De Alastor-serie van Jack Vance
De Alastor-serie bestaat uit drie boeken, die los van elkaar gelezen kunnen worden. Elk boek speelt zich namelijk af op een andere planeet, respectievelijk Trullion, Wyst en Marune, en vertelt een eigen verhaal met eigen personages. Wat de boeken tot een serie maakt is dat al deze planeten deel uit maken van de Alastor-groep, een opeenhoping van 30.000 sterren. In de verhalen is de Connatic (die het gezag heeft en alle planeten bestuurt) de bindende factor, dit personage komt in elk verhaal terug.
Trullion: Alastor 2262
In het eerste Alastor boek gaat het over Glinnes, die na zijn dienstjaren bij de Whelm erachter komt dat zijn eiland Ambal onrechtmatig verkocht is door zijn tweelingbroer. Het geld is echter verdwenen. Glinnes sluit zich aan bij het team van Heer Gensifer om met Hussadewedstrijden geld te kunnen verdienen om zo zijn eiland weer terug te kunnen kopen. Dat gaat natuurlijk allemaal niet zonder slag of stoot.
Op het moment dat Glinnes dienst nam bij de Whelm en dus ook ruimtereizen maakt, had ik verwacht misschien ook andere planeten uit Alastor voorbij te zien komen. Echter wordt zijn werk voor de Whelm niet beschreven en start het verhaal pas echt op het moment dat hij terugkeert naar zijn thuisplaneet Trullion.
Trullion is een wereld die uit allemaal kleine eilandjes bestaat en men is gewoon per boot te reizen. Het is daarbij uitkijken voor de Merlingen, een soort waterwezens die mensen meetrekken om ze vervolgens op te peuzelen. Merlingen komen af en toe voorbij in het verhaal, maar worden nergens echt uitgebreid beschreven.
Het boek begint met een voorwoord waarin er algemene informatie over de Alastor-groep gegeven wordt. Ondanks dat de boeken onafhankelijk van elkaar gelezen kunnen worden, is dit toch een reden om gewoon met boek 1 te beginnen. Daarna volgt in het eerste hoofdstuk een korte geschiedenis van de planeet Trullion. Met voetnoten worden termen die kenmerkend zijn voor deze planeet, maar voor ons aardse mensen totaal onbekend zijn, toegelicht. Vanaf hoofdstuk 2 worden de personages geïntroduceerd en gaat het verhaal echt van start.
Glinnes is het belangrijkste personage en het verhaal draait dan vooral om hem en het Hussadespel. Dit spel, waarbij twee teams tegen elkaar strijden in een symbolische oorlog, draait om het behouden van de eer van de sheirl (een maagdelijk meisje). Als de ring van de sheirl door de tegenstander gepakt wordt, moet het team een som geld betalen om de eer van het meisje te redden. Als ze dat niet meer kunnen betalen, wordt het meisje ontbloot en leeft ze voort in eeuwige schande. Dit spel kan zodoende voor veel winst of verlies zorgen en is een belangrijk deel van de cultuur van de bewoners.
Andere personages dan Glinnes komen trouwens wat minder uit de verf. Zijn tweelingbroer Glay lijkt vooral opgevoerd te zijn om een probleem in het verhaal te brengen, verder komt hij weinig voor en heeft als personage ook geen diepgang.
Het verhaal leest vlot door en de wereld is interessant. Personages en de merlingen hadden nog wat meer uitgewerkt kunnen worden, niet allen komen nu heel goed uit de verf.
Wyst: Alastor 1716
In dit tweede boek belanden we op Wyst, een kleine wereld. Het verhaal draait om Jantiff Ravensbrook die geboren wordt op Alastor 503, maar als winnaar van een wedstrijd naar Wyst op reis gaat. Daar belandt hij middenin een complot.
De invalshoek van dit deel is goed gekozen. Doordat de hoofdpersoon zelf ook niet van de planeet Wyst afkomt, maar daar slechts tijdelijk als bezoeker verblijft, zie je de gebeurtenissen vanuit een buitenstaander. Hierdoor kun je je gemakkelijk met Jantiff identificeren, die wel even een cultuurshock heeft, ook krijg je hierdoor een mooi beeld van de gewoontes van Wyst.
Ook in dit deel wordt er gestart met een hoofdstuk waarin de wereld geïntroduceerd wordt en gaat het eigenlijke verhaal pas in hoofdstuk 2 van start. In vergelijking met het vorige deel steekt de plot beter in elkaar. Mogelijk mede door alle intriges zit er meer spanning in het verhaal. Maar belangrijker nog is dat het verhaal mooi afgerond wordt. Bij het vorige deel loopt het verhaal vrij abrupt af, dat is hier allemaal net wat beter afgewerkt. Toch zijn hier ook nog wat losse draadjes. Zo verdwijnt Tanzel, maar na de eerste schrik kraait daar geen haan meer naar.
Naast de voetnoten heeft dit deel achterin ook een glossaria. Gelukkig hoef je daar maar enkele keren naartoe te bladeren, want het is een vervelende onderbreking van het lezen.
Marune: Alastor 933
Het derde deel is een wat dunner boek dan zijn voorgangers. Net als deel 1 heeft dit deel een voorwoord waarin kort iets uitgelegd wordt over de Alastor groep. Daarna gaat het verhaal van start. In tegenstelling tot de vorige twee delen, wordt hier in het eerste hoofdstuk meteen het hoofdpersonage geïntroduceerd.
Pardero wordt verward aangetroffen op Alastor 1102. Hij heeft geheugenverlies en weet niet wie hij is of waar hij vandaan komt. Met veel moeite en wat hulp weet hij uiteindelijk terug te keren naar zijn eigen planeet: Marune. Daar ontdekt hij dat hij eigenlijk Efraim heet en een hoge functie bekleed. Hij is net op tijd terug om te voorkomen dat zijn plaats wordt ingenomen door een ander, maar nu moet hij zijn gebied nog zien te besturen.
Ook in dit deel is weer gekozen voor de insteek van iemand die niet weet wat de gebruiken zijn van een planeet, alleen dit keer is het geen bezoeker, maar een oorspronkelijke inwoner die zijn geheugen kwijt is. Helaas is de lezer af en toe net zo verward als Efraim zelf, het duurde even voordat je grip krijgt over hoe het op deze planeet werkt.
Aan intrige weer geen gebrek in dit deel. Het einde kwam wel weer iets te abrupt en makkelijk (huh? Er was toch geen geneesmiddel?!) waar dit deel weer minpunten voor krijgt.
Geheel meer dan de som van de delen
De boeken kunnen los van elkaar gelezen worden, maar het heeft echt meerwaarde om ze alle drie te lezen. Ondanks dat het echt losse verhalen zijn, voegen ze wel iets aan elkaar toe. Doordat er steeds een andere planeet centraal staat, krijg je zo een goed beeld van hoe gevarieerd het leven binnen de Alastorgroep is. Daardoor is het geheel meer dan de som van de delen, de boeken samen vormen een mooi drieluik.