De Club van Tien voor even De Club van Toen
Wat begon als een typefout, daar volgde al gauw een idee. Het resultaat is een reeks mijmeringen over vroeger: De Club van Tien voor even de Club van Toen.
Welke boeken lazen we in onze jeugd, welke herinneringen hebben we aan een leesperiode of welke verhalen zijn ons het beste bijgebleven? Jullie lezen het vanaf vandaag elke maand. Adinda en Vanessa van de SFF10 geven de aftrap op deze throwback thursday.
Adinda
Erg veel geld om boeken te kopen was er niet in mijn jeugd. Daarvoor waren er domweg te veel kinderen. En dieren, het was een zootje ongeregeld. Waar anders dan bij ons kon een bokje na zijn castratie lekker in de huiskamer bijkomen naast de kachel – stel je voor dat-ie het koud zou krijgen! Gelukkig was er wel een bibliotheek in het dorp. Mijn vroegste dierbare herinneringen koester ik aan de boekjes van Dr Seuss. Echt geweldig vond ik de tekeningen daarin, de fantasie, de vrije humor. Mijn voorliefde voor A-boekjes kwam plotseling tot stilstand toen de ietwat tirannieke biebjuf een aantekening maakte op mijn biebpas dat ik voortaan geen A-boeken meer mocht lenen – daar was ik toch veel te oud voor! Vreselijk vond ik dat, ik was dol op geïllustreerde verhalen. (Toen ik met mijn zoon weer 'legaal' op de prentenboekenafdeling kon rondstruinen, voelde dat als een ware bevrijding. Heerlijk!)
Gelukkig had ook de B-/C-afdeling van onze bibliotheek wel wat te bieden. Ik las werkelijk alles, op twee genres na, daar was ik al vrij vlug uit. Met meidenreeksen had ik helemaal niets. En realistische jeugdliteratuur vol alledaagse problemen meed ik als de pest. Ik vond dat ik wel genoeg realiteit in mijn leven had. Als ik las, wilde ik juist meegenomen worden naar andere werelden, nieuwe perspectieven ontdekken. Niet zo verwonderlijk dat Thea Beckman een van mijn favoriete auteurs was. Maar ook Het onzichtbare licht van Evert Hartman (over telepathie) raakte een snaar en dat boek heb ik diverse keren herlezen.
De boeken van Roald Dahl vond ik ook geweldig, vooral Sjakie en de chocoladefabriek (en het vervolg De grote glazen lift, met daarin een beschrijving van de geniaalste vliegenval ooit). Natuurlijk verslond ik ook Ronja de Roversdochter en alle andere boeken van Astrid Lindgren die onze bieb rijk was. En wat geweldig was het dat mijn zus De gebroeders Leeuwenhart kreeg voor haar verjaardag! Ik geef toe: ik ben een slechte zus. Ik heb dat boek zowat kapotgelezen.
Een andere grote favoriet was Bezemsteeltje van Mary Stewart. En natuurlijk leende ik vele keren Meester van de Zwarte molen van Otfried Preussler, Momo en de tijdspaarders van Michael Ende en De dwergjes van Tuil van Paul Biegel; hoe vervreemdender de wereld die in de boeken werd opgeroepen, hoe heerlijker ik het vond!
Toen ik negen was, lag ik een keer ziek op bed. Alle boeken die ik geleend had waren uitgelezen en ik verveelde me. Mijn moeder haalde toen een smoezelig, uit elkaar gevallen bundeltje tevoorschijn. De vergeelde blaadjes werden bijeengehouden door een roze, gebloemd lintje met een strikje erin. Het was bijna een plechtig moment toen ze het bundeltje aan me overhandigde. Het was mijn kennismaking met de fantasy voor volwassenen: In de ban van de ring deel I. Ik weet nog dat ik me niet kon voorstellen dat zo'n vies, stoffig boekje wat kon zijn. Binnen drie dagen had ik het uit. Helaas beviel deel II een stuk minder, al die oorlogen (en later vond ik dat deel van de films ook het minst leuk). Maar dit was mijn inwijding en het smaakte naar meer.
Ook dat was weer zeer problematisch dankzij het starre beleid in de bieb: de allereerste keer dat ik argeloos mijn boek van de volwassenenafdeling op de toonbank legde, trok de biebjuf een nijdig gezicht. 'Dat kan niet.' Daarna deden we het anders: ik zocht de boeken die ik wilde lezen uit en achter in de bieb gaf ik die heimelijk aan mijn moeder, die ze vervolgens liet afstempelen – en later vaak als eerste las, enige censuur op seks en geweld vond ze toch ook nog wel nodig geloof ik!
Ik weet nog hoe ik altijd vond dat die bieb véél te weinig fantasyboeken had, zowel bij de volwassenen als bij de jeugdafdeling. Maar toch: wat heb ik een plezier beleefd aan de boeken die ik daar geleend heb.
Vanessa
Ik ben opgegroeid in een klein dorpje aan de Noordzeekust en elke donderdag kwam daar de bibliobus. Heerlijk vond ik dat. Het schommelde een beetje als mensen instapten en door de bus liepen. De bus met wanden vol boeken vond ik altijd machtig. Alleen jammer dat ik al vrij snel de boeken van mijn niveau in de bieb gelezen had. Ik ging toen maar een hoger niveau lezen.
Mijn ouders lazen ook graag en hebben mij zo de liefde voor het lezen bijgebracht. De boekjes uit mijn vroegste jeugd zijn Wiele wiele stap stap en De eend op de pot en natuurlijk Jip en Janneke, Pinkeltje, het sprookjes boek Blaasjes op de straat en een sprookjesboek van de Margriet. Boeken die ik me verder nog herinner waren Rossy het Krantenkind, De kinderkaravaan en De kinderen van Bolderburen. Het boek De Wonderketting vond ik mooi, over twee kinderen die in een magische wereld op zoek gaan naar kralen voor een ketting om hun ernstig zieke moeder te genezen.
De eerste boeken die ik zelf kocht waren van Floortje Bellefleur. Floortje beleefde avonturen en als er problemen waren dan werden die tot een goed einde gebracht. Wat kon ik daarvan genieten. Daarna kocht ik onder andere de reeks over Thule en Hasse Simonsdochter van Thea Beckman. Ik vond deze boeken prachtig. Thule omdat de moraal van het verhaal en de uitwerking van een mannen- versus een vrouwenmaatschappij voor mij leerzaam waren. Het vormde deels mijn eigen wereldbeeld. Het verhaal van Hasse sprak me aan omdat ze een meisje was dat voor zichzelf opkwam, hoewel het tragische verloop van Hasses verhaal mij best raakte.
Ik las ook oude boeken van mijn moeder zoals De Vijf, Billy Bradley en Ineke en Anneke. Ik vond het toen leuk om te lezen hoezeer de maatschappij al veranderd was. Boeken die me meenamen naar een magische wereld koos ik het liefst, zoals De Negen levens van Dianne Wynne Jones en Juniper van Monica Furlong, voor mij de eerste stappen naar een fantastische wereld.
Ik heb veel van bovenstaande boeken nog altijd in mijn boekenkast staan, zodat ook mijn kinderen kunnen genieten van deze prachtige verhalen.