De appel valt niet ver van de familieboom
‘Van mijn familie hoef je geen begrip te verwachten. Ze zullen ons in het hoekje duwen van ouders met een probleemkind. Mensen zijn tenslotte roofvogels, ze peuzelen de zwakkere op. We kunnen ons beter wegsteken in holen, zoals de muizen.’
Met dit citaat is De structuur van asfalt geschreven door Hans Leduc fraai getypeerd. De toon is gezet. Het heeft alles in zich wat aan de orde komt in deze roman: Vlaamse taal, een ‘probleemkind’, de metafoor van de verschillende soorten vogels en de innerlijke strijd van een ouder voor zijn kind met autisme. De structuur van asfalt valt, ondanks de romanvorm, onder de categorie van de non-fictie. Het boek is uitgegeven bij Brainbooks.nl, een uitgeverij van literaire non-fictie en psychologische romans rond relevante sociaal-medische onderwerpen. Het verhaal zelf berust op waarheid. De namen in het boek zijn derhalve gefingeerd.
Elke ouder die voor het eerst geconfronteerd wordt met het feit dat zijn kind ‘iets’ heeft, zal dit in alle toonaarden willen ontkennen. Zo ook vergaat het de vader van de kleine Jasper. Wanneer zijn kind gediagnosticeerd wordt met ASS (Autismespectrumstoornis) wil hij hier dan ook volstrekt niet aan. Sterker nog, gaandeweg het verhaal wordt steeds duidelijker dat de appel niet ver van de familieboom valt. De kwetsbaarheid van beide ouders wordt door Leduc heel intens verwoord en beschreven. Rechtdoend aan beider gevoelens. Daar waar vader met zichzelf hard in aanraking komt en diep binnen in hem een conflict op gang komt, zien we aan de andere kant de kwetsbare, dappere en wijze moeder bij wie de schellen van de ogen en alle (mentale) puzzelstukjes eindelijk op hun plaats vallen.
Als op het laatst de innerlijke rust bij de ouders weerkeert, durft men hun hernieuwde ‘ik’ te aanvaarden. De structuur van asfalt is integer geschreven, een ‘mustread’ voor elke ouder van wie het kind een bepaalde stoornis heeft, op wie een zogenoemd etiketje geplakt wordt. Het is tegen de natuur van de ouder om dit klip-en-klaar als een voldongen feit te accepteren. Toch is het nodig, voor alle betrokken partijen. Dat is de boodschap die Leduc wil uitstralen.
De lezer krijgt het verhaal mee vanuit het perspectief van de vader. Daarnaast krijgen we via hem ook een inkijkje in het hoofd van zijn vrouw, de moeder van Jasper. Het commentaar komt geregeld vanuit het perspectief van de bijfiguren. Ook heel herkenbaar voor ouders van deze kinderen. Hoe vaak krijgen die vanaf de zijlijn niet kritiek, soms o zo gemakkelijk geplaatst?
‘Heb ik niet genoeg vertrouwen in Jaspers ontwikkeling en de zorg van de school? Vermeng ik mijn eigen geschiedenis niet te veel met zijn verhaal? Gaat het echt niet goed met hem? Vragen moeten stilstaan als je ze wil beantwoorden, maar dat doen ze niet. Ze razen door mijn hoofd, maken cirkels, komen terug als zwarte boemerangs, vermengd met beelden die pijnlijk door mijn hoofd schuren. De spottende blikken van andere ouders, een grijnzende neurologe, ikzelf die niet kan ademhalen op de speelplaats. (…)’
Aangrijpend, herkenbaar en invoelend geschreven.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Willem van Hartskamp
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
