Herlezen en opnieuw ervaren...

Jenna Blum (1970) is een van mijn favoriete schrijfsters. Dit jaar heb ik haar vijf boeken weer eens herlezen. Jenna schrijft veel over de Tweede Wereldoorlog. Dat komt omdat de oorlog in haar genen zit; ze heeft een Joodse vader en een moeder met een Duitse achtergrond. Voor haar oorlogsromans deed ze veel research. Hierdoor vind je veel interessante informatie terug in haar verhalen. Ze stimuleert haar lezers ook om over bepaalde gebeurtenissen zelf na te denken en een eigen mening te vormen. Jenna geeft les in creatief schrijven aan de Boston Universiteit. 

Het familieportret

In 2011 was Het Familieportret het best verkochte boek van het jaar. Telkens wanneer ik rondsnuffel op een boekenmarkt of kringloop kom ik het boek weer tegen. Dat is ook niet zo gek, want in dat jaar vlogen er meer dan 260.000 exemplaren over de toonbank! En nu ligt het boek opnieuw in de winkel. Ditmaal met een gouden randje. Ik denk dat het verhaal de ogen van veel mensen geopend heeft in die tijd. Jenna durfde te schrijven dat Duitse vrouwen ook slachtoffer van de oorlog konden zijn. Plaatsgenoten zagen Anna als het liefje van de SS-officier. Wat ze niet wisten, was dat Anna hiertoe gedwongen werd en dat ze in werkelijkheid een relatie had met een Joodse man en in het geheim verzetswerk deed. Jenna geeft haar lezers een belangrijke boodschap mee. Ook wij moeten in ons dagelijkse leven niet te snel oordelen en veroordelen. In 2017 organiseerde uitgeverij Boekerij een gezellige leesclub met Jenna. Voor mij was dit een avond met een gouden randje! Mijn recensie uit 2017 lees je hier .

Niet zomaar een hond

Vijftien jaar geleden nam Jenna een kleine schattige zwarte labrador pup in huis. Nu is Woodrow een oude goedlobbes met tal van ouderdomskwalen. Elke morgen sjouwt de tengere Jenna de grote hond de trap van haar appartement af om samen met hem in het park te zitten. Woodrow heeft zijn eigen bankje waar bevriende honden en hondenbaasjes hem komen bezoeken. De tijd is aangekomen dat Jenna afscheid van haar kindje moet nemen, maar ze wil het nog zo lang mogelijk uitstellen. Jenna blikt in dit boek terug op de geweldige tijd die ze samen met Woodrow heeft gehad. Niet zomaar een hond is een prachtig en onroerend verhaal over onvoorwaardelijke liefde. Een mooi boek om cadeau te geven aan baasje die zelf onlangs afscheid heeft moeten nemen van een geliefd huisdier. 

 Het afscheid 

Elke dag passeren er duizenden mensen het Centraal Station van New York. Omdat al deze mensen een eigen geschiedenis hebben, werd enkele jaren terug Grand Central uitgegeven; een boek met tien naoorlogse verhalen die zich allemaal afspelen op dit beroemde station. De verhalen zijn o.a. geschreven door Pam Jenoff, Sarah Jio, Alyson Richman, Jenna Blum en Sarah McCoy. Het verhaal van Jenna en Sarah werd in Nederland als apart boekje uitgeven onder de titel Het afscheid. Jenna vertelt het verhaal van de Duitse holocaust overlever Peter. De Joodse Peter heeft zijn vrouw en twee kleine dochtertjes verloren. Na de oorlog wordt hij in Amerika opgevangen door zijn oom en tante. Zijn oom noemt Peter de geluksvogel. De man heeft echt geen idee uit welke hel Peter gekomen is. Wanneer Peter het besluit neemt om het huis van zijn oom en tante achter zich te laten, botst hij op het Centraal Station tegen Cata. De hoofdpersoon uit het verhaal van Sarah McCoy. De Luxemburgse Cata heeft in Duitsland deelgenomen aan het Lebensborn-programma. Haar dochtertje is van haar afgenomen en heeft ze nooit meer teruggezien. Nu de oorlog voorbij is, kan Cata niet meer terug naar huis. Ze is een schande voor haar familie. Gelukkig kan ze in Boston als kinderjuffrouw gaan werken bij een achternicht.  In De verloren familie lees je hoe het verder met Peter gaat. Ik vond het een interessant boekje. Peter is in onze ogen duidelijk een oorlogsslachtoffer, maar hoe zit dat met Cata? Mijn recensie uit 2017 lees je hier. 

