Dat wij bij de SciFi & Fantasy Club ook wel van een sprookje houden is bij jullie waarschijnlijk wel bekend. Toen er werd voorgesteld om een genre melange te doen met het boek Sea Witch zeiden Yvette & Marjolein dus volmondig ja. Samen met Elke & Fien van de YA club en Lieke & Lotte van de Readers lazen wij het boek en gaven wij ons oordeel.

Sprookje

Welke mythes/legendes herkenden jullie?

Lieke: Ik ben de laatste tijd erg veel mythes aan het lezen, dus alles loopt een beetje in elkaar over, haha. Maar wat Henning presenteert is een nieuwe interpretatie van De Kleine Zeemeermin gebaseerd op een mix van de Hans Christian Andersens versie van het sprookje en de Disney verfilming. Het is eigenlijk een prequel en hervertelling in één. Een beetje zoals de remake van de film The Thing: het speelt zich af vóór de gebeurtenissen van de eerste film, maar het plot verloopt grotendeels hetzelfde. Hier is dat dus ‘zeemeermin moet binnen een korte tijd de liefde van een prins winnen om een mens te worden of ze zal sterven.’

Fien: Zoals de meesten al vernoemd hebben was er wel een duidelijke link naar De kleine zeemeermin van Andersen. Ik kende dit verhaal vooral in de vorm van de Disney-film en vind het dan ook heel erg leuk dat Sarah Henning een eigen draai aan het verhaal gegeven heeft. Dit is eigenlijk meer een prequel dan een echte hervertelling van het sprookje, wat me enorm verrast heeft aangezien ik heel andere verwachtingen had toen ik aan dit boek begonnen was.

Elke: Ik herkende natuurlijk allereerst het sprookje De Kleine Zeemeermin van Hans Christiaan Andersen. Het ligt ook wel voor de hand, aangezien dit boek duidelijk gepromoot werd als een sprookjes-YA en als je de titel Sea Witch ziet, wordt het nóg duidelijker. Toch kon ik niet té veel elementen terugvinden, aangezien het verhaal zich bovendien grotendeels bovenwater afspeelt én een prequel is. Kortom: niet wat ik had verwacht.

Lotte: Zoals velen herkende ik elementen uit De kleine zeemeermin. Maar dit boek leek eerder op een prequel van het gekende Disney-sprookje. Uit nieuwsgierigheid heb ik dan het oorspronkelijke sprookje van Andersen opgezocht omdat ik zeker wilde zijn dat ik toch geen elementen uit die versie gemist heb. Ik ben tot de conclusie gekomen dat dit boek echt een prequel is. Het enige element dat overeenkomt met het sprookje is dat de zeemeermin een liefdeskus nodig heeft om als mens te kunnen blijven leven.

Marjolein: Ik ben altijd fan geweest van De kleine zeemeermin en wil ook graag het standbeeld bezoeken in Kopenhagen, maar in Scandinavische mythologie ben ik niet heel sterk. Toch heb ik het gevoel dat er best veel inspiratie is gekomen uit Scandinavische mythen en legenden. Voor de rest is er wel echt inspiratie gehaald uit het Disney-sprookje vooral voor het einde.

Yvette: Er zat natuurlijk een versie in van De Kleine Zeemeermin, al is het echt een interpretatie en vooral een invulling van Andersen zijn boek. Verder zitten er geen mythen en legenden in uit Scandinavië, maar wel een uitwerking van de zeeheks uit de Disney-versie. Ook deze versie staat al best ver verwijderd van het sprookje van Andersen, je kunt het al bijna los lezen zonder ooit De Kleine Zeemeermin te hebben gelezen of gezien.

Wat vonden jullie van de uitwerking hiervan?

Fien: Ik vernoemde het bij de vorige vraag al dat de schrijfster echt een eigen draai aan het verhaal gegeven heeft. Sea Witch speelt zich af in de achttiende eeuw en dat was duidelijk te merken aan de beschrijvingen van de kledingstijl en de omgeving, je merkt dat de auteur echt onderzoek heeft gedaan en dat kan ik altijd wel appreciëren in een verhaal. Maar verder zijn de gelijkenissen met De kleine zeemeermin echt wel tot een minimum beperkt, dus als je dit boek leest alleen om het feit dat dit een hervertelling is, kan je wel eens teleurgesteld worden.

Marjolein: Net als bij Harteloos, een origin verhaal van de rode koningin uit Alice in Wonderland, ging ik hierdoor de slechterik van een heel andere kant zien. Het verhaal was niet altijd even spannend en uiteraard voorspelbaar, maar ik vond het wel heerlijk. Ik houd van jurken, feestjes en liefde. Ook de magie die je kunt verwachten bij een boek getiteld Sea Witch vond ik erg leuk.

