Over het boek
Londen, 1893. Als haar echtgenoot Michael overlijdt, loopt Clara Seaborne niet over van verdriet want haar man behandelde haar slecht. Vol nieuwe levenslust vertrekt ze met haar in zichzelf gekeerde zoon Francis en diens gouvernante Martha, die ook een goede vriendin van Clara is geworden, naar Essex. Daar wil ze zich gaan storten op het zoeken naar fossielen.

In Colchester wordt Clara via Londense kennissen in contact gebracht met dominee Will Ransome en zijn gezin. Tot beider verbazing blijken de vooroordelen die zij en Will over elkaar hebben niet te kloppen. Ze kunnen het prima vinden, hoewel ze het nergens over eens zijn in hun discussies die draaien om wetenschap en geloof. Terwijl vooral Will worstelt met zijn gevoelens, heeft Clara ook te maken met de gevoelens die Martha en de arts Luke Garrett voor haar hebben. En zo zijn er in deze roman nog wel meer onvervulde verlangens tussen de talrijke personages. Intussen is het dorp waarin Will woont in de ban van een ‘zeemonster’ dat na twee eeuwen weer de kust onveilig zou maken. Het bijgeloof tiert welig.

Het monster van Essex is een levendige roman vol verwikkelingen. Het is ook een ‘gothic novel’, vol dreiging, mist en raadsels. En het is een boek dat een bijzonder beeld schetst van de victoriaanse tijd met zijn botsingen tussen religie en wetenschap, tegenstellingen tussen arm en rijk en geleidelijk veranderende verhoudingen tussen man en vrouw.

YouTube
Op het YouTube­-kanaal van de Engelse uitgever van de roman vind je diverse video’s rond dit boek, waaronder:

Over de auteur
Het monster van Essex is de tweede roman van de in Essex geboren Sarah Perry (1979). Ze groeide op in een streng-christelijk gezin in Chelmsford, waar popmuziek en moderne literatuur buiten de deur gehouden werden, maar maakte op jonge leeftijd al wel kennis met het werk van bijvoorbeeld Charlotte Brontë en Thomas Hardy.

Na studies Engels en ‘Creative Writing’ en een baan als ambtenaar ging ze serieus werk maken van het schrijven en in 2004 kreeg ze een prijs voor haar reisverhalen. Maar een roman publiceren wilde aanvankelijk niet zo lukken. Ze kreeg negentien afwijzingen van uitgevers, voordat uiteindelijk in 2014 haar debuutroman After Me Comes the Flood uitkwam, die haar een bescheiden literaire prijs en twee nominaties opleverde. Het grote succes kwam met The Essex Serpent dat op diverse nominatielijstjes terechtkwam, winnaar werd van de British Book Award en door boekhandelketen Waterstone werd uitgeroepen tot Boek van het Jaar.

De tegenwoordig in Norwich wonende Perry werkt inmiddels aan haar derde roman, die is aangekondigd onder de titel Melmoth.

Website Sarah Perry met onder andere enkele podcasts

Discussietips

1. Welke verwachtingen wekte de mysterieuze proloog bij je?

2. Perry begint diverse hoofdstukken met een soort ‘helicopter view’ waarin de verteller overziet wat er allemaal gaande is. Hoe heb je deze techniek ervaren?

3. Het feit dat mensen zich verkeerde voorstellingen van anderen maken zou je een leidmotief in de roman kunnen noemen. Welke voorbeelden ben je tegengekomen? Wat draagt dit motief bij aan de thematiek?

4. Op welke manieren wordt het motief ‘Angst’ uitgewerkt in de roman?

5. Er duiken op verschillende manieren (afbeeldingen van) slangen op in de roman. Waar staan ze voor?

6. Hoe heb je de talrijke brieven ervaren die in het boek zijn opgenomen?

7. Het monster van Essex moest voor de auteur ook een roman zijn over allerlei vormen van vriendschap. Welke uitwerkingen geeft ze aan dat begrip? Welke vriendschappen in de roman vond je het meest aansprekend of ontroerend? Waarom?

