In deze 2e Genre Melange buigen Sigried van ‘We Love Lit', Marc en Vanessa van ‘We love Scify & Fantasy ’ en recensenten Anne, Mads en Anne-Claire zich over het boek  de Wezens van Matt Haig.
Met veel plezier delen we onze lees ervaringen en geven we een antwoord op de vraag of dit boek in een of meer genres thuishoort. Is het een perfecte mix van meerdere genres of heeft één genre de overhand? Heeft de mix een toegevoegde waarde of doet het juist afbreuk aan het verhaal?

De schrijver

Matt Haig (1975) is de auteur van vijf romans, waaronder de bestseller The Humans. Zijn werk wordt gepubliceerd in meer dan dertig landen en de filmrechten van zijn debuut The Last Family in England (2004) zijn gekocht door de productiemaatschappij van Brad Pitt. Haigs eerste kinderboek, Shadow Forest, won vele prijzen, zoals The Smarties Book Prize.

Waar gaat het boek De wezens over?

Professor Andrew Martin lost een wiskundig raadsel op. Deze oplossing zou de mensheid verder helpen in hun vooruitgang, maar daar zijn de Vonnadoriërs niet van gediend, ze vinden het te gevaarlijk om de ongeciviliseerde wezens toegang te geven tot deze kennis. Ze vermoorden de professor en in zijn lichaam gaat een geheim agent op onderzoek, met de opdracht om iedereen die van deze oplossing weet, om het leven te brengen.
In het lichaam van Andrew leert de verstekeling steeds meer over het leven van de professor, zijn familie en vrienden en van 'de wezens' op Aarde. Onder de mensen doet hij nieuwe kennis en indrukken op en deze brengen zijn missie steeds meer in gevaar.

Wat zegt Matt Haig over de Wezens?

This is the book I am most proud of. I have never written anything like it and probably never will again. I have no idea if you will like it. I really hope you do. I am a nervous wreck about this one. I don’t really know why. Well, I do. Because it is personal. I put absolutely everything I had into it so if people don’t like it then they don’t like me, because all the best things I have to offer the world are inside its pages. I don’t want to tell you it is a book that features an alien in it, because you might not like books with aliens in it, and I don’t really. It is a love story and a murder story and a what-are-we-here-for? story. It is about humans. That is why I came up with the title. The Humans. See? http://www.matthaig.com/books/thehumans/

Dit is het boek waar ik het meest trots op ben. Ik heb nog nooit zoiets geschreven en zal dit ook nooit meer doen. Ik heb geen idee of men dit boek gaat lezen, maar ik hoop dat ze het doen. Ik ben ontzettend zenuwachtig of men dit boek kan waarderen, omdat ik al het beste dat ik in me heb, heb gegeven voor dit verhaal. Ik zou je eigenlijk niet moeten vertellen dat er een buitenaardswezen in voorkomt, omdat mensen die niet van scifi houden dit boek gaan overslaan. Want eigenlijk is dit een liefdes/misdaad verhaal een Waarom-zijn-we-hier-op-aarde verhaal. Het gaat om de mens als wezen.

Interessante en boeiende thema’s

Anne, Haig legt het menselijk wezen en doen en laten onder de loep en wijst op concepten als vrije wil, liefde, onsterfelijkheid, het (monogamische) huwelijk, succesvolle carrières. Allemaal dingen die wij als vanzelfsprekend of nastrevenswaardig beschouwen zonder daar dagelijks al te veel bij stil te staan. De Wezens zet je aan het denken over deze zaken, het zijn vaak voorkomende thema’s in de literatuur, maar nooit zo direct beschreven en geanalyseerd als door Haig.
Marc geeft aan dat de schrijver ons een spiegel voor wil houden en ons doet nadenken over onze zienswijze op ons leven, bestaan, werk, familie & vrienden, relaties, trouw, economie, enz. Men zegt soms "met de onbevangen blik van een kind ergens naar kijken", maar de schrijver gaat nog een stap verder. Dit door een Alien op te voeren, die vanuit een heel ander referentiekader vertrekt. Want niets bij ons, is zoals op zijn thuiswereld.
Mads, het buitenaardse aspect is van ondergeschikt belang, het dient enkel als invalshoek om van “buitenaf” naar onze wereld, naar onze leefwijze te kijken en deze kritisch, maar met een komische toon te beschouwen. Haig weeft soms zelfs filosofische overpeinzingen in het verhaal, waarbij de ‘goede raad voor de mens’ door de hoofdpersoon op het einde van het boek zeker toe behoort.
Vanessa vindt het onderliggende thema van dit verhaal menselijke gevoelens. Gevoelens die grote invloed hebben op de missie van de Alien. De gevoelens van de zoon voor zijn eigenlijke vader hebben desastreuze gevolgen voor hun band. De relatie met zijn vrouw hangt aan een zijde draadje. De schrijver maakt ons ook bewust, dat de alledaagse dingen die we heel normaal vinden, voor anderen als apart ervaren kunnen worden.

