De roerige geschiedenis van de Bijlmerbajes
Een van de meest roemruchte en meest bekende gevangenissen in ons land was de Bijlmerbajes. Per trein kwam je er altijd vlak langs, tenminste als je in de goede trein zat. Misschien wel de gevangenis die het meest tot ieders verbeelding spreekt. Gerlof Leistra en Annemarie van Ulden hebben er een boek over geschreven. Een biografie van een icoon.
Beide journalisten mochten zich twee jaar lang vrij bewegen in de Bijlmerbajes. Ze spraken er met veel, heel veel mensen: het veelkleurige personeel, bezoekers en uiteraard de gevangenen zelf. Veel criminele kopstukken zaten in het verleden hier opgesloten. Een enkeling waagde de kans en besloot uit te breken of te ontsnappen. Wie kent niet Klaas Bruinsma, Charles Z. en Volkert van der Graaf? Precies! Een boeiende lijst met belangrijke gevangenen ontbreekt uiteraard niet in dit boek. Zo roerig als de geschiedenis was van de bajes, zo ‘roerig’ is de vormgeving ook van deze biografie: veel onderstreepte stukken tekst, talloze vetgedrukte tussenkopjes en begrippen, fotomateriaal en ingekaderde teksten. Het geeft een ietwat druk en onrustig beeld. Het doet aan de leesbaarheid gelukkig geen afbreuk.
Ronduit shocking is het gedeelte waarin de auteurs uitvoerig verslag doen van het wel en wee in het PPC (Penitentiair Psychiatrisch Centrum): ‘Naast de toiletpot ligt poep. Tijdens het luchten reinigt het personeel zijn cel. (…) Een andere patiënt rookte in de luchtkooi zijn eigen ontlasting alsof het een heerlijke Mars betrof.’ Naast tal van anekdotes, ervaringen, belevenissen interviewen de schrijvers ook professionele hulpverleners, bijvoorbeeld over het al dan niet toenemen van verwarde personen in de samenleving. ‘Er zijn niet méér verwarde mensen dan vroeger, maar de problematiek is forser. Mensen die vroeger op chronische afdelingen in de psychiatrie zaten, komen nu hier.’ Er klinkt ook geregeld kritiek in door. Een van de deskundigen vindt ‘de kwaliteit en de kwantiteit van de forensische zorg onvoldoende’.
In zeven hoofdstukken wordt het leven in de gevangenis uitvoerig beschreven. Achtereenvolgens komen aan bod: dagelijks leven, de gedetineerde, de ‘gekkentorens’, het personeel, het verleden en de toekomst. De gevangenis is in 2016 definitief ter ziele gegaan. Het boek is uit. De toekomst ligt nu in Zaanstad, waar een hypermoderne ‘bajes’ is neergezet. Het verleden laat zich niet geheel uitwissen, getuige verschillende elementen die nog steeds te zien zijn op de roemruchte plaats in Amsterdam.
De biografie van de Bijlmerbajes eindigt met een citaat van de Vlaamse auteur Chris de Stoop: ‘Dat het geschreven staat, dat is wat telt. Dat is alles.’ Saillant detail, het boek begint met Nelson Mandela, de meest beroemde ex-gevangene van Robbeneiland. Van Nelson tot Chris, van Bruinsma tot Ferdi E., daartussen ligt het leven van al die personeelsleden en gevangenen van de Bijlmerbajes. Een obscuur eerbetoon aan ‘de dingen die voorbijgaan’.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Willem van Hartskamp
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
