Als echte boekenwurmen die een aardige hoeveelheid boeken per maand verslinden, hebben we allemaal een abonnement op de bibliotheek, KoboPlus, Bookchoice of Storytel. In deze nieuwe rubriek lezen we in een buddy- of groepsread een boek uit het grote aanbod. Deze keer kozen Mandy, Amarins en Helma Aan het einde van de wereld van Kristin Hannah uit het aanbod van KoboPlus.

Over Aan het einde van de wereld

1974. Ernt Allbright keert terug uit Vietnam, waar hij krijgsgevangene was – een ervaring die hem psychisch heeft beschadigd. Als hij zijn zoveelste baantje kwijtraakt, neemt hij een impulsieve beslissing: hij verhuist met zijn gezin naar Alaska. Zijn dertienjarige dochter Leni, die zich staande probeert te houden ondanks de stormachtige, moeilijke relatie van haar ouders, hoopt dat een nieuw thuis ook een nieuw begin kan betekenen. Haar moeder is bereid alles te doen voor de man van wie ze houdt, zelfs als ze hem moet volgen naar het einde van de wereld.

Aanvankelijk lijkt Alaska alles te zijn waarop ze hoopten; ze worden er opgenomen in een kleine gemeenschap van sterke, onafhankelijke pioniers. Maar als het winter wordt en een maandenlange duisternis over de staat neerdaalt, verslechtert Ernt’s toch al kwetsbare psychische toestand. Het gezin moet alles op alles zetten om de uitdagingen buiten én binnen de muren van hun huis het hoofd te bieden.

We gaan van start

Mandy: Het is 18 uur luisteren haha. Dat is 18x naar mijn werk :-). Moet lukken zou je zeggen.

Helma: Ik ben begonnen met luisteren terwijl ik lekker aan het haken ben. Marjolein Algera leest voor, maar bij mij wel op snelheid 1,2. Misschien doe ik een combi lezen/luisteren. Ik heb ze allebei klaarstaan.

Mandy: Dat ga ik ook doen inderdaad. Ik luisterde ook vandaag tijdens het wandelen. Op 1.6! Ik heb de eerste drie hoofdstukken klaar. 

Amarins: Ik ben nog bezig in De zonnesteen, maar die is bijna uit. Dan kan ik ook beginnen.

De jaren '70

Het verhaal begint in de jaren '70. Met een echtgenoot en vader die getraumatiseerd is teruggekomen uit de Vietnam-oorlog, is het leven voor Leni en haar moeder niet gemakkelijk. Ze houden onvoorwaardelijk van hem, maar moeten spitsroeden lopen om te voorkomen dat de vlam in de pan slaat.

Mandy: Ik ben benieuwd of de belevenis van het lezen voor jullie anders is dan voor mij. Ik schat zo in dat jullie beiden van voor 1974 zijn. Dus jullie kennen die tijd van de eerste hoofdstukken. Ik ben van '91.

Helma: Ik ben van 1959. In 1974 zat ik al op de middelbare school, dus ik heb die jaren wel heel bewust meegemaakt. Gelukkig wel in totaal andere omstandigheden in een stabiel gezin met liefhebbende ouders.

Amarins: Ik ben van 1971. Dus inderdaad wel daarvoor. Maar ik was nog zo jong dat ik me van die tijd niets herinner en ook niet weet of het zoveel scheelt met jou Mandy qua tijdsbesef.

Het lezen vordert gestaag en we zijn helemaal gebiologeerd door het verhaal.

Mandy: Ik ben halverwege hoofdstuk 5. Ik geniet van de de mooie rustige opbouw! 

Helma: Ik ben inmiddels bij hoofdstuk 11 en kan bijna niet stoppen met lezen. Wat heeft Hannah toch een mooie, beeldende schrijfstijl waarmee ze je meteen het verhaal intrekt. De soepel lopende zinnen, de levensechte dialogen en de emotie die ze weet over te brengen. Erg heftig!  Ik heb af en toe zo'n medelijden met Leni en haar moeder! Het lijkt me niet gemakkelijk om een vader en echtgenoot met PTSS te hebben.

Mandy: Ik ben nu bij hoofdstuk 10. Het is wel echt een heel mooi verhaal inderdaad. Wat een wild land. Ik zie het mezelf niet doen, veel te hard werken! En dan die man hè... Ik had net als jij zo'n medelijden met Leni!