Genre of Melange?

Vanessa geeft aan dat ondanks dat er een Alien in voorkomt, de echte scifi elementen ontbreken. Het is geen futuristisch verhaal, maar speelt zich af in de hedendaagse westerse maatschappij. 
Marc, ik ben het volledig met Vanessa eens, de SF elementen dienen alleen als bouwstenen om tot het verhaal te komen.Het moet ons doen nadenken over onze normen en waarden. De schrijver laat de Alien gaandeweg van standpunt veranderen over de mensheid. Waar hij eerst alles raar en abnormaal vind en denkt dat wij 'achterlijke barbaren' zijn die niet rijp zijn voor een verdere stap in de evolutie, gaat hij stilaan inzien dat er ook mooie kanten zijn aan ons bestaan en dat vooral onze dualiteit ons waardevol maakt. 
Sigried, ondanks het feit dat het hoofdpersonage een buitenaards wezen is, lijkt het me een boek dat vooral lezers van literatuur, en niet zozeer science fiction, zal aanspreken omdat de opbouw en setting uiteindelijk toch vrij traditioneel zijn. De focus ligt vooral op de gewoontes (en eigenaardigheden) van de mensheid, waardoor het buitenaardse leven eerder naar de achtergrond verschuift. Vooral in het eerste deel van het boek levert dat grappige scènes op.
Anne-Claire, er wordt wel gezegd dat literatuur het gewone, alledaagse bijzonder hoort te maken, bijvoorbeeld door er met een geheel nieuwe blik tegenaan te kijken. Lezers kunnen zich dan (opnieuw) over onze eigen wereld verwonderen. Zo bezien is sciencefiction tot op zekere hoogte het tegenovergestelde daarvan. De sciencefictionschrijver moet immers juist vreemde en (nog) niet bestaande zaken levensecht doen overkomen, zodat lezers zich over alternatieve werelden kunnen verwonderen. Dat is echter niet wat er in De wezens gebeurt. Auteur Matt Haig gebruikt de unieke blik van zijn buitenaardse hoofdpersoon namelijk expliciet om zich te verwonderen over onze eigen wereld. Vandaar dat ik dit boek, ondanks een alien als ik-figuur, toch vooral als literatuur zie.
Mads, als protagonist heeft Haig gekozen voor een buitenaards wezen in de gedaante van een aardse bewoner. Meer dan summiere informatie over de planeet van afkomst en sommige futuristische gebruiken daar komen we over zijn ruimtelijke bestaan niet te weten. Het dient enkel om het verschil aan te geven met het – in zijn ogen – bizarre leven op aarde.
Anne, de mix tussen sciencefiction en literatuur is in dit geval een zeer geslaagde en geeft een extra dimensie aan de lees- en denkervaring.

Conclusie:

De Wezens past ondanks de Sci-fi elementen meer in het Genre Literatuur.

Vanessa, het is zoals de schrijver zelf heeft verteld een romantisch verhaal waarin een Alien in voorkomt. De Alien speelt wel de hoofdrol, maar het Alien zijn heeft als functie in het verhaal om de mensheid en al zijn eigenaardigheden te benadrukken.
Marc, voor mij is dit een psychologische roman met een lach en een traan.
Anne Claire, geschikt voor literatuur fans die het niet erg vinden als er wiskunde en Vonnadoriërs in een verhaal voorkomen en voor sciencefictionfans die ook graag eens horen hoe die aliens nu tegen ons aankijken. https://www.hebban.nl/recensies/anne-claire-verham-over-de-wezens-3
Mads, voor de literaire lezer is De wezens geenszins een struikelblok. De SF-elementen zijn er niet tot nauwelijks. Ik zal eerder zeggen dat het voor de pure SF-lezer wellicht teveel literatuur is.
Anne, het boek is echter eerder een aanrader voor de literatuurliefhebber die eens wat anders wil proberen dan voor de echte sciencefictionlezer. https://www.hebban.nl/recensies/anne-oerlemans-over-de-wezens

Winnaars:

Bij de introductie van de Genre Melange was er met dit boek de Wezens ook een winactie.
De vraag welke boeken jullie als Genre Melange zouden willen zien werd door Jos Snel en *Tau* met leuke ideeën beantwoord en de winnaars van deze actie. Jos en * Tau*, als je je adres naar vandaag@hebban.nl stuurt, dan komt er een exemplaar van de Wezens naar jullie toe.