Vragen staat vrij

De joodse Hédi Fried werd in 1924 geboren in Sighet, Roemenië (tijdens de Tweede Wereldoorlog Hongaars grondgebied). In mei 1944 werd het hele gezin op transport naar Auschwitz gezet. Haar ouders werden meteen bij aankomst om het leven gebracht. Hédi en haar zus Livi overleefden, dankzij elkaars aanwezigheid, zowel Auschwitz als Bergen-Belsen. Na de bevrijding vertrokken de zussen naar Zweden om aan te sterken. Omdat Hédi en Livi niets en niemand meer hadden om naar terug te keren besloten ze in Zweden te blijven.

Al meer dan 30 jaar reist schrijfster en psycholoog Hédi Fried langs scholen en universiteiten om over racisme, antisemitisme en haar oorlogservaringen te vertellen. In het boekje Vragen die ik kreeg over de Holocaust beantwoord ze een veertig tal vragen die jeugdige luisteraars haar stelden. Ze doet dit op een openhartige en eenvoudige wijze. De schrijfster werd vaak bedolven onder vragen en ging hierbij geen vraag uit de weg.

• Hoe was het mogelijk dat een heel volk Hitler steunde?                                               
• Waarom boden jullie geen verzet?                                                                           
• Hadden jullie de hele tijd honger?                                                                               
• Was u bang voor de dood?                                                                                             
• Haat u de Duitsers?

Het is niet zomaar een vraag -en antwoordboekje. In haar antwoorden lees je interessant stukjes geschiedenis en worden  thema’s besproken die nog steeds actueel zijn (vluchtelingen). Maar het meest bijzondere is haar persoonlijke verhaal die Fried in haar antwoorden verwerkt heeft. Dit raakt je als lezer echt.

Enkele jaren gelden won mijn dochter een schoolbezoek van de joodse schrijver Lex lesgever. Deze kleine man en grote verteller beantwoorde net als Fried ook echt alle vragen die de kinderen over de oorlog hadden. De kinderen uit groep 8 waren zo onder de indruk dat ze bij het klinken van de schoolbel geen van alle aanstalten maakte om het lokaal te verlaten. Het was hun beste geschiedenis les ooit.

Fried schrijft in haar boekje dat de ooggetuigen er binnenkort niet meer zullen zijn. Het daarom des te belangrijk dat de vragen en antwoorden nu op papier worden gezet. Door de verhalen van Hédi Fried, Lex Lesgever en al die andere Holocaust-overlevers door te blijven vertellen, voorkom je dat deze verschrikkingen opnieuw gebeuren.                                                                                                                   

Het zou mooi zijn als er op alle scholen in ons land op Holocaust Memorial Day  (27 januari) uit dit boekje zou worden voorgelezen. Mijn boekje heb ik aan de schoolbibliotheek gegeven. Hier heb ik ook een poster opgehangen waar de kinderen, na het lezen van het boekje, de vragen die ze zelf nog hebben op kunnen schijven. Misschien kunnen we (ouders en leerkrachten) hun vragen beantwoorden en zo niet dan hebben we nu de mogelijkheid nog om het aan onze (over)grootouders te vragen.

Foto: Wanneer de poster, over enkele weken, vol met vragen staat zal ik een nieuwe foto plaatsen.

https://www.hebban.nl/spot/boeken-met-een-ster/nieuws/een-geschiedenisles-van-lex-lesgever

https://www.hebban.nl/spot/boeken-met-een-ster/nieuws/nooit-verleden-tijd-lex-lesgever