Vandaag gebeurde het weer. Wederom kreeg ik de vraag hoe ik het in vredesnaam voor elkaar krijg om een boek te kiezen aangezien ik niks, nakkes, nada wil weten over de inhoud van een boek. Voor de meeste mensen is dat klip en klaar. Ze lezen de achterflap en bekijken of hetgeen ze lezen hen aanspreekt. Anderen lezen recensies en hebben dan snel in de smiezen of het een boek is dat ze willen lezen. Dat is nu precies wat ik niet doe en ik vind maar sporadisch iemand die dat ook volstrekt niet doet. Gelukkig is daar Ine, mijn partner in boek-inhoud-mijdende-crime. Maar hoe kies ik mijn boeken dan wel? Het blijkt best lastig om aan te geven op basis waarvan ik kies. 

Wortelen en kleppen
Het eerste wat ik doe, als iemand mij wil vertellen waar een boek over gaat, is het grijpen naar wortelen. Ik heb ze gewoon altijd in huis, ik durf bijna niet zonder wortelen de deur uit. Als ik ook maar het minste of geringste vermoeden heb dat iemand mij iets over de inhoud van een boek wil vertellen grijp ik naar mijn wortelen en plaats die in mijn oren zodat ik doof word voor hetgeen de ander mij wil duidelijk maken. Het schijnt best gek uit te zien dat ik daarbij woest met mijn hoofd schud en uitroep: Nee, nee, nee!
Daarnaast heb ik ook een goed stel oogkleppen in huis. In het verleden heb ik die kleppen aangeschaft om veilig een boekwinkel binnen te treden, zonder de kans te lopen mijn budget te overschrijden, maar dit bleek niet het effect te hebben dat ik wenste; het verminderen van de aanschaf van boeken heeft het nooit kunnen bewerkstelligen. Toch blijken ze nu geregeld zeer zinvol. Ik heb die kleppen standaard naast me liggen als ik mijn computer open. Als ik dan geconfronteerd wordt met een mededeling over de inhoud van een boek, zet ik stand de pede mijn oogkleppen op en roep, woest met mijn hoofd schuddend natuurlijk: Stop, stop, stop!

Ik wil het echt niet
Die inhoud van een boek, een snippertje van het verhaal, zelfs de namen van personages, wil ik vooraf niet weten. Zo ben ik expert geworden in het omzeilen van brokjes informatie over het beloop van het verhaal in recensies die ik hier en daar bekijk. Een achterflap of tekst op de boekpagina lees ik niet. Het lezen van een citaat, voelt voor mij al als verraad.

Hoe kies ik dan een boek?
Toen ik die vraag vandaag kreeg moest ik er weer even over nadenken. Hoe doe ik dat dan? Ik lees (lees koop) boeken bij de vleet. Hoe maak ik daarin een keuze? Waarom denk ik op een bepaald moment dat een boek bij mij past? De volgende argumenten geven bij mij vaak de doorslag. 

*Specifieke auteur

Het ligt voor de hand dat ik kan kiezen voor een auteur die ik bewonder. Romans van Ilja Leonard Pfeijffer, Jeroen Brouwers, Rob van Essen, W.F. Hermans, Willem Elsschot, Ferdinand Bordewijk, Harry Mulisch, Jaap Robben, Hella S. Haasse, Marieke Lucas Rijneveld en nog enkele andere, zou ik op basis van de indeling bij literaire romans 'blind' kunnen kiezen. Zo kan ik ook, op basis van een auteursnaam, ondanks jubelende lezers, een boek absoluut niet kiezen. Ik noem geen namen. 

*(Schrijf)stijl lijkt op...

Dit is een gevaarlijk argument want als iemand anders het vindt lijken op de stijl van deze of gene, hoeft dat bij mij niet het geval te zijn. Toch kan ik op basis van zo'n kreet door een Bekende Hebbanner, een interessante auteur of een recensent van De volkskrant een boek aanschaffen. 

*Prijswinnaars

Als een boek een belangrijke literaire prijs wint, of er voor genomineerd wordt, word ik vaak al als een magneet naar de boekwinkel getrokken. Nu snap ik dat jullie denken dat dit een dubieus argument lijkt want een kinderboek, een open deur, een andere persoon in die winkel, een windvlaag, een Hebban Reading Challenge kaartje, diverse romans van mijn WIL-plank, zelfs een gesloten deur bij een boekhandel trekt mij aan. Dat is een wonderlijk en magisch soort magnetische. Iets van hoger hand of zo. Je kunt wel nagaan wat er dan gebeurt als een boek van een auteur met een literaire prijs daar in de schappen ligt.
Natuurlijk geldt iets vergelijkbaars voor het Boekenweekgeschenk en het Boekenweekessay. Daar moet de auteur me al tegenstaan wil ik zo'n boek niet aanschaffen. 

