Bukowski als manusje van alles

Charles Bukowksi, naar eigen woorden een genie waarvan niemand ziet dat hij een genie is behalve hijzelf. Een onbegrepen man die nu eigenlijk pas aandacht krijgt van het grote publiek, terwijl hij het grootste deel van zijn werk al in de jaren ’70 en ’80 schreef. Bukowski is rauw, recht voor z’n raap en draait er niet omheen. Dat geeft de lezer een prettig gevoel. Je weet wat je kan en mag verwachten en kan dan ook niet snel teleurgesteld raken.

Bukowski schrijft met een simplistisch ogende stijl, maar schijn bedriegt. Kort en krachtig weet ‘Buk’ de lezer van gebeurtenissen uit zijn leven te bedienen. Hierbij is, door beeldspraak die niet voor de hand ligt maar daardoor des te treffender is, direct duidelijk hoe de zaken ervoor staan. Dit doet hij met een eigenaardige, Bukowski-eigen droge humor. Zo beschrijft de auteur het gezicht van een man als volgt: "Zijn gezicht zag eruit alsof het een paar keer was gevouwen en dan gladgestreken, zoals een stuk karton." De genialiteit van Bukowski krijgt langzaamaan de waardering en aandacht die het verdient. Factotum is een roman die de liefhebbersschare van Bukowski verder zal doen groeien.

In Factotum is Henry Chinaski weer de hoofdpersoon. Hij is het alterego dat Charles Bukowski in bijna al zijn romans gebruikt. Henry leeft zijn leven en neemt het zoals het komt. Heeft ie geen cent te makken, dan is het overleven met een verschimmeld brood en een pot pindakaas. En dan is dat ook gewoon zo.

Factotum is weer een verhaal met pit, met vaart en zonder poespas. Dit verhaal speelt zich af rond het einde van de Tweede Wereldoorlog, in verschillende steden in Amerika. Centraal staat de constante zoektocht naar een manier om het grootste probleem van Henry Chinaski op te lossen. Dit zit namelijk zo: het ontbreekt Henry altijd aan voldoende geld om zijn verlangen naar alcohol (whisky, wijn of bier) te vervullen. Hierbij maakt het geen verschil of hij al dagen geen cent te makken heeft of juist zeer succesvol is geweest op de renbaan; er is hoe dan ook te weinig. Dit wordt het best verwoord in een stuk waar Henry het zoveelste baantje verloren heeft, dit keer omdat hij werd betrapt terwijl hij sliep tijdens werktijd. Na zijn ontslag krijgt hij echter niet direct de cheque voor de uren die hij aanwezig was. Hij zorgt dat hij een hoge baas te spreken krijgt en zegt hem: "Het enige wat ik wil is die cheque zodat ik dronken kan worden. Dat klinkt misschien niet erg nobel, maar het is mijn keus. Als ik die cheque niet krijg ben ik tot alles in staat.” Dit geeft perfect weer hoe Henry in het leven staat en tegen werken en geld aankijkt.

Ook in deze roman zijn het drank, seks en vrouwen die het leven bepalen van Henry Chinaski. Bukowski weet dat in Factotum weer op een eigenzinnige manier te beschrijven, zonder dat zijn verhalen de lezer vervelen. Integendeel.