Stel je eens voor, moeder Aarde en moeder Natuur: de Oermoeders, die samen eens terug kijken op de geschiedenis van de aarde. Wat zouden zij zien, hoe zouden zij oordelen? Mirjam Hommes koos dit uitgangspunt voor haar boek Verhalen van de oermoeders; twintig verhalen over drieste dames en vrije vrouwen in het verleden.

Als boekenblogklus trok dit boekje gelijk mijn aandacht. Ik lees de laatste tijd graag boeken over geschiedenis. Daar waar ik het vroeger maar saai vond, vind ik het nu interessant. Daarbij hou ik van sterke vrouwen, en in dit boek worden beide zaken gecombineerd in twintig verhalen.

Verhalen van de Oermoeders

Korte samenvatting

In dit boek vertellen Moeder Natuur en Moeder Aarde verhalen van sterke vrouwen als tegenwicht tegen de mannen die miljarden jaren met strijd en wapengekletter de geschiedenis domineren. Het begint met Lucy, waarvan de tot dusver oudste (fossiele) menselijke resten in 1974 in Oost-Afrika zijn gevonden. Naar men aanneemt maakte zij deel uit van een vroege mensensoort die zich in vele duizenden jaren over de aarde heeft verspreid en geleidelijk evolueerde tot de hedendaagse mens, in al zijn variëteiten. In dit verhaal krijgen behalve de beroemde Jeanne D'Arc en 'onze' Kenau, ook Dolle Mina, Rosa Parks en vele andere spraakmakende vrouwen uit verschillende tijden en regio's een plaats.

De bijzondere vertelvorm, een dialoog tussen Moeder Natuur en Moeder Aarde, maakt het tot een levendig, origineel en inspirerend geheel. 

Het boek en de cover

Als het boek binnenkomt ben ik blij verrast. Het is een uitgaven van uitgeverij Elikser, waarvan ik al vaker verrassende boeken heb mogen lezen. De cover is mooi, een standbeeld van een paard en een ruiter die strijdbaarheid uitbeelden tegen een blauwe lucht met schapenwolkjes. Helaas kan ik niet terug vinden wie er wordt uitgebeeld, maar het zou zomaar Jeanne D’Arc kunnen zijn.

Het lezen

Het boek is opgedeeld in twintig hoofdstukken, waar bij een aantal hoofdstukken al duidelijk aangeven wordt over wie het gaat, zoals Jeanne de strijdbare en Dolle mina de ludieke, terwijl andere hoofdstukken meer te raden over laten: Vrouwen verbinden zich.

Gezien de korte samenvatting verwachtte ik losse verhalen waarin de hoofdpersonen uit de geschiedenis als in een roman werden beschreven, maar de werkelijkheid was toch anders.
Afgezien van het eerste hoofdstuk waarin Moeder Aarde en moeder Natuur converseren en het meer een fictief karakter heeft, zijn de andere hoofdstukken beschrijvingen van geschiedenis met daarin verweven de sterke vrouwen die van zich lieten horen en niet alles voor lief namen.

Het is dus meer een hervertelling van de geschiedenis van Europa, met de oorlogen en de revoluties, maar dan wel in een flink tempo. Mirjam Hommes vliegt door de eeuwen heen, uitleg gevend over de redenen van oorlog en revolutie, verklaringen vindend over oorzaak en gevolg en daarin de voedingsbodem ontdekkend voor de vrouwen die het anders wilden in een door de mannen gedomineerde wereld.

Niet helemaal wat ik had verwacht en gehoopt. In plaats van een smeuïg verhaal is het vrij droge kost, wel interessant, maar het leest niet heel makkelijk. Wanneer ik besluit om er meer tijd voor uit te trekken en af en toe een hoofdstuk te lezen gaat het beter. Elke hoofdstuk behelst een stuk geschiedenis, van Adam en Eva tot Malala. Europa komt veel aan bod, maar ook Amerika is onderdeel van de verhalen.

Wat ik wel erg leuk vind, zijn de 'kruisbestuivingen'  zoals ik ze noem. Onlangs las ik Ontaarde moeders van Renate Dorrestein, en daarin kwam Lucy voor. Een vondst van een skelet wat ontzettend oud is. En nu komt Lucy ook voor in dit boek. En in het hoofdstuk Belle de opstandig (over Belle van Zuylen) wordt weer een verwijzing gemaakt naar Betje Wolff en Aagje Deken die weer terug te vinden zijn in Fameuze dames van Cato van Aa. Uit datzelfde boek kom ook Mary Wollstonecraft die ook in dit boek weer haar opwachting maakt.

Naarmate ik verder kwam in het boek vond ik het steeds interessanter, ook omdat er recentere geschiedenis werd beschreven. Rosa Parks de zwarte vrouw die weigerde op te staan voor een witte man in de bus en het verhaal van Malala, een gewoon meisje dat naar school ging en wilde leren en een heldin werd.

De laatste hoofstukken zijn weer voor de moeders Natuur en Aarde, die inzien dat hun producten op de goede weg zijn, maar dat er nog wel wat mag worden gesleuteld van het empatisch vermogen van de man. Het zal niet morgen geregeld zijn, maar de oermoeders zijn er mee bezig.

Conclusie
Een bijzondere kijk op de geschiedenis, waarbij de mannen dominant zijn, maar waarin de wereld niet kan draaien zonder de vrouwen. Zij die op de achtergrond altijd aanwezig zijn en inmiddels bezig zijn met een opmars naar de voorgrond. Sterke vrouwen ze zijn er en laten van zich horen door de eeuwen heen, in dit boek krijgen ze hun stem.