Lotte: Ik vond dat de schrijfster heel origineel was. Ik hou er wel van om een verhaal eens van de andere kant belicht te zien. Ook al werd het sprookje zelf hier niet herverteld, zoals ik verwachtte, toch was het fijn om de geschiedenis van ‘the villain’ uit De kleine zeemeermin te leren kennen. Bovendien vind ik dat de schrijfster de setting mooi op papier heeft weergegeven en sympathieke personages heeft neergezet.

Yvette: Bij het zien van de achterflaptekst dacht ik aan een soort engere versie van De kleine zeemeermin. Ik had laatst de enge versie van Peter Pan gelezen (Lost Boy) en die was behoorlijk goed uitgewerkt. Mijn verwachtingen van dit boek zijn niet helemaal uitgekomen. Het einde zag ik al mijlenver aankomen en er zat niet echt een twist aan. De aanloop tot het zeegedeelte en de uitleg waarom de zeeheks is ontstaan duurde heel lang en het einde leek wat snel afgewerkt. Het las meer als een romannetje voor jonge tieners.

Lieke: Ik ben, op zijn zachtst gezegd, niet kapot van de manier waarop de auteur dit aanpakt. Een prequel moet goed aansluiten bij het vervolg én iets toevoegen: dit boek doet geen van beide. Het kabbelt maar voort tot de “twist” zonder ook maar een seconde iets origineels in te brengen en na de plotwending wordt het verhaal helemaal een ongeloofwaardig zooitje. De focus ligt zo op de liefdesrelaties tussen de personages - en de outfits die ze dragen en de feestjes waar ze naartoe gaan – dat er amper tijd overblijft om het sprookje verder uit te diepen. Het heeft mij totaal niet overtuigd als origin story. Ik krijg eigenlijk alleen maar zin om mijn Sprookjes van Andersen weer uit de kast te trekken en na het lezen daarvan de film weer te kijken.

Elke: Zoals ik al zei, was Sea Witch totaal niet wat ik had verwacht. Misschien was het naïef van me om te denken dat het zich onderwater af zou spelen, want dat was echt mijn nummer één verwachting die absoluut werd stukgeslagen door dit boek. Ook is het verhaal heel erg gebaseerd op waarom de Sea Witch uit De Kleine Zeemeermin ontstaat - wat ik wél interessant vond, MAAR ook wel vond tegenvallen. Het verhaal was redelijk voorspelbaar en langzaam, waardoor ik er niet echt werd ingezogen.

Fantasy?

Hoe hoog vonden jullie het fantasygehalte? Dit is een YA, maar zouden jullie het ook aan fantasylezers aanraden?

Yvette: Af en toe lees ik wel YA en dan vind ik sommige boeken ook geschikt om als volwassen fantasyliefhebber te lezen. Bij dit boek onderstreep ik het YA-label en met name het jonge gedeelte van YA. Voor fantasyliefhebbers was het te magertjes. Daar waar ik dacht dat het echt om zou gaan (het zeeheks gedeelte) vond ik het erg kort door de bocht. Voor jeugdigen kan ik me wel voorstellen dat er romantici tussen zitten die dit leuk vinden. Een beetje à la De Selectie.

Lotte: Ik vond toch vooral de YA-elementen sterk naar voren komen. Er zijn natuurlijk ook een paar fantasy-elementen: de zeemeerminnen en de magie, maar dit boek draaide toch vooral rond de onderlinge relaties van de hoofdpersonages. Vriendschap en liefde zijn twee heel belangrijke thema’s. Geef je jezelf op in de naam van de vriendschap? En komt plicht voor liefde of net andersom? Aan de doorgewinterde fantasylezer zou ik dit boek dus niet aanraden. Voor de YA-lezer die graag een opstapje naar fantasy wil, is dit boek echter perfect.

Lieke: Het fantasygehalte is erg laag. De magie en magische wezens zijn er duidelijk alleen maar om het plot te bevorderen. Het komt het boek niet bepaald ten goede dat Evie de meest krachtige bezweringen vrijwel zonder ervaring of hulp kan voltooien. Magie hoort niet van een leien dakje te gaan. Het is gewoon niet interessant als niets moeite kost. Verder dient de magie meer als een oplossing voor problemen binnen het verhaal dan dat het onderhevig is aan interne regels of dat er echt een wereld rondom wordt opgebouwd. Ja, er zit fantasy in het boek, maar ik zou het qua genre toch gewoon als YA aanmerken. Ik zou het alleen aan fantasy-lezers aanraden die gek zijn op verhalen over zeemeerminnen. En zelfs dan… Er zijn vast betere boeken te vinden.

