Rechercheur De Cock is een serie boeken geschreven door A.C. Baantjer, die in het dagelijks leven rechercheur was bij de Amsterdamse politie, werkzaam in de Warmoesstraat in hartje Amsterdam nabij de Wallen rond het Amsterdamse IJ, de roemruchte buurt van hoertjes en souteneurs. Bij het schrijven van de avonturen rond De Cock putte Appie Baantjer uit zijn eigen dagelijkse ervaringen als agent en later als rechercheur. 

Als ras-echte Amsterdammer hou ik van deze boeken – ik wandel graag met het rechercheteam mee door de mij zo bekende straten, pleinen en grachten van Amsterdam, over de Dam en het Damrak, waar De Cock vaak nog een sprintje trekt voor een aanstormende tram.
Het duo De Cock en Vledder is gebaseerd op twee collega’s van rechercheur Baantjer, en het zal mij niet verbazen als de vrouw van De Cock, die later in het laatste hoofdstuk van het boek een stukje inbreng heeft bij de ontknoping, gebaseerd is op mevrouw Baantjer. Ook weet Baantjer creatief om te gaan met bekende personen: zo wordt de echte Dr. Zeldenrust verbasterd tot Dr. Rusteloos.

Inmiddels heb ik al aardig wat boeken van Baantjer over De Cock gelezen, en vooral de laatste jaren blijft de verhaallijn hetzelfde en gebruikt hij vaak dezelfde woorden en zinsneden. Ik vroeg me af of dit vanaf het eerste boek al zo was, en besloot daarom vanaf boek 1 te gaan lezen en ontdekte dat het daar nog geen eenheidsworst was, integendeel…

Hieronder een korte toelichting over deel 1 t/m deel 5 uit deze serie.

1. Een strop voor Bobby (1964)
   Het eerste boek vermeldt nog geen “De Cock” in de titel, en eerlijk gezegd komt De Cock hier ook nauwelijks in voor. Er wordt een lijk gevonden, Mientje, een lief meisje dat door Bobby (haar man) in de prostitutie terecht is gekomen. Rechercheur Versteeg, en zijn maat Geert, een jonge diender die aan het begin van zijn loopbaan staat, gaan samen de zaak van Mientje onderzoeken. Het lijkt zelfmoord, geen moord (of toch wel?). Ergens midden in het verhaal wordt De Cock gepresenteerd als een collega, die met een verduisteringszaak bezig is. Hij wordt in dit deel omschreven als klein van stuk, en werd een gifkikker door zijn collega’s genoemd. Het boek staat in de ik-vorm.
2. De Cock en de wurger op zondag (1965)
   Dit is het eerste boek waarin De Cock een rol gaat spelen, als oude rot in het vak. Hij is dan een jaar of 55, en wordt van zijn vakantie terug gehaald omdat de recherche totaal geen vorderingen maakt, terwijl er al diverse moorden op zondag zijn gepleegd. Zal het De Cock lukken – samen met een jonge beginnende diender Vledder - om de dader te vinden? Sommige elementen komen in dit boek al aan bod, bijv. het genoegen van een glaasje cognac, maar wel in een andere vorm als in de latere boeken.
3. De Cock en het lijk in de kerstnacht (1965)
   Kerstmis op de wallen, halverwege de 60er jaren, de jaren van vrijheid, blijheid, dolle mina’s, provo’s en baas in eigen buik. Met kerst is het vrede op aarde, maar dan vindt men een lijk in de gracht. Vledder durft de zaak niet alleen aan en roept De Cock er bij. In dit verhaal worden Smalle Lowietje (café-baas) en Handige Henkie (een inbrekertje die net uit de nor is ontslagen) gepresenteerd. Langzaam aan leren we De Cock met ceeooceekaa kennen, zijn principes, zijn werkwijze.
4. De moord op Anna Bentveld (1967)
   Ook hier géén vermelding van De Cock in de originele titel (later is die bij de heruitgave wel toegevoegd) en speelt zich af rond de rechercheur Peeters en zijn collega De Wilde, die geen beste verstandhouding hebben samen. De hoofdcommissaris is nog steeds “die Ouwe”, tot nu toe is er nog geen andere naam bekend. Die hoofdcommissaris is in dit verhaal nog steeds een vriendelijke man, die geïnteresseerd is in het verloop van het onderzoek. Zijdelings wordt De Cock nog wel aangestipt om Peeters een hart onder de riem te steken.
5. De Cock en het sombere naakt (1967)
   Dit is in feite het eerste boek waarin de ons zo bekende rechercheur De Cock (met ceeooceekaa), collega Dick Vledder en commissaris Buitendam aan het lezerspubliek worden gepresenteerd. De Cock beschikt dan al over het inbrekersgereedschap van Handige Henkie, die zijn leven heeft gebeterd; hoe dat is gegaan wordt niet beschreven.

Kortom, wil je weten hoe De Cock met ceeooceekaa tot stand is gekomen en langzaam aan met zijn vaste collega's en zijn meerdere Buitendam in zijn rol is gegroeid, dan zijn deze eerste vijf boeken zeker een aanrader...