Hebban Recensent Koen Driessens schreef voor ons een gastartikel over zijn favorieten in de grafische romannenwereld. Het resulteerde in 7x grafische romans. Geniet mee met zijn liefde voor de getekende wereld:

Sprookjes van Grimm zonder woorden, Frank Flöthmann, Wereldbibliotheek 2016

De Berlijnse illustrator Frank Flöthmann (www.2-F.de) vertelt in zijn eerste boek de klassiekers van Vrouw Holle en Repelsteeltje tot Assepoester en Sneeuwwitje, zoals de titel belooft zonder woorden (en slechts in de kleuren groen, rood, zwart en wit), maar met des te meer icoontjes. Zijn sprookjesfiguren praten in gloeilampen (idee!), muzieknoten (zingen), zagen (slapen), maar ook in silhouetten met een vraagteken (‘waar is…?’) of een kruis met uitroepteken (‘jij gaat eraan!’). De prinses van De kikkerkoning kondigt aan dat ze gaat ballen met het bekende voetbalsporticoontje inclusief een kroontje. ‘Wat heb je een grote mond’, zegt Roodkapje tegen haar oma met de bekende Rolling Stones-tong. Flöthmanns sprookjes lezen als rebussen en vergen dus wel wat inspanning, ook al omdat hij niet zomaar van links naar rechts vertelt, maar in alle richtingen. En vaak een originele twist geeft aan de sprookjes: de heks van Doornroosje stort neer als haar bezem vervangen wordt door een borstel en de wolf van De zeven geitjes is een onschuldige stofzuigerverkoper. Of hoe bekende sprookjes toch nog tegelijk een grafische én narratieve uitdaging worden.

De man van nu, Hanco Kolk & Kim Duchateau, De Harmonie/Blloan, 2016

Nederlands-Vlaams gesamtkunstwerk van de makers van resp. o.a. Meccano, s1ngle, Gilles de geus en de gags van de nymfomane Esther Verkest, met de geniale vondst van een parallel universum van decimale mensen (die de tijd meten in luttele nano- en femtoseconden: consequent ingevuld door Kim, maar dan bruin geïnkt) naast dat van ons, de ‘chronomensen’ (voor wie de tijd tien miljard keer langzamer gaat). Chronomensen aanraken is dodelijk voor beide partijen (daarom is het drukke New York, het ‘chronowoud’, voor decimalen ontoegankelijk). Decimaal Rafael logeert toevallig in zelfde hotelkamer als chronomens Sylvia en raakt gefascineerd, met alle gevolgen vandien. De samenwerking van de goede vrienden-stripmakers leverde een bij critici en publiek erg gesmaakt fantasieverhaal op. Behalve de knappe plot, die tot in de onwaarschijnlijke details klopt, en de zorgvuldige uitwerking (beide auteurs gebruiken zelfs hun eigen lettering), komt hier de zwierige Kolk-stijl helemaal tot zijn recht.   

Apollo’s Song, Osamu Tezuka, Vertical, 2007

De grootmeester van de manga, Osamu Tezuka, tekende in een razend tempo verhalen, zowel realistische als fantastische. Bekende voorbeelden hiervan zijn respectievelijk de achtdelige Boeddha-reeks en Astroboy. Hij publiceerde voor jong en oud. Een sterk staaltje van fantasy voor volwassenen is Apollo’s Song: een jongen die de liefde haat (en daarom dierenparen doodt) wordt in een experimentele elektroshockbehandeling naar verleden en toekomst geworpen tot hij ontsnapt en, geholpen door een meisje, genezing zoekt in langeafstandslopen en onvermijdelijk de liefde leert waarderen, maar niet zonder de nodige tragiek. Het is nauwelijks te geloven dat dit verhaal al bijna vijftig jaar oud is. De combinatie van drama, humor, actie en erotiek is vintage Tezuka en tijdloos. Tezuka is het lichtende voorbeeld voor enkele generaties mangaka’s en is vandaag nog steeds een plezier om te lezen of te ontdekken.

