passend voorzien van een omslag in Malevitch- revolutiestijl door alleskunner Irwan Droog. Zit er meer in dit boek dan een roman met hoog Tzum-gehalte, leuk voor ‘professionele lezers’ die geïnteresseerd zijn in anarchisme en de relatie tussen mens en dier? Ja.

Eva kan het zonder gezwollen taal. Je kan haar bij wijze van spreken gewoon meenemen naar de camping. Sterker nog, misschien komt ze juist daar waar we halfslachtig proberen terug te gaan naar de natuur tot haar recht. Transparant proza, provocerende ideeën, mooie taal, droge observaties, amoureuze verwikkelingen. En weer zo’n lief hondje. Wat wil een mens nog meer…