Esther Wagenaar werkte met tussenpozen ruim vijftien jaar aan haar trilogie Terra 7. In 2002 begon ze aan het verhaal over een planeet die niet zo vreedzaam blijkt als hij geacht werd te zijn. Het eerste deel, Het groene kristal, verscheen begin dit jaar. Merel en Kim lazen Wagenaars debuut.

Terra 7

De aardse wetenschappers Virginia, Conrad en Redbod vertrekken naar Terra 7, een planeet waar bijna vijfhonderd jaar eerder een groep mensen naartoe is vertrokken op zoek naar een beter bestaan. Zodra ze in de buurt van de planeet komen worden ze neergeschoten.
Terrazone Zania heeft net de Beryl Dion gevangen als ruilmiddel voor medicijnen om haar zieke zus te redden. Zij vindt de wetenschappers als eerste. Als hun vermoedelijke aanvallers, de Afranen, naderen slaan ze op de vlucht. Toch kunnen ze niet voorkomen dat Redbod gevangen wordt genomen. Virginia en Conrad gaan samen met het verzet dat tegen de Afranen strijdt op zoek naar hun schip en naar Redbod terwijl Zania en Dion de gevestigde orde op Terra 7 omver proberen te werpen. 

Het verhaal

Merel: “Op basis van de achterflaptekst verwachtte ik dat het verhaal vooral zou draaien om de aardse bewoners en hoe zij beslissingen moeten nemen op Terra 7. Het verhaal start wel met de zoektocht naar hun schip en verdwenen vriend, maar dit wordt al snel bijzaak in het verhaal. Hoewel ze sporadisch tussendoor proberen onderzoek te doen naar Terra 7 blijft het doel hiervan onduidelijk. Het lijkt alsof de aardse wetenschappers zelf vergeten zijn wat ze eigenlijk op Terra 7 kwamen doen.”

Kim: “Ook ik verwachtte een verhaal over Virginia, Conrad en Redbod die steeds meer gaan worstelen met de aardse regel dat ze niet mogen ingrijpen als ze merken dat Terra 7 in plaats van een geweldloze samenleving een planeet is geworden waar de volkeren door genetische manipulatie en veranderde belangen tegenover elkaar zijn komen te staan en zelfs onderdrukt worden. Het verhaal blijkt echter over iets heel anders te gaan.”

Merel: “Conrad en Virginia en Zania besluiten elkaar te helpen. De wetenschappers gaan zo op in de nieuwe wereld, dat ze hun vriend Redbod bijna vergeten. Ze sluiten zich aan bij het verzet, waarna een groot probleem al snel opgelost wordt. Vanaf dat moment draait het verhaal vooral om Dion. Het tweede en derde deel van het boek gaan om het leven bij de Beryls en hoe Dion zijn krachten kan gebruiken. Dit zou voor het verzet moeten zijn, maar dat speelt hierin nog maar een kleine rol. Het hele onderzoek komt al snel niet meer aan de orde, totdat Virginia ineens bedenkt dat ze bij de Beryls onderzoek kan doen.
Wat is nu precies de hoofdlijn in dit verhaal? Volgens mij is dat hoe Dion en Zania proberen hun volkeren hun vooroordelen opzij te laten zetten zodat ze hun krachten kunnen bundelen tegen hun gemeenschappelijke vijand, de Afranen.”

Kim: “Voor mij was ook niet helemaal duidelijk waar het verhaal eigenlijk heen ging. Er is geen duidelijke lijn. Wagenaar springt van de hak op de tak. Daarnaast komt het allemaal nogal gehaast over. Er gebeurt veel, maar er wordt vaak snel aan voorbijgegaan. De auteur laat veel kansen liggen door belangrijke gebeurtenissen niet of heel kort uit te werken. Voor belangrijke ontwikkelingen had meer tijd genomen mogen worden.
Uiteindelijk is het onderzoek van Virginia, Conrad en Redbod helemaal niet belangrijk en doet het er ook nauwelijks toe dat het rampzalige gevolgen kan hebben als hun schip in handen valt van de Afranen. Conrad verdwijnt al snel uit beeld en om die arme Redbod lijkt al helemaal niemand zich echt druk te maken. In de volgende boeken lijkt dit allemaal wel weer een rol te gaan spelen, maar het is toch vrij vreemd dat er nu zo weinig aandacht voor is.”