De verloren familie

Een ontroerend verhaal over schuldgevoelens, bindingsangst, eetstoornis, onbegrip, gemis en andere gevolgen van een alles vernietigende oorlog. De foto op de cover van het boek is wat misleidend. Op veel bekende oorlogsromans staan mensen met een koffertje afgebeeld. Dit koffertje staat symbool voor vluchten. Vluchtelingen van toen en nu proberen zoveel mogelijk van hun dierbare spullen in hun koffertje te stoppen. Ik las in enkele recensies dat dit boek niet aan de verwachtingen van de lezers voldeed. Dat is erg jammer, want het is een prachtig verhaal. Het verhaal van concentratiekamp overlever Peter is (helaas) nog steeds actueel. Hoewel het al tientallen jaren vrede is, is de oorlog voor Peter nog steeds niet voorbij. Peter blijft een vluchteling. Om niet met zijn gevoelens en herinneringen geconfronteerd te worden, vlucht Peter nu in zijn werk…

Het boek is verdeeld in drie stukken. In de jaren 60 wordt de Joodse Peter opgevangen door zijn familie in Amerika. Ze hebben geen idee wat hij heeft meegemaakt. Zijn oom noemt Peter een slappeling, omdat hij zijn vrouw Masha en hun twee kleine dochtertjes niet heeft kunnen te redden. Zijn oom en tante roepen tegenstrijdige gevoelens bij Peter op. Aan de ene kant helpen ze hem. Ze financieren Peters restaurant die de mooie naam Marsha draagt. Aan de andere kant profiteren ze financieel van hun neef. Ze misbruiken zijn verhaal bij het werven van fondsen voor allerlei projecten in Israël. Projecten waar Peter zelf niet achter staat.

Het tweede deel speelt zich af in de jaren 70. We maken kennis met June, Peters nieuwe vrouw. Omdat Peter nog steeds in het verleden leeft en zijn gevoelens niet met zijn June kan delen, zie je zijn huwelijk verslechteren.

Het derde deel speelt zich af in de jaren 80. Peters dochter Elsbeth staat hier centraal. In dit deel komt heel goed naar voren hoe onverwerkte oorlogstrauma’s doorgegeven worden op de volgende generatie.  Omdat Peter door zijn oorlogsverleden altijd dwangmatig met eten bezig is geweest, ontwikkeld Elsbeth een eetstoornis. Ook heeft hij moeite om zijn liefde voor haar te uiten. Peter dreigt opnieuw zijn familie te verliezen. 

Ook in Nederland zijn er veel kinderen en kleinkinderen die problemen ondervinden door het oorlogsverleden van hun ouders en grootouders. Het is goed dat er, 80 jaar na de bevrijding, nu eindelijk serieus aandacht aan deze doorgegeven trauma’s wordt besteed. Foto's: menukaarten van restaurant Masha's. Mijn blog uit 2017 lees je hier

 In tweestrijd

Dit boek heeft een heel andere schrijfstijl dan dat ik van Jenna Blum gewend ben. Het verhaal was langdradig en regelmatig wat rommelig. Ook sprak het onderwerp tornadojagen mij niet aan. Maar dat maakt het boek niet slecht. Blum schrijft prachtig over de innige band die tweeling Karena en Charles met elkaar hebben. Charles heeft een bipolaire stoornis en heeft een obsessie voor tornado’s. Wanneer Charles gedrag uit de hand loopt, weet zijn zus Karena hem altijd te kalmeren. Op een dag is Charles verdwenen. Karena voelt zich zonder haar broer niet compleet. Pas vele jaren later hoort ze dat hij is opgevangen in een psychiatrische kliniek. Wanneer ze hier aankomt, is haar broer zojuist uit de kliniek ontslagen. Karena vermoed dat hij op tornadojacht gegaan is. Karena besluit zich aan te melden voor de Whirlwind Tour; hobbyisten gaan onder begeleiding van experts op Tornadojacht. De alleenstaande Karena is journaliste en maakt van deze tour verslagen voor een tijdschrift. Ondertussen vraagt ze aan de tornadojagers die ze op de reis tegenkomt of zij haar broer hebben gezien. Ze krijgt hierbij hulp van haar reisleider Kevin. Wanneer de tour afgelopen is, gaan Kevin en karena samen verder met de zoektocht. Langzaam aan weet Kevin Karena’s leven weer te helen!

 Heb jij wel eens een boek van Jenna Blum gelezen?