Robbert Welagen - Raam, sleutel
Deze bijdrage is geschreven door de redactie van Boekenpost, tijdschrift voor lezers en leesclubs
Over het boek
Debuterend schrijfster Karlijn wordt thuis geïnterviewd voor televisie door journaliste Hanna. Het is een mooi gesprek en aan het eind legt Hanna haar hand op Karlijns knie. Die raakt daarvan in de war, met als gevolg dat ze, wanneer ze met de televisieploeg naar buiten loopt, haar sleutel vergeet. Omdat ze net een raam had geopend, waait de deur achter haar dicht.
Met de telefoon van haar buurvrouw belt Karlijn haar vriend Arne. Ze spreken af dat hij haar vanaf zijn werk tegemoet zal fietsen om haar zijn sleutel te geven. Maar ze zullen elkaar niet meer ontmoeten: in het centrum van de stad ziet Karlijn Arnes fiets liggen en een ambulance zonder zwaailicht en sirene wegrijden.
In Raam, sleutel, zijn negende roman, onderzoekt Robbert Welagen het samengaan van rouw en verliefdheid.
YouTube
Fragment uit een interview van LezenTV met Robbert Welagen (ca. 50 seconden).
Bekijk het hele interview over het boek op LezenTV (ca. 32 minuten).
Over de auteur
Robbert Welagen (1981) hoopte aanvankelijk op een carrière in de muziek, maar in plaats daarvan studeerde hij af aan de kunstacademie en debuteerde hij in 2006 met de roman Lipari. Hij ontving er de Selexyz Debuutprijs voor en het boek haalde de longlist van de Libris Literatuur Prijs. Zijn vijfde boek, Het verdwijnen van Robbert, stond op de shortlist van de Libris (2014).
Welagens boeken worden vaak ‘klein’ genoemd en dan doelt men op het aantal pagina’s. Welagen zelf spreekt liever van ‘compact’. In een interview met Boekenpost zegt hij: ‘Ik schrijf veel, maar ik schrap des te meer. Alle ruis moet weg. Alleen waar het om gaat, dat komt in het boek. Als ik een dik boek lees denk ik wel eens: hier kan wel geschrapt worden. Alsof de schrijver zijn personages zo graag hoort praten. Ik geloof in zwijgende personages.’
Zijn sfeervolle boeken zijn wel vergeleken met het werk van de Franse Nobelprijswinnaar Patrick Modiano.
De website van Robbert Welagen
Discussietips
1. Hoofdstuk 2 beschrijft uitvoering (in vergelijking met de meeste andere hoofdstukken) Karlijns wandeling door de stad om Arne te treffen. Hoe heb je dit hoofdstuk ervaren?
2. Welk beeld heb je gekregen van Karlijns relatie met Arne?
3. ‘Als het goed gaat met het een, moet het slecht gaan met iets anders. Pas dan is het leven in evenwicht’ (p. 26). Hoe denk je over die stelling?
4. Wat is voor jou de betekenis van het hoofdstuk waarin Karlijn op Arnes kaartje in de trein naar Berlijn reist?
5. In welke opzichten zijn er overeenkomsten tussen Karlijn en Hanna? In hoeverre verschillen ze?
6. De roman onderzoekt een situatie waarin iemand zowel rouwt als verliefd is. Is Welagen er voor jou in geslaagd om dit thema overtuigend te behandelen? Waarom wel of niet?
7. Schuldgevoelens kwellen Karlijn. In hoeverre heeft ze daar reden toe volgens jou? En in hoeverre spelen die schuldgevoelens een rol in haar relatie met Hanna?
8. Op welke manier(en) probeert Karlijn haar schuldgevoel te verlichten?
9. Welke reden(en) heeft Karlijn oorspronkelijk om alleen naar Hanna’s flat te gaan? In hoeverre veranderen die motieven gaandeweg?
10. Waarom gooit Karlijn de blouse en ketting van Hanna weg?
11. Karlijn gaat geleidelijk kritisch kijken naar Hanna die ‘maar twee manieren van kijken had’. Waarom?
12. Welke rol spelen het gummen en de passages rond douchegordijnen in het geheel?
13. Karlijn bedenkt alternatieve scenario’s, zowel voor de dood van Arne als voor het einde van haar relatie met Hanna. Waarom doet ze dit?
14. In hoeverre is Karlijn veranderd aan het eind van de roman?
15. Het leidt tegenwoordig nogal eens tot discussie als een auteur schrijft over zaken die hij niet zelf ervaren kan hebben. Bij Raam, sleutel zou dit kunnen gelden voor de liefdesscènes tussen Karlijn en Hanna. Heeft Welagen die naar jouw idee op een goede manier aangepakt? Waarom wel of niet?
16. Het vrij compacte boek is opgebouwd uit een groot aantal korte hoofdstukken, scènes vaak. Hoe heb je dit als lezer ervaren?
17. In interviews zegt Welagen dat hij aanvankelijk verrast was dat recensenten de roman zo goed gecomponeerd noemen, omdat hij die vooral intuïtief geschreven dacht te hebben. Welke elementen zie je die duiden op een hechte compositie en hoe waardeer je die?
18. Welke rol spelen de verwijzingen naar andere literaire werken in Raam, sleutel?
19. Recensent Arie Kok (Nederlands Dagblad, 24-6-2021) vindt Welagen een goede stilist, maar heeft wel een kritiekpunt: ‘Te veel korte zinnen na elkaar haalt het ritme eruit. En soms is het té kort, te cerebraal ook. Dan ga je naar lyrische zinnen verlangen, die meanderen.’ In De Standaard (19-6-2021) gebruikt recensent Jozefien van Beek ook het woord ‘cerebraal’ in kritische zin, maar dan vanwege de compositie: ‘Je leest meer constructie dan gevoel, meer literatuur dan leven’. Hoe denk jij over deze kritische noten?
20. Sebastiaan Kort zegt in NRC Handelsblad (7-5-2021) dat hij de boeken van Welagen goed tot zeer goed vindt, maar dat het lastig is om in gesprekken met mensen die zijn werk niet kennen, hem de hemel in te prijzen. Hoe zou jij iemand enthousiast maken voor Raam, sleutel?
YouTube
Interview over Raam, sleutel bij Athenaeum Boekhandel in Amsterdam (ca. 40 minuten).
Achtergronden
1. YouTube: interview bij Boekhandel Broese in Utrecht (ca. 35 minuten).
2. Video: aflevering van het VPRO-programma Brommer op zee met daarin een gesprek met Welagen over Raam, sleutel (het interview begint rond minuut 30).
3. Bespreking van Raam, sleutel in het radioprogramma Opium.
4. In Boekenpost 175 (september-oktober 2021) vind je een uitgebreid leesclubdossier rond Raam, sleutel. Daarin onder andere een interview met Welagen, een analyse van het boek en meer discussietips.
5. Het verhaal ‘De man achter het boek’ dat Welagen eerder schreef en dat hem later inspireerde tot Raam, sleutel is te lezen bij Hollands Maandblad.
6. Uittreksel van Raam, sleutel bij Scholieren.com.
7. Lees het begin van de roman bij Athenaeum Boekhandel.
8. Recensies van Raam, sleutel door Hebban-leden.
9. Raam, sleutel bevat diverse verwijzingen naar boeken van andere auteurs, met name naar Carol van Patricia Highsmith, Nooit meer slapen van Willem Frederik Hermans en De voorlezer van Bernhard Schlink.