Volken

Merel: “In dit boek komen verschillende volken aan bod: de aardse mensen, de Terrazones, de Beryls/Groenen, de Afranen, de Anatool en het verzet. Vooral de Terrazones en de Beryls zijn uitgewerkt en van deze volken leren we de gedachtegang en de gebruiken. De Afranen en het conflict met hen hadden wat mij betreft wat beter uitgewerkt kunnen worden. Nu is het beeld vooral dat ze de slechteriken zijn, maar ik krijg niet echt een beeld van hoe dat zo gekomen is. Ze blijken de Terrazones onder de duim te hebben doordat ze als enige het medicijn voor een ziekte hebben en de Groenen lijden daar weer onder omdat de Terrazones op hen jagen zodat ze hen als ruilmiddel kunnen gebruiken. De relatie tussen de Terrazones en de Beryls is duidelijk, maar het oplossen van het conflict gaat me iets te gemakkelijk.

Kim: “De verschillende volken zijn interessant en er is veel diversiteit. De bewoners van Terra 7 handelen op basis van hun kennis en eigen belangen. Er is een systeem ontstaan waarbij de volkeren die elkaar vijandig gezind zijn van elkaar afhankelijk zijn. Dat levert een interessante situatie op. Je hebt begrip voor alle partijen. Alleen de mysterieuze Afranen krijgen geen stem. Ze worden door iedereen weggezet als een kwaadaardig volk dat verantwoordelijk is voor de omstandigheden van de Beryls en de Terrazones. Waar er bij de andere volken nuances zijn wordt er hier een nogal eenzijdig beeld gegeven. Hoewel geen enkel personage lijkt te twijfelen aan de aard van de Afranen geloof ik eigenlijk niet dat ze zo slecht zijn als iedereen denkt. Er is vast een reden voor hun daden.
Daarnaast ben ik benieuwd wat er allemaal gebeurd is. We komen wel iets te weten over hoe de Beryls en de Terrazones afhankelijk zijn geworden van de Afranen, maar dit is duidelijk nog niet het hele verhaal. Ik begrijp nog niet helemaal waarom de mensen die zo lang geleden naar Terra 7 gereisd zijn hun toevlucht namen tot genetische manipulatie en hoe dat ertoe geleid heeft dat ze hun ideaal van een geweldloze samenleving losgelaten hebben.”

Merel: “De Anatool komen maar kort aan de orde en zijn voor het verhaal verder niet van belang. De aardse mensen, die wel een grote rol spelen, hadden beter uitgewerkt mogen worden: Wat is hun doel? Wat zijn de aardse regels en hoe staan ze hier in? Pas in hoofdstuk 7 ontdekken we dat de wetenschappers niet in mogen grijpen. Er wordt hier verder niet heel diep op ingegaan. Waarom deze regel er is en wat precies de restricties zijn, is niet geheel duidelijk.
Conrad en Virginia hebben hier een meningsverschil over, waarbij Virginia gepresenteerd wordt als degene die zich strikt aan deze regel wil houden. Dat komt wat vreemd over, aangezien ze al in hoofdstuk 3 de Terrazones met haar geneeskunst helpt. Ze denkt dan geen moment na over die aardse regel. Hoewel het later ineens wel een punt voor haar is helpt ze toch weer gewoon in de ziekenboeg van het verzet. Als ze bij de Beryls is, is ze blij dat ze weer met haar vak bezig is. Ze geneest mensen en wisselt medische informatie uit. Haar issues met de aardse regel zijn dan schijnbaar helemaal van de baan.”

Kim: “De keuze om Virginia, Conrad en Redbod naar Terra 7 te sturen is vreemd. In de (nogal overbodige) proloog wordt uitgelegd dat de missie een kans is voor jonge onderzoekers om ervaring op te doen, maar de missie is zo belangrijk dat het meer voor de hand zou liggen om voor ervaren onderzoekers te kiezen. Dat Virginia als arts meegestuurd wordt is helemaal belachelijk aangezien ingrijpen verboden is. Wat is haar rol dan? Mag ze enkel de andere onderzoekers behandelen? Dat is niet erg logisch. Je kunt toch niet van iemand verwachten dat ze toekijkt hoe iemand sterft aan een simpele ziekte of verwonding terwijl ze die persoon had kunnen genezen?”