8. Welke functie hebben de schorren voor dominee Will Ransome?

9. Will voelt zich ‘onverklaarbaar opgetogen’ (p. 129) na zijn eerste discussie met Cora Seaborne. Waarom?

10. Wat gebeurt er met Cora tijdens de kerkdienst die ze meemaakt en haar ontmoeting met Cracknell na afloop?

11. Hoe verklaar je Luke’s reactie na zijn succesvolle operatie van Edward Burton (p. 160)?

12. Op zeker moment zegt Cora: ‘Het precieze verschil tussen denken en geloven ontglipt me altijd’ (p. 174). Wat bepaalt haar houding als het gaat om het bestaan van het monster van Essex? In hoeverre maakt Cora een ontwikkeling door als het gaat om haar overtuiging dat er geen mysteriën zijn?

13. ‘Het is alsof hij de wereld nu op haar manier aanschouwt’ (p. 270). Welke ontwikkeling maakt Will door als het gaat om denken en geloven?

14. ‘Essex draagt een bruidskleed: het fluitenkruid schuimt de berm uit, er groeien madeliefjes op de meent, en ook de meidoorn bloeit nog wit, tarwe en gerst rijpen op de velden en akkerwinde overdekt de heggen’ (p. 232, vertaling Natasha Gerson en Roland Fagel). Deze zin is een van vele voorbeelden van passages waarin Perry het landschap van Essex beschrijft. Hoe heb je deze natuur- en sfeerbeschrijvingen ervaren?

15. De roman bevat veel verhaallijnen. Zijn er lijnen die wat jou betreft achterwege hadden kunnen blijven? Zo ja, waarom?

16. Hoe verklaar je de band die ontstaat tussen Cora’s zoon Francis en Stella, de vrouw van dominee Will Ransome?

17. Wat gebeurt er precies tijdens het midzomerfeestje van Cora als zij en Will op aandringen van Stella aanstalten maken om samen te dansen? Wat is het belang van deze scène?

18. Will stuurt Cora na het feest een ansichtkaart met een verwijzing naar Filippenzen 1:3-11. Als je die tekst leest, hoe interpreteer je dan deze kaart? 

19. Hoe reageert Cora op de openhartige brieven die ze ontvangt van Will en Luke? In hoeverre komt ze tot andere inzichten?

20. Perry wilde met haar roman onder andere het beeld corrigeren dat algemeen heerst over het leven van vrouwen in de Victoriaanse tijd. In hoeverre is ze daarin geslaagd volgens jou?

21. En in hoeverre zegt deze historische roman iets over onze huidige tijd?

Achtergronden

1. Luke Garrett heeft als bijnaam ‘Imp’. Wat is een imp?

2. Een van Cora’s grote voorbeelden is Mary Anning (1799-1847) die als meisje van twaalf met haar broer het skelet van een ichthyosaurus (zeereptiel) vond en zich zou blijven bezighouden met het zoeken naar fossielen, waarbij ze diverse belangrijke vondsten deed. Tracy Chevalier schreef over haar de roman Opmerkelijke schepsels en vertelt over Annings leven in deze BBC ‘audio slideshow’.

3. Sarah Perry vertelt over het ontstaan van het boek en het pamflet uit 1669, The Flying Serpent, or, Strange News out of Essex, dat eraan ten grondslag ligt.
Meer over het pamflet onder andere ook bij Genesis Park.

4. Een beknopte ‘Book Trail’ langs locaties in de roman.

5. Digitaal ronddwalen in de victoriaanse tijd kan bij The Victorian Web.

6. YouTube: Sarah Perry over het boek, lezersreacties en de inspanningen van boekhandelaren naar aanleiding van de uitverkiezing van The Essex Serpent tot Waterstone Book of the Year.

7. YouTube: een kijkje in de hedendaagse Blackwater estuary dat ook inzicht geeft in de bedreigingen voor het gebied.

8. Sarah Perry en Het monster van Essex op Hebban.

Eerdere leesclubtips

Dave Eggers –Helden van de grens
Penelope Fitzgerald - De Engelenpoort
Graeme Macrae Burnet - Zijn bloedige plan
Ian McEwan - Notendop
Marjolijn van Heemstra – En we noemen hem
Marijke Schermer - Noodweer
Karel Schoeman – Een ander land
Marijn Sikken - Probeer om te keren
Leïla Slimani – Een zachte hand
Zadie Smith - Swing Time
Maria Stahlie – De middelste dag van het jaar
Wilma Stockenström – De expeditie naar de baobab
Vrouwkje Tuinman - Afscheidstournee
Benedict Wells - Het einde van de eenzaamheid
Colson Whitehead - De ondergrondse spoorweg
Tommy Wieringa – De heilige Rita