Ondertussen geeft de witte wereld waar Mandy en Helma mee opstonden een extra dimensie aan het verhaal. Gelukkig geen barre omstandigheden zoals in Alaska. De sneeuw was na een paar uur al weer verleden tijd en bij Amarins was zelfs geen vlokje gevallen.

Amarins: Sneeuw? Hier helemaal niks!

Helma: Ik ben inmiddels al bij hoofdstuk 22. Ik blijf het zeggen: wat een mooi en heftig verhaal.

Mandy: Ik ben hier nu ook! Jeetje, wat spannend zeg! Ik werd vanochtend vroeg wakker toen dacht ik; kan me nog een keer omdraaien en verder slapen.. Maar ben toen weer gaan lezen haha!

Helma: Ik snap het helemaal! Ik heb gewoon de boel de boel gelaten en heb doorgelezen tot het boek uit was.

Mandy: Ik nader het einde.. Ben nu bij hoofdstuk 28.

Niet veel later:

Mandy: Uit! Even bijkomen. 

Amarins: Wat zijn jullie snel! Ben nu wel heeeel benieuwd. Morgen start ik, een lekkere dikkerd, dus ik heb even!

Mandy: Haha ja ik was ook zeer verbaasd. In negen dagen uit! Dat moet een record zijn. En zeker gezien het aantal bladzijden. Dat moet genoeg zeggen, haha.

Amarins: Haha, eens kijken of ik dan wel kan stoppen. Ik las al eerder boeken van deze auteur en die waren ook geweldig. De lat ligt hoog. Jullie horen het!

Helma: Ik weet zeker dat je het prachtig zult vinden.

Amarins: Ik heb het boek gisteravond uitgelezen. Wat een boek. Ik vond het een prachtig verhaal, soms ook erg gruwelijk en soms wat langdradig. Maar ik heb genoten! 

De barre leefomstandigheden in Alaska

Helma: Vinden jullie het ook niet heel bijzonder hoe de gemeenschap in Alaska zich om elkaar bekommerd en elkaar helpt? Zo mooi hoe ze wegwijs worden gemaakt in het harde leven waar ze volkomen blanco ingestapt zijn. Ik was constant benieuwd of dat zo bleef, maar ik was bang dat haar vader roet in het eten zou gaan gooien. Zijn gedrag en vooral zijn jaloezie waren zo onvoorspelbaar, dat ik gewoon verwachtte dat de gemeenschap de handen van hem af zouden trekken. Hopelijk wel zonder Leni en haar moeder aan hun lot zouden over te laten.

Mandy: Het lijkt me heel bijzonder om zo ver afgelegen te wonen, zelfvoorzienend te moeten leven en toch zo'n onderdeel uit te maken van een gemeenschap. Ze waren zo hecht! Als je hier in een grote stad gaat wonen, ken je bij wijze van spreken niet eens je eigen buren. En hier hielp iedereen elkaar op weg. Je voelt gedurende het hele boek een soort spanning en bent net als Leni en haar moeder flink op je hoede; bang dat het uit de hand gaat lopen. 

Amarins: Alaska is voor mij een wereld waar ik eigenlijk weinig van weet. Maar dat het zo zou zijn als in dit boek had ik niet helemaal verwacht. Het inkijkje dat je krijgt is prachtig, maar ook confronterend. Als je dit als familie aandurft dan moet je band wel heel goed zijn. En als je dan ziet hoe de gemeenschap ook met elkaar omgaat dan kun je alleen maar onder de indruk zijn. De natuur is prachtig en als je leest is het net of je rondloopt in Alaska. Echt zo gaaf gedaan.

Vergelijking met andere boeken?

Mandy: Zagen jullie ook een beetje vergelijking met Daar waar de rivierkreeften zingen van Delia Owens?

Helma: Ik snap wat je bedoelt, maar de persoonlijke situatie van de hoofdpersonen met een getraumatiseerde vader en het overleven als prepper in barre omstandigheden zijn toch wel totaal anders, waardoor ik die vergelijking niet echt gemaakt heb.

Mandy: Zeker waar. Maar het landschap dat als karakter wordt neergezet, de eenzaamheid, de hoofdpersoon ook wel (dapper) en het huiselijk geweld. En kan nog wel wat voorbeelden noemen.