Merel: “De rol van het Verzet is me niet geheel duidelijk. Het verbaasde me dat de locatie van de basis van het verzet gewoon bekend is bij de Afranen en ze dus ook diverse keren aangevallen zijn. Het is in elk geval dus geen geheim verzet. Ze bevrijden onder andere Groenen, maar het precieze doel en de mate van effectiviteit hiervan ontgaan me een beetje; de Beryls stellen hun hulp niet op prijs, want een Groene die in contact geweest is met een Afraan wordt als onrein beschouwd.

Personages

Kim: “Ik weet niet zo goed wat ik van de personages vindt. Sommige dingen die ze doen komen wel erg naïef of gewoon simpelweg dom over. Ze zijn allemaal net niet sympathiek genoeg om echt met hen mee te kunnen leven en ook niet onuitstaanbaar genoeg om een hekel aan ze te krijgen. Je ontwikkelt niet echt een band met hen, mede doordat het verhaal zo chaotisch opgebouwd is. De vierde onderzoeker, Belia, is zelfs meteen dood. Haar enige rol lijkt sterven, maar doordat dit geen duidelijk doel heeft en we haar en haar vrienden niet kennen doet dit je weinig. Van Redbod komen we niet veel te weten omdat hij vlak daarna gevangen genomen wordt. Beiden worden vrij snel vergeten.”

Merel: “Virginia is op sommige punten geen consistent personage. Dit heeft met name betrekking op de aardse regel dat ze niet mogen ingrijpen. Wat haar achtergrond precies is, is me ook niet helemaal duidelijk. Ze komt als een van de wetenschappers naar Terra 7, maar eigenlijk is ze arts. Ineens blijkt ze supergoed te kunnen vechten. Bijzonder dat dat bij de training hoorde terwijl gedacht werd dat Terra 7 ontzettend vreedzaam zou zijn en ook bijzonder dat de training ervoor gezorgd heeft dat ze zo ontzettend goed kan vechten dat ze Terrazones, die echte krijgers zijn, kan verslaan.”

Kim: “Ik vind de personages niet erg overtuigend. Ze komen niet tot leven en hebben niet echt een eigen stem. Dat is extra vervelend omdat de hoofdstukken nogal chaotisch opgebouwd zijn en verschillende perspectieven elkaar snel afwisselen. Soms heb je even geen idee met wie je op dat moment meekijkt. Zelfs bij een personage dat blind wordt heeft deze handicap weinig invloed op hoe hij de wereld ervaart.
Het verleden van de personages is pas relevant als dit nodig is voor het verhaal. Daarvoor lijkt het niet te bestaan. Hierdoor kan het voorkomen dat een onthulling erg in strijd is met het beeld dat eerder van personages neergezet is. Zo lijkt Virginia erg vrij op seksueel gebied, maar achteraf blijkt dat mensen op aarde er juist nogal bekrompen opvattingen op nahouden over de leeftijd waarop je seks mag hebben en blijkt ze bovendien ooit een slechte ervaring met een man te hebben gehad. De compleet overbodige erotische scène is hierdoor ook nog eens ontzettend onlogisch.
Het pas ter sprake brengen van de achtergrond van personages als het nodig is voor het plot maakt hen niet erg consistent. Vooral de slechteriken blijven hierdoor erg plat.”

Merel: “Zania komt op mij impulsief en soms zelfs wat naïef over. Zo wil ze een Groene gaan vangen om haar zus te redden en gaat ze dit in haar eentje doen omdat ze de hele buit nodig heeft. Later blijkt dit om diverse redenen gedoemd te mislukken. Natuurlijk is deze gebeurtenis nodig om Dion te ontmoeten, maar het maakt het voor mij allemaal niet zo geloofwaardig. De aanval op de aardse mensen is weer zo’n impulsieve actie. Na de aanval delen ze echter heel snel alle informatie met elkaar, wat ik dan weer naïef vind overkomen. Zania denkt niet na en doet maar wat. Dion heeft daar ook een handje van.”