Fien: De fantasy-elementen waren wat mij betreft nogal aan de lage kant. Magie en zeemeerminnen komen er wel degelijk in voor maar er werd niet genoeg aandacht aan besteed om dit boek echt als fantasy te bestempelen. De belangrijkste aspecten van dit verhaal zijn vriendschap en loyaliteit, het toont hoe fout het kan aflopen wanneer die vriendschap omslaat in haat en jaloezie. Ik zou het dus niet meteen aanraden aan fantasyfans, Sea Witch is meer geschikt voor iets jongere lezers die voor het eerst kennis maken met het YA-genre. 

Marjolein: Het mooie aan mijn favoriete genre is dat het zo breed is. High fantasy is het niet, maar fantasy lezers zoals ik die ook graag een lekker zoetsappig boek lezen zou ik het zeker aanraden. Zeemeerminnen en magie zijn oorzaak en gevolg elementen van het verhaal en zijn erin verweven voor de rest zit er liefde, vriendschap en wraak in. 

Elke: Is het raar om een fantasy-boek niet echt een fantasy-boek te kunnen noemen? Ja! Het verhaal bevat diverse mythologische wezens, zoals (natuurlijk) zeemeerminnen, en magie, maar omdat het zich zoveel op land afspeelt en gecentreerd is rondom een soort romance, bevat het boek verbazingwekkend weinig fantasy-elementen. De plottwist zie je mijlenver aankomen, en de magie eromheen (hoe de plottwist tot stand komt) vond ik nogal... apart. Dit boek was niet helemaal mijn ding, wat ik erg jammer vond!

Wat vonden jullie een opvallend element (bijzonder/quote)?

Elke: "Though magic can shape life and death, love is the one thing it cannot control." Dit vond ik een erg mooie quote omdat liefde altijd kan overwinnen. Het is een beetje een cliché, maar wel perfect om te gebruiken in een sprookjesadaptatie - natuurlijk ook omdat het verhaal aanvoelt als een klassieke YA. Dit soort kleine zinnetjes vind ik dan weer erg mooi én heel erg bij het verhaal passen, ondanks dat ik er niet helemaal van kon genieten.

Lieke: De flashbacks waarin de namen van de personages geschuwd worden, zijn bijzonder. Bijzonder irritant. “The raven-haired girl, the raven curled girl, the butter-blonde…” etc. Op een gegeven moment was ik dat echt helemaal zat. Ik zat zo te hopen dat die passages stiekem helemaal niet over Anna en Evie gingen en dat er daarom telkens uiterlijke beschrijvingen in plaats van namen gebruikt werden, maar helaas.

Yvette:  Wat ik wel leuk vond waren de Deense benamingen, zinnen en geografische plaatsen. Dat gedeelte maakte het magisch realistisch en historisch. De schrijfster heeft onderzoek gedaan naar Denemarken, dat merk je. Al zaten er ook Hollandse namen tussen (zou de schrijfster denken dat het dezelfde taal was: Deens en Hollands?). En het allerleukste was dat ik mijn dochters naam Maren erin tegen kwam. Die naam kom je nooit tegen.

Fien: Sarah Henning maakte erg veel gebruik van flashbacks. Hoewel die behoorlijk verwarrend waren, er werden geen namen van de personages gebruikt, alleen maar beschrijvingen van hun uiterlijk, vond ik die toch het leukst. Ik voelde me net een detective toen ik aan het uitzoeken was wie ze nu weer bedoelde met die omschrijvingen. Stukje bij beetje komen we meer te weten over het verleden en zien we hoe alle puzzelstukjes in elkaar vallen.

Lotte: De magie. Sarah Henning maakte enerzijds gebruik van traditionele elementen als boeken vol toverspreuken en anderzijds verweefde ze de magie met het geloof. De zee werd vereerd als een godin in Havnestad, het stadje waar het hoofdpersonage Evie woont, en ik vond het dan ook heel leuk dat die echt leefde. Zo kon Evie stenen ruilen met de zee. Ze gooide er een in het water en even later floepte er een andere naar boven. Ook de ‘tatoeages’ die gezet werden met inktvisseninkt vond ik een leuke toevoeging.

Marjolein: Wat ik grappig vond is dat ze helemaal anti-hekserij waren en dat er toch een heks heel belangrijk voor ze was als genezer. Dit was een goed voorbeeld van de oogkleppen die mensen op hebben. Vooral het stukje waar ze houten heksenpoppen verbranden en de heks dat als een van de opvallendste doet vind ik geweldig.

Nog niet genoeg gelezen over Sea Witch? Ook bij de YA club en de readers zal er een artikel online komen.