Louise Erdrich - De nachtwaker
Over het boek
In 1953 dient een Amerikaanse senator een wetsvoorstel in dat tot gevolg zal hebben dat Indianenstammen moeten verhuizen naar de steden en bestaande subsidies voor de native Americans zullen vervallen. Het hoofd van de dorpsraad van de Chippewa-stam Thomas Wazhashk, die Erdrich baseerde op haar grootvader Patrick Gourneau, besluit de wet aan te vechten en mobiliseert de krachten om een goed onderbouwde verklaring af te kunnen leggen in Washington.
Een andere belangrijke verhaallijn in het boek, naast talloze kleinere rond een groot aantal personages, is gewijd aan de zoektocht van Thomas’ nichtje Patrice (tegen haar zin vaak Pixie genoemd) naar haar verdwenen zus Vera. Die brengt haar buiten het reservaat en leert haar de harde wereld van de grote stad kennen.
De roman werd in 2021 in Amerika bekroond met de belangrijke Pulitzer Prize for Fiction.
YouTube
Lezersrecensie op het kanaal Bookish (circa 11 minuten).
Over de auteur
Louise Erdrich (Little Falls, Minnesota, 6 juli 1954) is van Indiaans-Duitse afkomst. Haar ouders hadden in de staat Noord-Dakota de leiding over een Indiaanse kostschool. Haar grootvader van moeders kant was in een reservaat van Chippewa-Indianen het hoofd van de stamraad. Van haar moeder hoorde ze dan ook de verhalen over het leven van Indianen (in het reservaat en in de wildernis) die de basis vormen voor veel van haar boeken.
In 1984 verscheen haar eerste roman, Love Medicine (in 1986 vertaald als Liefdesmedicijn). Het boek werd onder andere bekroond met de prestigieuze National Book Critics Circle Award. Love Medicine vertelt de geschiedenis van twee families van Chippewa-Indianen in de periode 1934-1984. In veertien heel sterk samenhangende verhalen ontstaat een beeld van vervlochten levens die beheerst worden door liefde en magie, geweld en jaloezie en die ook bedreigd worden door de wereld van de blanken.
In 1986 verscheen The Beet Queen (De Suikerbietenkoningin, 1987). Op de eerste pagina's tuimelen de 14-jarige Karl Adare en zijn drie jaar jongere zus Mary op een ochtend in 1932 in de stad Argus in Noord-Dakota uit een goederentrein, na door hun moeder verlaten te zijn. De twee worden van elkaar gescheiden en het duurt jaren voor ze elkaar terug zien. In het boek vertellen Mary, Karl en andere figuren (onder wie ook enkelen uit Love Medicine) over hun leven in de volgende veertig jaar.
Tracks (1988), in het Nederlands Sporen, vertoont veel samenhang met de twee voorgaande romans. Opnieuw is er het procédé van meerdere vertellers (hoewel dit keer beperkt tot twee) en exact gedateerde hoofdstukken. Bovendien treden enkele personages uit de eerste romans opnieuw op. In de tijd gezien gaat Tracks aan Love Medicine en The Beet Queen vooraf: de roman beslaat de periode 1912-1924.
In de tweede helft van de jaren negentig verschenen nog een roman en een kinderboek van Erdrich in vertaling, daarna duurde het tot 2009 voor met De duivenplaag opnieuw een roman bij ons werd uitgebracht. Terwijl in Amerika het succes van Erdrich nadien pas goed begon met de bekroonde romans The Round House (2012) en LaRose (2016), die aansloten bij The Plague of Doves, bleven vertalingen uit tot in 2018 met Toekomstig huis van de levende god de vertaling uitkwam van Future House of the Living God (2017), een dystopische roman over een wereld die teruggaat in de tijd. De kinderen die geboren worden vertonen kenmerken van primitieve mensen en zwangere vrouwen zijn dan ook niet veilig. Zwanger is ook de 32-jarige Cedar, hoofdpersoon in de roman, die opgegroeid is bij adoptieouders maar op zoek gaat naar haar moeder, een Ojibwe-vrouw die leeft in het reservaat.
Begin 2022 volgde De nachtwaker, in het najaar van 2022 verschijnt Sleutelwoorden, vertaling van The Sentence (2021), waarin een onafhankelijke boekhandel in Minneapolis (zoals Erdrich er zelf een bezit genaamd Birchbark) én de discriminatie van de zwarte bevolking en native Americans een rol spelen.
Uitgebreide (Engelstalige) informatie over Louise Erdrich op Wikipedia.
Pagina over leven en werk van Erdrich en de tekst van veel van haar gedichten bij de Poetry Foundation.
Discussietips
1. ‘Zo bleek dat Thomas een naam had die precies bij hem paste’ (p. 12). Waarom is dat zo?
2. Pixie wil Patrice genoemd worden door anderen. Waarom is dat zo belangrijk voor haar?
3. Slaat de titel De nachtwaker alleen op Thomas denk je, of krijgt het begrip ‘nachtwaker’ ook op andere manieren betekenis in de roman?
4. Wat betekenen lezen en schrijven voor Thomas?
5. Thomas noemt senator Watkins, de man achter het wetsontwerp waartegen de stam van Thomas zich verzet, een tegenstander, niet een vijand. Wat zegt dat over Thomas? In hoeverre wint hij daar iets bij?
6. Welke betekenis ken je toe aan de witte uil die Thomas diverse keren ziet? En wat voor rol speelt de geest van Roderick in het geheel? Hoe heb je de aandacht voor dromen en geesten in het boek ervaren?
7. Wat is de rol van de twee mormonen in de roman?
8. Pixie/Patrice brengt een nacht door in het hol van een beer in winterslaap en kort daarna wordt haar meestal afwezige en dronken vader dood gevonden. Wat hebben deze gebeurtenissen voor invloed op haar?
9. In hoeverre voelt Millie Cloud, die in Minnesota woont en aan de universiteit studeert, zich nog indiaan?
10. Hoe ontwikkelt zich het contact tussen Pixie en Millie?
11. In de roman worden gebeurtenissen belicht vanuit veel perspectieven. Hoe heb je dit ervaren, welke perspectieven spraken je vooral aan, welke minder?
12. Recensent Marjolijn de Cocq (Het Parool, 12-2-2022) schrijft over De nachtwaker dat ‘een roman, die stilistisch steeds fragmentarischer wordt, juist een hecht vervlochten geheel’ blijkt te zijn. Hoe denk je over die stelling?
13. Julie Phillips stelt in haar recensie van de roman (Trouw, 29-1-2022): ‘De grote kracht van Louise Erdrich zit in de herkenbaarheid van haar personages. Met de trefzekerheid van een Jonathan Franzen zet zij in De nachtwaker gewone mensen neer die proberen een invulling te geven aan hun leven.’ Ben jij het met haar eens of zie je een ander punt als belangrijkste kwaliteit van de auteur?
Veel meer (Engelstalige) discussietips vind je bij Reading Group Guides, het Museum of Fine Arts in Houston en The Bibliofile.
Achtergronden
1. YouTube: Interview met Louise Erdrich op het kanaal Politics and Prose (circa 51 minuten).
2. YouTube: Louise Erdrich digitaal te gast bij het Literatuurfestival Berlijn 2021 (circa 65 minuten).
3. YouTube: Uitgebreide boekbespreking op het kanaal van de Universiteit van Utah (circa 57 minuten).
4. Bespreking van de roman en een audio-interview met Erdrich (circa 7 minuten) op de site van de John Hopkins University.
5. Recensies van Hebban-lezers.
