Als liefhebbers van historische romans waren wij al snel enthousiast toen wij van Xander uitgevers een exemplaar van Het laatste uur van Minette Walters kregen aangeboden. Marieke, Helma, Sanne, Diana, Mandy, Renate en Janneke begonnen vol verwachting aan het 542 pagina’s tellende boek!

We kennen Minette Walters voornamelijk van de thrillers en met deze historische roman sloeg ze dan ook een andere weg in. Ze neemt de lezer mee naar de 14de eeuw. Het dorp Develish in Engeland wordt bedreigd door de pest. De ziekte verspreidt zich razendsnel door Engeland en de angst voor de ziekte is groot. In Develish is Sir Richard de baas. Hij zorgt niet goed voor zijn lijfeigenen, maar wel goed voor zichzelf. Hard werken en zweepslagen zijn aan de orde van de dag. De vrouw van Sir Richard is heel anders. Dankzij Lady Anne zijn er in het verleden hygiënische maatregelen genomen en zij neemt de vrouwen in bescherming. Ze streeft naar gelijkheid en wint daarbij de liefde van het volk van Develish. Wanneer Sir Richard op reis is, neemt het gevaar voor de pest steeds meer toe. Lady Anne neemt een moedige beslissing; ze sluit het dorp af van de buitenwereld. Niemand woont meer buiten de grachten en alle lijfeigenen zijn bereid om hun dorp te verdedigen tegen iedereen die een bedreiging vormt.

Mysterieuze feelgood?

Don’t judge a book by its cover! Maar toch was het omslag een van de redenen waarom Diana dit boek graag wilde lezen: “Het geeft me het gevoel dat Het laatste uur een historische roman is, in de tijdgeest van Game of Thrones; het roept bij mij dezelfde sfeer op.” Renate: “De cover heeft iets mysterieus. Je voelt dat er wat gaat gebeuren, maar je weet niet wat. Het mooie aan de cover is dat hij ook doorloopt aan de binnenkant, iets wat een boek dan toch specialer maakt. Het heeft wel zijn charme, zo een uitgestrekt landschap.”

Janneke en Helma lazen het boek als e-pub en waren van mening dat het omslag dan toch iets minder goed tot zijn recht komt. Maar met behulp van Google is dat ook weer opgelost! Mandy werd vooral aangesproken door de tekst op de cover: “De tekst: angst, jaloezie en wraak: ‘lukt het één vrouw haar volk te redden?’ doet mij denken dat het om een sterke vrouwelijke hoofdpersoon gaat.”

Voordat we aan dit boek begonnen hadden we wel onze twijfels. Is dit verhaal wel geschikt voor Feelgood? Sanne: “Al met al verwacht ik door de cover een spannend boek en vraag ik me af of dit boek niet meer naar crime of spanning zal neigen dan naar feelgood. Achteraf gezien vind ik de cover minder goed bij het boek passen. Ook al vind ik hem mooi, maar er zit minder magie in het verhaal dan ik door de omslag had verwacht.”

Het verhaal

Een verhaal waarin de pest (de zwarte dood) een grote rol speelt, fascineerde ons eigenlijk allemaal. Sanne: “Ik lees graag historische romans, maar over dit tijdperk heb ik nog weinig gelezen. Ik vind het erg interessant te lezen over de 14e eeuw, het leven op een hofstede, hoe er wordt omgegaan met de pest, onderlinge verhoudingen en verschillen in rang en stand. Ik vind dat Walters dat heel gedetailleerd en geloofwaardig heeft gedaan.” Ook Janneke wilde wel graag een boek lezen over deze periode: “Volgens mij is dit mijn tweede boek waarin de pest een grote rol speelt. Eerder dit jaar las ik Ginevra van Simone van der Vlugt en ik wilde er graag meer over dit onderwerp lezen. Ik moet eerlijk zeggen dat ik het in het begin een beetje saai vond. Het begon heel rustig en kabbelde langzaam voort. Er waren veel beschrijvingen en ik miste emoties van personages waardoor je bij het verhaal betrokken wordt. Daarom legde ik het boek steeds makkelijk weg en ontbrak de drang om door te lezen. Gelukkig kwam daar verbetering in."