*Spiegelen

Het frequent tonen van een interessante omslag van een boek op Hebban of Instagram kan mijn interesse wekken. Zeker als dit gebeurt door lezers die ik ken. Zo heb ik Papyrus van Irene Vallejo met heel veel plezier gelezen. Anderzijds kan ik dan ook de plank volledig misslaan. Ik had zoveel verwacht van Vlucht van Charlotte McConaghy en dat boek viel me enorm tegen en bleek totaal niet bij mij te passen. 
Een boekenpraat op Hebban of een aanbeveling van een Hebban crewlid, -tipper of -recensent kan me ook over de streep halen. Ook dan ontwijk ik actief de informatie over een boek en negeer ik alles over de inhoud. Het gaat me dan meer om de wijze waarop het boek gepromoot wordt. Kreten als bijzondere schrijfstijl, afwijkende opbouw, mozaïekroman kunnen dan mijn aandacht trekken. Ik denk dat literaire kunstgrepen voor mij het sterkste argument zijn om een boek aan te schaffen. Zo schreef Marvin ooit bij Sofia draagt altijd zwart van Paolo Gognetti dat de opbouw zo verrassend was. Meer dan dat heb ik op dat moment denk ik niet gelezen van de recensie. Dit boek bleek mij uiteindelijk ook 10x beter te bevallen dan Die bejubelde acht bergen. 

*Onderwerp

Nou ja, hoe is dat nu mogelijk? Ik wil niks weten over de inhoud en toch noem ik hier het onderwerp als een van de aspecten die mijn aandacht kunnen trekken. Toch klopt dit wel als we er iets meer op inzoomen. Als iemand beschrijft dat het gaat om diversiteit of WOI of WOII of een andere oorlog, misschien wel dat het boek gaat over iemand met een psychische of lichamelijke aandoening, is dat voor mij een reden om de cover iets beter te bekijken en de waardering op de boekpagina op te zoeken. De klimaatcrisis is ook een onderwerp dat me raakt en daarom kan een boek met dat onderwerp mijn aandacht trekken. Hoe zo'n onderwerp dan ter sprake komt in het boek, moet voor mij weer een groot mysterie blijven totdat ik het zelf lees.

*Lezen met een fysieke leesclub

Zo af en toe lees ik boeken met enkele andere lezers buiten Hebban. Meestal bepaal ik het boek: een roman die ik op mijn wensenlijst heb staan vanwege bovenstaande redenen en sowieso ga lezen in een meeleesproject is vaak het onderwerp van het leesclub-gesprek. Een enkele keer bepaalt de ander. Het enige criterium dat ik dan hanteer is dat het een bijzonder en literair boek moet zijn. Dat mag ook non-fictie zijn, zolang het maar bijzonder en literair is.

*Soms is het gewoon uitproberen

Er zijn een aantal activiteiten, veelal georganiseerd door Hebban, die maken dat ik kies voor een specifiek boek. Denk aan het jureren van de Hebban Debuutprijs boeken of een boek dat bij LEWA opvalt. Dat kan heel goed uitpakken of dramatisch aflopen, weet ik uit ervaring. Zo zijn er natuurlijk ook diverse leesclubs die mij opvallen. Hebban Leesclubs hebben het voordeel dat het vaak mogelijk is om een preview te lezen. Hierdoor kan ik de schrijfstijl soms al inschatten en wordt soms een bijzondere opbouw zichtbaar. Wederom bekijk ik vooraf of het om een literaire roman of literair non-fictie boek gaat. Als de preview dan goed bevalt en ik heb het idee dat het onderwerp van het boek bij mij past dan durf ik de gok te wagen. Tja, soms zit je er volledig naast...

*Combinatie natuurlijk

Terwijl ik dit opteken, realiseer ik me dat het natuurlijk vaak om een combinatie van deze aspecten gaat. Het onderwerp gecombineerd met het spiegelen op Instagram, een aanbeveling van een Hebban (crew)lid gecombineerd met de naam van een auteur, of een preview gecombineerd met een leesclub en een fikse sterrenwaardering van iemand waarvan ik de boekensmaak ken, helpt mij bij mijn keuze. Hoewel een Booker Prize genomineerde niet veel extra's nodig heeft. 

Hoe doe jij dit?

*Hoe kies jij een boek? Welke argumenten, elementen of informatie heb jij nodig voor de keuze van een nieuw boek? Wat zijn redenen om een titel toe te voegen aan je NTL-lijst?