Over het boek
Een schrijver, genaamd Ilja Leonard Pfeijffer, neemt zijn intrek in het hotel waaraan het boek zijn titel ontleent. Daar wil hij het verhaal op papier zetten van zijn stukgelopen relatie met de Italiaanse Clio, met wie hij leefde in het door het massatoerisme verpeste Venetië.

De verhaallijnen in heden en verleden bieden ruimte aan essayistische beschouwingen rond globalisering, toerisme en migratie, de opkomst van nieuwe economieën en de afnemende rol op het wereldtoneel van Europa,. Maar ook voor het verhaal van een gepassioneerde liefdesrelatie, een Dan Brown-achtige geschiedenis over de jacht op het verloren gewaande laatste schilderij van Caravaggio en het spel met feit en fictie rond de naar de auteur vernoemde hoofdpersoon en diens oeuvre.

Dat alles krijgt de lezer geserveerd in bloemrijke volzinnen, zowel in de beschrijvende gedeelten als in de dialogen tussen in alle gevallen, van hotelpiccolo tot dichteres, zeer welbespraakte personages,.

Over de auteur
Ilja Leonard Pfeijffer (Rijswijk, 1968) studeerde Klassieke Talen aan de universiteit van Leiden, waar hij in 1996 promoveerde tot doctor in de letteren en geruime tijd werkte als onderzoeker en docent Oud-Grieks. Hij debuteerde in 1988 als dichter met de bundel Van de vierkante man, die hem de C. Buddingh’-prijs opleverde en een nominatie voor de VSB Poëzieprijs. Sindsdien is Pfeijffer nadrukkelijk aanwezig in de Nederlandse letteren met een in hoog tempo groeiend oeuvre bestaande uit dichtbundels, romans, essays, toneelstukken, columns en liedteksten.

Sinds een jaar of tien woont Pfeijffer het grootste deel van het jaar in Genua. Deze Italiaanse stad vormt het decor van zijn roman, La Superba, waarvoor hij in 2014 de Libris Literatuur Prijs kreeg. Over zijn leven in Italië schreef hij in 2015 in de bundel Brieven uit Genua dat ook tot toneelstuk werd bewerkt. De situatie in de stad, waar veel vluchtelingen uit Afrika terechtkomen, liet Pfeijffer zien als presentator van de VPRO-televisieserie Via Genua.

Naast al het spel met feit en fictie dat zijn werk kenmerkt, toont Pfeijffer zich ook een maatschappelijk betrokken auteur, onder andere in Gelukszoekers, een bundeling van zijn columns en artikelen over vluchtelingen en immigranten.

YouTube
Ilja Leonard Pfeijffer leest een fragment uit hoofdstuk 4 van Grand Hotel Europa.

Discussietips
1. Het ‘Grand Hotel Europa’ uit de titel is uiteraard een symbolische locatie, waarvan in de roman alleen een keer wordt gezegd dat het ver van Venetië ligt. Wat zou jij een passende plek vinden om een dergelijk hotel te situeren?

2. De vaste bewoners van het hotel symboliseren aspecten van het oude Europa, zou je kunnen zeggen. Waar staan bijvoorbeeld de Griek Volonaki, dichteres Albane en de oude Patelski voor?

3. Welk beeld geeft de ik-figuur van zichzelf en op welke manier(en) wordt dat beeld binnen de roman gecorrigeerd/aangevuld? In hoeverre maakt hij een ontwikkeling door tijdens zijn verblijf in het hotel?

4. Grand Hotel Europa kent veel lijnen: de maatschappelijke thematiek rond globalisering, massatoerisme en migratie, het verhaal van een liefdesrelatie, de kunsthistorische detective, het schrijverschap van de ik-figuur, het spel met feit en fictie. Welk(e) aspect(en) spreken je het meest of juist het minst aan? In hoeverre is Pfeijffer er voor jou in geslaagd om alles op een bevredigende manier samen te brengen?

5. Hoe heb je de beschrijving van de vrouwelijke personages in de roman ervaren?

6. Alle personages zijn buitengewoon welbespraakt. Dat zou in werkelijkheid uiteraard niet geloofwaardig zijn, maar is het dat binnen het kader van de roman wel voor jou? In bredere zin: hoe heb je het ‘stilistische vuurwerk’ in het boek ervaren?

7. Hoe heb jij de scène ervaren waarin het Amerikaanse meisje de ik-figuur op zijn hotelkamer bezoekt? Hoe zou je die ontmoeting kunnen interpreteren?

8. Hoe kun je, gezien de thematiek, de scène duiden waarin ter ere van ‘majordomus’ Montebello een vioolconcert wordt gegeven door het jonge Chinese meisje?

9. In interviews zegt Pfeijffer dat een van de vragen die zijn roman stelt is in hoeverre de toestand in Venetië symbool kan staan voor de situatie van Europa als geheel. Hoe zou jij die vraag beantwoorden?

10. De ik-figuur zet de manier waarop Europa reageert op massatoerisme tegenover de reactie op massa-migratie. Hoe denk je over zijn redenering?

11. Wanneer hij met Clio de tentoonstellingen van Damien Hirst in Venetië bezoekt, denkt de ik-figuur: ‘Zo moet ik schrijven (…). Groots moet het zijn, en overdadig, een overweldigende orgie van fantasie met de technische perfectie van de commercieelste kitsch.’ In hoeverre is de auteur Pfeijffer voor jou in die opzet geslaagd?

12. Ook in de liefdesrelatie tussen de ik-figuur en Clio speelt het verleden een belangrijke rol. In welke zin verbindt en verdeelt het hen?

13. Welke hoop resteert er voor de ik-figuur? En voor Europa?

14. De jury van de Libris Literatuur Prijs schrijft over Grand Hotel Europa: ‘Grand Hotel Europa is een indrukwekkende roman die de lezer meesleept, prikkelt, irriteert, amuseert en ten slotte overdonderd achterlaat’. Wat is jouw mening?

Achtergronden
1. De website van Ilja Leonard Pfeijffer.

2. De jury van de Libris Literatuur Prijs over Grand Hotel Europa.

3. Video: Interview met Pfeijffer in het televisieprogramma VPRO Boeken.

4. Video: Registratie van een avond met Ilja Leonard Pfeijffer in De Balie in Amsterdam, rond Grand Hotel Europa.

5. Video: Dirk Vandenberghe in gesprek met Pfeijffer over Grand Hotel Europa in boekhandel Theoria in Kortrijk.

6. Artikel uit De Groene Amsterdammer over de in 2014 ontdekte Caravaggio Maria Magdalena in extase, in bezit van een Nederlandse familie.

7. Hebban-lezers over Grand Hotel Europa.

8. De Hebban Libris Leesclub rond Grand Hotel Europa.

Inhoudsopgave De Leesclubassistent