Toen ik bij de te verwachten boeken Het boek van vergeten woorden voorbij zag komen, was ik direct gecharmeerd van de prachtige cover. De beschrijving haalde me helemaal over de streep. Het leek me een interessant verhaal over een meisje dat woorden stal om uiteindelijk haar eigen woordenboek te maken. Een boek vol vergeten woorden. Zou het boek mijn verwachtingen waarmaken? Vandaag kunnen jullie lezen of dat gelukt is.

- door Helma -

Over Het boek van vergeten woorden

In 1901 werd ontdekt dat het woord bondsmaid, dienstmaagd, ontbrak in de Oxford English Dictionary. Dit is het verhaal van het meisje dat het stal. Esme brengt haar jeugd door in het Scriptorium, een tuinhuis in Oxford waar haar vader en een team lexicografen woorden verzamelen voor de allereerste Oxford English Dictionary. Esme zit onder de sorteertafel als ze een strookje met daarop het woord bondsmaid (in het Nederlands vertaald als broodslavin) ziet dwarrelen. Ze plukt het uit de lucht en bewaart het. Ze leert dat sommige woorden belangrijker zijn dan andere en zo begint ze haar eigen woordenboek. Dat van de vergeten woorden.

Wat vond ik ervan?

Ik-persoon Esme is vooral gebruikt als kapstok om de geschiedenis van de totstandkoming van de allereerste Oxford English Dictionary te beschrijven. Daarom heeft de auteur ervoor gekozen om Esme het woord ‘broodslavin’ als eerste woord waarmee ze haar verzameling begint, uit de lucht te pakken als het naar beneden dwarrelt. In 1901 werd namelijk door een lezer ontdekt dat dit woord ontbrak in de OED. Als een tweede en derde rode draad door het verhaal zijn twee andere belangrijke historische gebeurtenissen verwerkt: de opkomst van de vrouwenrechtenbeweging en de Eerste Wereldoorlog. Deze drie waargebeurde feiten maken onderdeel uit van het fictieve leven van Esme, een eigenzinnige, sterke vrouw, die in een mannenwereld,weliswaar op de achtergrond, voor zichzelf probeert op te komen: ze wil niet trouwen en thuis zitten, maar werken en haar eigen geld verdienen. De personages die in haar leven een rol spelen hebben (bijna) allemaal werkelijk bestaan.

Hoewel er veel vrouwen (veelal als vrijwilliger) meewerkten, werden de woorden toch vooral vanuit een mannelijk standpunt omschreven. Als tegenhanger heeft Pip Williams via de persoon van Esme het boek van vergeten woorden gecreëerd, waarin ze via haar het gewone volk aan het woord laat door de woorden te omschrijven zoals ze in de volksmond worden gebruikt. Woorden die vooral door vrouwen zijn gebruikt en door mannen achteloos als niet wetenschappelijk terzijde werden geschoven. Door het verhaal vanuit een vrouwelijk standpunt te vertellen kon ze ook de vrouwen die meewerkten aan de OED een stem gegeven.

Het duurde even voor het verhaal me te pakken kreeg. Dat kwam met name door de bijna zakelijke schrijfstijl. Hoewel er meer dan genoeg gebeurde in het leven van Esme, waar je in grote sprongen doorheen gaat, voelde ik me er emotioneel niet bij betrokken. Pas in het deel waarin de Eerste Wereldoorlog speelt - en dan zit je al op tweederde van het boek - wist Williams me te raken. Daar slaagt ze erin om emotie in het verhaal te brengen en je aan het boek vast te kluisteren. Ik moest af en toe echt even slikken. Helaas houdt ze dat niet tot het eind toe vol en eindigt het verhaal van Esme bijna als een koude douche.

Ik vond het jammer dat het persoonlijke verhaal van Esme niet helemaal uit de verf is gekomen, maar ondanks dat is Pip Williams erin geslaagd om een interessant verhaal te vertellen, waarin fictie op een geloofwaardige manier verweven is met waargebeurde feiten.

Mijn recensie van het boek vind je hier.

Hebben jullie Het boek van vergeten woorden al gelezen? Ik ben benieuwd wat jullie van het boek vinden. Laat het weten in een reactie onder dit artikel.