Bone, Jeff Smith, Cartoon Books, 2004

Maar liefst tien Eisner Awards en elf Harvey Awards sleepten de avonturen van de neven Fone, Smiley en Phoney Bone, tussen 1991 en 2004 in 55 deeltjes verschenen, in de wacht. De in eigen beheer uitgegeven omnibus van 1332 pagina’s werd inmiddels ook in aparte volumes en in kleur gepubliceerd (onder meer in het Nederlands door uitgeverij Silvester, in 9 delen en 2 prequels), maar ik verkies de zwart-wituitvoering, die toch meer aan de verbeelding overlaat. De wervelende geschiedenis bulkt van de klassieke fantasy-elementen, van zowel humor als horror, van diepgang en hemels mooi tekenwerk. ‘The best all-ages graphic novel yet published’, vond Time in 2004 van dit avontuur waarin de held Fone Bone samen met het begaafde meisje Thorn en haar grootmoeder Rose een door de Lord of the Locusts en zijn ratachtige monsters geterroriseerde vallei willen bevrijden. De serie kende na afsluiting nog enkele spin-offs en er is al jaren sprake van een (animatie)verfilming, die nu toch wel echt onderweg zou zijn.

De aankomst, Shaun Tan, Querido, 2008

Dit volledig woordloze boek betekende de doorbraak voor de Australische illustrator Shaun Tan, die ook prentenboeken en geïllustreerde kortverhalen publiceerde en zelfs een Oscar won (in 2011, voor de animatieversie van The Lost Thing). De aankomst is een futuristische fantasy over migratie: we volgen een immigrant in een voor hem (én voor de lezer) totaal onbekend land met vreemde gebruiken, wezens én gevaren. Ondanks de vervreemding, die bijvoorbeeld Europese migranten in de VS honderd jaar geleden ervaarden of Afrikaanse en Aziatische migranten in Europa vandaag ook voelen, is het verhaal heel herkenbaar. En ondanks alle moeilijkheden van de migrant na zijn aankomst is er plaats voor hoop. Grafisch is dit sterke boek enerzijds fotografisch realistisch getekend en anderzijds totaal fictief en fantastisch. Van paginagrote tekeningen tot in 12 vakjes ingedeelde bladzijden, in sobere grijsbruine tinten, werpt dit boek een heel empathisch licht op migratie omdat het perfect doet aanvoelen hoe zwaar het is voor migranten.

De beeldhouwer, Scott McCloud, Scratch, 2015

Scott McCloud begon zijn stripauteurschap met de luchtige sf-superheldenparodie Zot, maar verwierf vooral bekendheid als striptheoreticus (Understanding Comics). Na twee decennia bracht hij nog eens fictie uit en de lijvige graphic novel De beeldhouwer bleek het wachten waard. We volgen de jonge David die een deal sluit met de Dood om – in ruil voor zijn leven na 200 dagen – met zijn blote handen uit elk materiaal beeldhouwwerken te kunnen maken, wat hem uiteraard in de problemen brengt wanneer zijn kunst niet echt succes heeft én hij de liefde van zijn (nog korte) leven ontmoet. De beeldhouwer is een heel toegankelijke fantasy over prioriteiten en doet nadenken over kunst, liefde en de korte tijd die we hiervoor op aarde hebben. Grafisch is McCloud geen grootmeester, maar zijn cartooneske stijl is heel leesbaar en hier heel mooi in sobere blauw- en grijstinten ingekleurd. Het volumineuze boek neemt wel wat ruimte in je boekenkast in, maar staat daar zeker op zijn plaats.

De worstelrepubliek, Nicolas de Crécy, Scratch, 2015

Nicolas de Crécy bouwt aan een veelzijdig en wisselvallig oeuvre: van bijdragen aan de fantasyreeks Donjon van Lewis Trondheim en Joann Sfar tot stugge, surrealistische boeken als Dagboek van een spook (een autobiografisch reisdagboek) of De hemelse Bibendum. Ook De worstelrepubliek is een absurd amalgaam van piano spelende pinguïns, maffiose catch-worstelaars, droevige spoken en wat meer. En toch is het tegelijk onderkoeld grappige en somber-ontroerende liefdesverhaal van pianoverkoper Mario een topper. De Crécy vermengt in dit verhaal, dat hij in 2013-14 op vraag van een Japanse uitgever in snel opeenvolgende afleveringen publiceerde in een Japanse mangablad, op een schitterende manier de werkelijkheid zoals wij die kennen en een losgeslagen fantasiewereld zoals alleen hij die kan verzinnen. Resultaat is een Europese mangaparabel over eenzaamheid, onbeantwoorde liefde en onbevredigd verlangen waarin de lezer zelf de uitkomst mag invullen wanneer hij bekomen is van deze sneltreinrit aan actie en emotie.