Vandaag, 8 maart, is het internationale vrouwendag. Vrouwen (en mannen) van over de hele wereld staan vandaag stil bij de solidariteit en strijdbaarheid van vrouwen. We vieren hun onafhankelijkheid. Van oudsher hebben vrouwen moeite gehad hun stem te laten horen, ook in de schrijverswereld. In de 17de en 18de eeuw werd werk van auteurs met een vrouwennaam vaak niet serieus genomen. Dit had tot gevolg dat veel schrijfsters een mannelijk pseudoniem kozen. Tegenwoordig lijkt het niet of minder nodig, al kan daar menig discussie over gevoerd worden.

De Club van Scifi/Fantasy geeft uiting aan deze dag door een ode te brengen aan een aantal uitstekende vrouwelijke auteurs binnen ons genre.

Betje Wolff (1738-1804)

Deze Nederlandse pionier schreef naar alle waarschijnlijkheid al in het jaar 1777 de toekomstroman Holland in het jaar 2440. Vol eigenzinnige ideeën en met een vrijgevochten karakter ging ze na het overlijden van haar man samenwonen met Aagje Deken. Samen schreven ze vele boeken. Holland in het jaar 2440 is een utopisch geschreven verhaal vanuit de verlichting; kritisch naar de samenleving en met modernere opvattingen voor die tijd.

Enkele van haar visies:
"Holland zal geen godsdienstproblemen meer hebben" (wijzend op de vele strubbelingen toen tussen katholieken en protestanten)
"Oorlog zal verdwenen zijn, omdat de vorst heeft leren luisteren naar de wijsgeer"
"Het leervak geschiedenis zal zijn afgeschaft omdat het te veel kwalijke kanten van het mensdom demonstreert"

Zelf kunnen we niet meemaken of haar ideeën in 2440 ook uit zullen komen, maar één ding kan er gezegd worden: deze vrouw was haar tijd zeker vooruit en daarmee een pionier.

Mary Shelley (1797-1851)

Als autodidactische vrouw begon Mary Shelley al vroeg met het zichzelf aanleren van dingen. Haar moeder, de feministische schrijfster Mary Wollstonecraft, en haar vader William, schrijver en filosoof van beroep, lieten haar op jonge leeftijd al kennismaken met de schrijverskringen. Haar oudere echtgenoot Percy Shelley ontmoette ze op deze manier. Hij organiseerde van tijd tot tijd literaire bijeenkomsten en zij mocht mee als toeschouwer. Haar eerste en bekendste boek schreef ze op haar negentiende, geïnspireerd en aangemoedigd door Lord Byron die haar de uitdaging gaf een spookverhaal te schrijven. Mary Shelley was gefascineerd door experimenten waarbij kikkers elektrische schokken kregen. Hierdoor kreeg ze het idee voor Frankenstein. Het verhaal van Frankenstein gaat over een wetenschapper die nieuw leven creëert, maar zijn monsterlijke creatie daarna verstoot.
Onder haar werken bevinden zich vooral romans. Haar tweede boek Mathilda werd als controversieel gezien en werd gedurende haar leven niet uitgegeven. Het hoofdthema is een incestueuze vader-dochterrelatie.

Ook nog van Mary Shelley: Valperga: Or, the Life and Adventures of Castruccio, Prince of Lucca (1823), The Last Man (1826), The Fortunes of Perkin Warbeck, A Romance (1830), Lodore (1835), Falkner (1837).
Wie geïnteresseerd is in moeder en dochter Wollstonecraft kan zich helemaal onderdompelen in Romantic Outlaws, the extraordinary lives of Mary Wollstonecraft and Mary Shelley.

Madeleine L’Engle (1918-2007)

Het boek Een plooi in de tijd is onderdeel van de quintet-reeks Tijdkwartet. Het wordt nu gezien als een klassiek sciencefiction-/fantasyboek (al dan niet voor kinderen), maar bijna was het er niet geweest. Het boek werd door maar liefst 26 uitgevers afgewezen omdat het raar en moeilijk zou zijn. Het is zelfs op plaatsen verboden wegens godslastering en het gebruik van magische elementen. Gelukkig is Madeleine een doorzetster en kunnen we nog altijd genieten van haar gedeeltelijk autobiografische boeken. Aan fantasie ontbreekt het niet in haar boeken. De soms wat moeilijkere woorden zoals de tesseract , fruinen, echtroi en het prachtige manestraalgeluid maken de reeks ook zeker geschikt voor de volwassen lezer. Lees vooral dit eerste boek als je geïnteresseerd bent in Meg Murry, haar broertje en telepathist Charles Wallace, hun vriend Calvin, de wezens mevrouw Wazda, Wiedan en Welluk en hun zoektocht in de ruimte en de strijd tegen het Kwaad. Als je daarna nog verder wil lezen dan kun je de vervolgen lezen.
Leuk feitje: voor 2018 staat een nieuwe versie van de gelijknamige film gepland.

Ursula Le Guin (1929- )

Eén van de eerste vrouwelijke schrijfsters van high fantasy is Ursula Le Guin. Haar Aardzee-boekenreeks was een zeer invloedrijke serie in de jaren 70. In de jaren 50 en 60 schreef ze vijf boeken die keer op keer werden afgewezen door uitgevers, mede omdat ze ontoegankelijk zouden zijn. Opvallend is dat Ursula vaak mannelijke hoofdpersonages beschrijft. Haar eigen moeder vroeg haar wel eens: "Waarom schrijf je alleen maar over mannen?" Ursula gaf als antwoord: "Stel me eens een vraag die ik wel makkelijk kan beantwoorden."

De Aardzee-serie is een vierdelige reeks over een eilandenarchipel met in de hoofdrol tovenaarsleerling Ged en zijn strijd om de balans tussen Goed en Kwaad te behouden.

Na Ursula Le Guin volgden er meer vrouwen op het fantasytoneel, zoals Anne Mc Caffrey (Drakenrijders van Pern), Weis (Doodszwaard-trilogie, samen met schrijfpartner Hickman), en Robin Hobb met haar succesvolle reeks De Boeken van de Zieners.

Enkele vrouwen die het artikel net niet gehaald hebben, maar die toch een eervolle vermelding verdienen: J.K. Rowling, Margaret Atwood, Robin Hobb, Marion Zimmer Bradley en Thea Beckman. Zij zijn ieder op hun eigen manier uniek in het schrijversvak en hebben zeker ook boeken geschreven die de moeite waard zijn om te lezen. Aan enkele van hen zullen we aandacht besteden in de reeks 'In de ban van...'.
Doe ook mee met de mini-challenge acht Fantasiewerelden en ontdek welke boeken van deze vrouwen je kunt lezen voor de challenge.

Voor welke fantasyschrijfster heb jij bewondering? Schrijf hieronder een mini-ode.