Renate had hier wel een logische verklaring voor: “Het verhaal krijgt na een tijdje meer vaart omdat er dan gewoon meer gebeurt. Het beschrijvende begin was belangrijk om een beeld te scheppen van de wereld van de hofstede en de verschillen tussen het gewone volk en de adel. Later zijn er genoeg gebeurtenissen, wat het verhaal boeiender maakt.” Helma ervoer juist het tegenovergestelde en vond het direct een interessant verhaal. “Ik had eigenlijk geen idee hoe het leven in de middeleeuwen eruitzag en hoe dat precies met lijfeigenen zat. Ze beschrijft, in ieder geval voor mij, geloofwaardig de rangen en standen.”

Ook Marieke sluit daarbij aan: “Een verhaal waar eigenlijk niet veel meer gebeurt dan de dagelijkse gang van zaken en toch weet het te boeien. Minette Walters stopt er nog wel een moordje in, maar daardoor ontstaat er niet een enorme twist. Het kabbelt, het is nergens superspannend en toch weet de schrijfster de lezer bezig te houden door kleine triggers in het verhaal die verderop weer een vervolg krijgen.” Diana: “Wat me vooral trok in het verhaal, was het creëren van een gemeenschap. Stephen King kan dat ook als geen ander. Een stadje of plaatsje beschrijven met een aantal personages die je steeds beter leert kennen. Dat vind ik heerlijk. Walters roept dit gevoel ook op. Ik wilde tijdens het lezen voortdurend naar Develish. Ik wilde het meemaken, meedenken en Lady Anne helpen en steunen. Dat maakt een boek voor mij een goed boek.”

Goede en slecht personages

Het verhaal bevat veel personages, maar gelukkig was het voor niemand moeilijk te volgen. Wat opviel is dat er bij de personages een strikte scheiding was tussen goed en slecht. Marieke: “Ik vind de personages erg zwart-wit. Er is een duidelijke scheiding tussen goed en slecht en er zit niets tussenin.” Ook Helma viel dit op: “De personages in het verhaal zijn of goed of slecht. Een middenweg lijkt er niet te zijn. Je hebt direct sympathie voor de goeden en een hekel aan de slechten.”

Mandy: Wat mij opviel, is dat de zwakkere personen worden neergezet als dom. Zo kunnen Sir Richard en dochter Eleanor niet lezen of schrijven en hebben zij allebei behoorlijke gedragsproblemen. Ook Hugh de Courtesmain wordt neergezet als iemand die makkelijk in de maling is te nemen en niet serieus genomen wordt.” Helma wist dit ook heel mooi samen te vatten: “Je hebt direct een hekel aan Sir Richard en dochter Eleanor. Sir Richard is een vrouwen verkrachtende lapzwans en Eleanor een egocentrische puber. Ze zijn dan wel met een gouden lepel in hun mond geboren, maar ze zijn zo dom als het achtereind van een varken.”

Het wordt al snel duidelijk dat Lady Anne samen met Thaddeus de helden zijn van het verhaal. Diana: “Lady Anne daarentegen is een heldin. Ik hou van sterke vrouwen in verhalen en zij is er zo één. Ze staat voor haar volk, neemt verantwoordelijkheid en schept hoop. Tijdens het lezen wilde ik haar zijn. Ik leefde me helemaal in haar in en daardoor werd ze een van mijn favoriete boekpersonages.” Sanne: “Een van de hoofdpersonages blijkt een hele sterke vrouw te zijn: Lady Anne. Ongewoon voor die tijd komt ze op voor de lijfeigenen van de hofstede en door zich tegen haar man af te zetten, ook voor zichzelf.” Marieke: “Hoe Lady Anne alles leidt is bewonderenswaardig. In de dialogen is zij constant iedereen de baas. Het is bijna onwerkelijk, maar het werkt. Het sterke karakter van deze vrouw draagt het boek.”

Janneke: Lady Anne is de heldin in dit verhaal, maar voor Thaddeus is deze rol ook zeker weggelegd. Hoe hij zich heeft weten op te werken en te ontwikkelen vind ik bewonderingswaardig. Daarnaast toont hij ook enorme moed door er op uit te trekken om te zorgen dat het dorp kan overleven. Zeker als je niet weet hoe de ziekte wordt verspreid, moet dat enorm beangstigend zijn geweest.

Hoop, angst, vriendschap en overleven

Wat moet het leven in de veertiende eeuw enorm beangstigend zijn geweest. De zwarte dood heeft enorm veel levens geëist en voor velen was het onverklaarbaar hoe de ziekte werd overgedragen. Het werd gezien als een straf van god, maar in Develish dachten ze daar anders over.