Kim: “Alles lijkt inderdaad gewoon vaak in dienst van het verhaal te staan. Het is belangrijker dat de personages veel avonturen beleven en dat het verhaal vooruit geholpen wordt dan dat handelingen logisch en in lijn met het karakter van een personage zijn.”

Merel: “Dion vind ik het meest interessante personage uit het boek en naar mijn mening is hij ook het beste uitgewerkt. Uiteindelijk blijkt het verhaal toch ook wel met name om hem te draaien. Dion is interessant door zijn telepathische en telekinetische krachten. Wat ik hier fijn aan vond, was dat er ook limieten aan zijn krachten zitten. Hij raakt vermoeid en kan dus zijn krachten niet onbeperkt inzetten. Hij kan nog niet goed met zijn krachten omgaan, en dit heeft dan ook gevolgen. Dit maakt dat zijn krachten realistischer overkomen.
De tijd bij de Beryls komt uitgebreid aan bod in het boek. Hier krijgen we meer inzicht in de achtergrond van Dion en in de cultuur van de Beryls in het algemeen. Dit zorgt voor meer diepgang in het verhaal. De strijd tussen Relf en Dion is interessant en zorgt voor wat spanning, al had dit op bepaalde punten wat meer uitgewerkt mogen worden. Het draait nu vooral om macht en gevoelens van haat. Relf blijft hierdoor voor mij een wat vlakker personage.”

Kim: “Dions krachten maken het wel erg makkelijk om uitzichtloze situaties in zijn voordeel te laten omslaan. Het heeft soms wel iets weg van een deus ex machina. Het is fijn dat hij niet zomaar alles kan, maar het blijft slechts bij één ernstig voorval en daar wordt toch wel erg makkelijk overheen gestapt. Al gauw is het geen probleem meer. Waar Dions perspectief zich hierdoor had kunnen onderscheiden maakt het in de praktijk helaas weinig verschil.”

Conclusie

Kim: “Ik was geïntrigeerd door de thema’s – een vreedzame samenleving, genetische manipulatie, onderdrukking en de vraag of je je als vreemdeling mag mengen in conflicten van anderen – en was benieuwd hoe deze uitgewerkt zouden worden. Dat viel me ontzettend tegen. Het thema onderdrukking komt in dit boek wel naar voren en is vrij genuanceerd, maar aan de rest wordt compleet voorbijgegaan. Wagenaar lijkt over zo veel dingen iets te willen zeggen dat ze in de meeste gevallen vergeet daadwerkelijk haar punt te maken.”

Merel: “Het onderliggende idee van het verhaal vind ik erg interessant, maar er zitten te veel minpunten aan voor mij om echt enthousiast te kunnen worden over dit boek. De uitwerking van Dion maakt het verhaal voor mij nog het meest interessant.”

Kim: “Al met al is het verhaal interessant, maar is de opbouw en stijl een beetje chaotisch en voelt het nog iets te veel als het boek van een beginnend auteur dat nog wat redactierondes had kunnen gebruiken. De hoofdstukindeling is chaotisch, de dialoog- en alineaopbouw is vaak net niet logisch en de zinnen zijn soms rommelig. Ook inhoudelijk zijn er veel vreemde dingen.
Ik kan niet meer dan 2,5 ster geven, afgerond naar onder bij wijze van aanmoediging omdat ik hoop dat Wagenaar met de kritiekpunten aan de slag gaat en dat het tweede en het derde boek sterker zijn. Potentie is er immers zeker.”

Merel: “Ook ik zie zeker potentie in het verhaal, maar ook ik vond het nu nog te chaotisch. Er worden diverse verhaallijnen begonnen, maar niet netjes afgerond. Ik geef Het groene kristal 2 sterren. Als Wagenaar haar verhaal wat meer stroomlijnt, zal het volgende boek vast en zeker beter bevallen.

Lees ook de volledige recensie van Merel en Kim.
Ben jij nieuwsgierig geworden naar Terra 7? Ga je Het groene kristal lezen?

In de vorige duorecensie bespraken Merel en Adinda Wintercode van Pen Stewart.