Helma: Als je het zo zegt kan ik er wel in meegaan. Als ik puur de PTSS neem, is het boek Alles wat blijft van Roberta Recchia ook een aanrader. Volkomen andere omstandigheden, maar net zo prachtig en rauw.

Amarins: Ik heb van Daar waar de rivierkreeften zingen alleen de film gezien. Het boek ligt nog op de stapel (schaam schaam). Maar ik had niet meteen het gevoel van overeenkomsten. Eigenlijk schiet me niet meteen een boek te binnen in de zin waarmee ik dit boek kan vergelijken.

PTSS

De vader van Leni leidt aan PTSS. Een syndroom waar in die tijd totaal niets mee gedaan wordt. De Vietnam-veteranen krijgen geen psychische hulp en worden grotendeels aan hun lot overgelaten.

Amarins: Het verhaal is prachtig, maar ik moet zeggen dat ik het vooral halverwege wat langdradig vond worden. Steeds weer die vader. Op het laatst dacht ik nu weet ik dat wel. Toch laat een kijkje in het leven van iemand met PTSS je ook dingen zien. De ernst is in ieder geval duidelijk overgebracht! En voor die tijd is het prachtige weergegeven, ondanks dat psychische hulp achterwege bleef.

Helma: Ik heb het verhaal op geen enkel moment langdradig gevonden. Die PTSS is een essentieel deel van het verhaal en je ziet de vader steeds verder afzakken. Het is de trigger voor alle dramatische gebeurtenissen die volgen.

Feelgood met een rauw randje

Het is een rauw verhaal en tijdens het lezen vraag je je regelmatig af waar het feelgood element blijft.

Amarins: Wat een boek, pfff. In hoofdstuk 8 vond ik het zelfs een beetje luguber, maar het gaf ook tegelijkertijd een beeld van het leven waar je voor je eten zelf op jacht moet. Maar dat Leni dan het kloppende hart van het konijn van haar vader moet opeten! Grrr.

Helma: Dat kan ik me even niet herinneren. Dat was zo luguber dat ik het denk ik weer heel snel vergeten ben.

Amarins: Groot gelijk pfff er gebeuren echt heftige dingen.

Helma: Ik vond het een prachtig, wonderschoon, beangstigend en bedreigend verhaal (om in de Hebban recensie te blijven die op de cover staat. Is trouwens een citaat uit de recensie van onze eigen Sanne). Maar de innige vriendschappen, het door dik en dun voor elkaar elkaar staan en de liefde die in meerdere vormen, van pril, romantisch tot toxisch, onderdeel van het verhaal zijn, zijn er genoeg feelgoodelementen, maar wel met een rauw randje, om het onder dit genre te rangschikken.

Amarins: het feelgoodelement komt zeker ook aan de orde, maar het is niet een typische feelgood zoals we die vaak lezen. Dit is een bijzonder boek met prachtige diepgang en vooral ook bijzondere personages.

Onze waardering

Amarins: ik heb het boek beoordeeld met 4****. Het is een geweldig boek dat iedereen zou moeten lezen. Maar doordat het halverwege voor mij toch iets te veel herhaling had, heb ik het toch niet de volle 5***** gegeven. Als ik het vergelijk met De vergeten vrouwen en De Nachtegaal, twee andere boeken van Hannah, die ik wel vijf sterren gaf en net een tikkeltje mooier vind, kan ik hier niet anders dan het boek net iets lager waarderen.

Helma: Het zal geen verrassing zijn dat ik het boek met de volle 5***** heb gewaardeerd. Ik werd helemaal gegrepen door het verhaal van Leni en de Alaska-community waar ze met haar ouders in terechtkomt. De rauwe werkelijkheid van leven met iemand die leidt aan PTSS kwam bij mij zeer geloofwaardig over. Erg mooi hoe Hannah zonder dingen te bagatelliseren toch nog feelgoodelementen in het verhaal weet te verwerken.

Mandy: Ook van mij krijgt het boek 5*****. Ik kijk daarbij altijd naar het leesplezier en de originaliteit. Ik vond het boek beklemmend en prachtig tegelijk. Ik heb nieuwe dingen geleerd over Alaska en kon het boek nauwelijks wegleggen. Het boek heeft veel thema's en elementen dat het ondanks het aantal bladzijdes gewoon spannend blijft. 

We hebben allemaal volop genoten van dit geweldige verhaal. Het is een absolute aanrader! Ga jij dit boek ook lezen?