Rondreis Israël deel 3

op 25 maart 2021 door Boeken met een ster

Spread hummus not hate

Sinds enkele weken reis ik coronaproof door Israël; lekker veilig vanaf mijn luie bank en vanuit mijn nieuwe keuken. Ik heb er inmiddels al drie weken en 11 boeken opzitten. Wat mij opvalt, is dat de hoofdpersonen heel vaak hummus eten en dat dit lekkere kikkererwten smeerseltje op tal van manieren wordt gespeld; humus, hoummos, hoemoes, choemoes. Zowel Joden als Arabieren smeren en dippen heel wat af bij de maaltijd; gelukkig doen ze dit ook steeds meer met elkaar!

De Jeruzalem boekrol

Met een oude schep vertrok ik naar de grotten van Quran (Westelijke Jordaanoever) om een middagje schat te graven. Ik ontmoette daar Rashid en Musa Salah die net een ongelooflijke vondst hebben gedaan …..

Rashid (de ontdekker van de Dode Zeerollen) heeft opnieuw een boekrol opgegraven. Hij wil dat zijn zoon Musa (die archeoloog is) het aan de wereld verkondigd. Samen met priester Michael Kelly en de Joodse juriste Leah Rosenberg probeert hij de tekst te ontcijferen. De tekst is opgebouwd uit verschillende talen: Grieks, Egyptische hiërogliefen, Hebreeuws en Akkadisch. Het wordt al snel duidelijk dat het document een eigendomsakte van Jeruzalem is die koning Melchisedek aan de zoon van Abraham geschonken heeft. Voor welke zoon is dit document bedoeld? Ismaël of Izaäk? Behoort Jeruzalem toe aan de Palestijnen of Joden? Het drietal is bang dat het document het land nog dieper zal doen scheuren. Gelukkig wijst het document een andere eigenaar aan, God. „De naam van Jeruzalem verklaart aan alle volken dat de stad aan God alleen toebehoort. Laat geen mens of volk haar uiteenscheuren of verdelen, opdat zijn woede niet ontketend worde.” De Jeruzalem boekrol van Mike Evans en Robert Wise zette me aan het denken; wat zou het toch mooi zijn als er echt een boekrol gevonden wordt die de aanhangers van de drie wereldgodsdiensten met elkaar verbroedert. In het boek zien we dat een gezamenlijk etentje mensen ook al nader tot elkaar kan brengen.

Blz 97: Na tien minuten gezellig praten leidde Leah de groep naar de eetkamer. Musa staarde verbijsterend rond. Op iedere plaats had Leah schaaltjes neergezet met voorgerechtjes. Er was tahin en humus. Musa genoot bijzonder van de sesamzaadpasta met kikkererwten. De Arabische gerechten waren duidelijk een teken van welwillendheid richting Musa.

Grillroom Jeruzalem

Met een bont gezelschap reisde ik verder door Israël. Mijn reisgenoten waren P.F. Thomése, Rosita Steebeek, Antoine Bodar en Jan Siebelink. Je kan het slechter treffen….

Thomése neemt in zijn boek niet alleen zijn reisgenoten, maar ook het Christelijke geloof, de Islam en het Jodendom flink op de hak. Het gezelschap reist naar Bethlehem, Jeruzalem, de Gazastrook, Hebron enz. De schrijvers worden geraakt door de ellende die zij te zien krijgen. Grillroom Jeruzalem is een reisverslag vol humor en cynisme. Toch weet Thomése zijn lezers haarfijn uit te leggen wat er aan de hand is in het land. De schrijver blijft neutraal, hij heeft geen sympathie voor de ene groep of loopt ook niet over van medelijden voor de ander. Zijn kritiek is vaak niet mals maar wel terecht.

Blz 52: Een etentje met enkele geestelijke leiders. De bedienden dragen schalen met grilwaren binnen, lammeren en geiten, kunstmatig tot balletjes gekneed nog gewoon als ribstukjes op een rijtje gelegd. En de tafel staat al zo vol! Het is een slagveld vol ontelbare bakjes en schaaltjes waar allerhande bonen, linzen en kikkererwten, paprika’s, aubergines ect zijn bereid tot veelkleurige gerechten.

Het grote niets

Met de 17-jarige Naff en zijn vriendin Iris neem ik deel aan een schrijfcursus van het Holocaustmuseum in Jeruzalem; schrijven over de Shoah. Nadav Vissel vertelt in Het grote niets over de zoektocht van een jongen naar zijn joodse roots. Een tragikomisch verhaal over dat Ding (de oorlog) waarover niet gepraat mag worden, familiebanden, coming of age en heel veel kosher kippen. Natuurlijk verdient dit mooie boek een eigen blog i.p.v. vijf regeltjes tekst. https://www.hebban.nl/spot/boeken-met-een-ster/nieuws/het-grote-niets-nadav-vissel

Blz 205: Naff eet overigens liever een lekker stuk draadjesvlees dan een bordje choemoes. Iris kwam met twee bordjes vol gerechten van het volk bij me: pita en choemoes. Het bord zette ze op mijn schoot. Het matras zakte in toen ze naast me kwam zitten. Haar eigen bord zette ze op haar eigen schoot. De pita scheurde ze in stukken. Ze haalde een stuk door de choemoes en stak het in haar mond.

Jeruzalem

Van Yotam Ottolenghi en Sami Tamimi kreeg ik een rondleiding door hun geboortestad Jeruzalem. Yotam groeide op aan de Joodse kant van de stad, Sami aan de Arabische. Het is een boek vol kleurrijke foto’s, interessante verhalen en verrassende recepten. Yotam en Sami besteden veel aandacht aan hummus in hun boek. Ook de uren durende hummusoorlogen worden beschreven. Want wie heeft de hummus nu eigenlijk uitgevonden? En welke bevolkingsgroep maakt de lekkerst hummus? Yotam en Sami maken geen ruzie in de keuken; in dit boek staan de beste recepten uit beide culturen. (foto blz 116 en 117)