Renate: “Lady Anne doet er alles aan om met haar hofstede de pestepidemie te overleven. Ze zorgt ervoor dat haar man Sir Richard met zijn manschappen in quarantaine buiten het dorp blijft wanneer ze terugkeren uit een plaats die al besmet was met de pest.” Mandy: “De bevolking is bang voor de pestilentie en probeert zich daartegen te weren. Lady Anne en Thaddeus tonen juist hun moed door het lot in eigen hand te nemen en op hun eigen manier om te gaan met de dreiging van de pest.” Sanne: “Door samen te werken en respect te hebben voor de medemens kom je een heel stuk verder. Lady Anne laat zien dat eigenlijk iedereen gelijk is. Het dorp blijkt zich samen sterk te maken tegen de pest, ze hebben steun aan elkaar in tijden van verdriet en door slim samen te werken weten ze gevaren af te wenden. Ook al ging het er in 1348 heel anders aan toe dan tegenwoordig, het zijn hele herkenbare onderwerpen.”

Renate: “Maar bovenal proef je in dit verhaal de hoop. Door het hele boek heen voel je de hoop om de zwarte dood te overleven of beter nog: om er helemaal niks mee te maken te hebben.”

Een dikke aanrader!

Uiteindelijk zijn we het met elkaar eens: Het laatste uur van Minette Walters is een dikke aanrader. Zeker als je van historische romans houdt, zal dit originele verhaal je goed bevallen. 

Diana: “Ik ben meegenomen naar een tijd lang geleden, toen er nog hofsteden waren. Een tijd van overleven tijdens de zwarte dood. Het boek heeft me geraakt en ik denk dat ik er nog vaak aan terug zal denken. Voor mij een dikke hot.”

Renate: "Het enige wat ik jammer vond, is dat er nog een boek komt waar we dan op moeten wachten. Ik houd namelijk niet van wachten, maar het was een aangename kennismaking met Minette Walters, dus ga gewoon geduldig wezen. Ik heb van het boek genoten. Het verhaal had van alles wat maar gaf bovenal hoop. Als je maar goed bent voor mensen, dan zijn ze dat ook voor jou."

Mandy: "Ik zou het boek zeker aanraden, voor mij een duimpje omhoog. Het einde vond ik verrassend, omdat ik niet had verwacht dat het een open einde zou hebben. Maar het ‘Wordt vervolgd…’ achterin geeft in ieder geval aan dat er nog een deel komt en eerlijk gezegd kijk ik daar best naar uit, al hoeft het boek van mij niet per se weer zo dik te zijn."

Sanne: "Het boek was zeker in het begin niet heel spannend en leek haast meer beschouwend en non-fictie dan fictie. Toch las het erg prettig en pakte ik het boek wel elke keer weer opnieuw op om stukken te lezen. Ik ben dol op historische romans omdat je er zoveel van kunt opsteken, kunt leren over andere tijden en wat dat betreft is Minette Walters daar ruimschoots in geslaagd."

Helma: "Een interessante historische roman, die me van begin tot eind wist te boeien. In een prettige schrijfstijl neemt ze je mee naar de middeleeuwen, waar je een beetje gaat houden van Lady Anne, je met haar en de lijfeigenen meeleeft en hoopt dat ze allemaal de pandemie zullen overleven en er voor iedereen een beter leven aan de horizon gloort. Voor mij een hot!"

Janneke: "Ik moest er even inkomen, maar uiteindelijk wist ik toch echt van dit verhaal te genieten. Toen het verhaal wat spannender werd en er meer emoties in het spel kwamen, kreeg het verhaal me goed te pakken en kon ik niet meer stoppen met lezen. Ik kan niet wachten op het volgende deel!"

Marieke: "Een mooi en goed geschreven boek, wat toch niet helemaal weet te raken. De personages zijn goed uitgewerkt, net als het verhaal, maar het mist toch net wat meer waardoor je als lezer betrokken raakt. Het leest als een film: je bent erbij, je registreert, maar het komt niet binnen. Toch met plezier gelezen en nog wat geleerd over de geschiedenis ook."

Het laatste uur is een afgerond verhaal, maar zoals Marieke heel mooi zei: “het is nog niet afgesloten. Er zijn plannen, en die zullen worden uitgevoerd in een volgend boek. Dat dit boek met 550 pagina's slechts voldoende was voor een half jaar afzondering in een hofstede, belooft nog veel meer in een of meerdere vervolgdelen.”

Na het lezen van dit eerste deel kijken wij vol verwachting uit naar het vervolg!