Voor Gerda van Wageningen is 2019 een feestelijk jaar. Dit jaar is ze namelijk 40 jaar schrijfster en heeft ze meer dan 100 boeken op haar naam staan. Haar uitgeverij vroeg haar een persoonlijke Top 10 van haar boeken samen te stellen, zodat lezers een Top 3 kunnen kiezen, die ter ere van het jubileum opnieuw uitgegeven zullen worden. Een van de boeken uit haar eigen top 10 is Fout! Helma en Marieke besloten dit boek te luisteren via de luisterbieb.

- door Marieke en Helma -

Over Fout!

Mieke Donker wordt omringd door foute mannen. Het begint al met haar vader, die lid is van de NSB en haar verbiedt te spelen met schoolvriendje Henri Buitendijk, wiens familie in het verzet zit. Maar ook Henri zelf is geen lieverdje. Ze ontmoet hem jaren later weer en de twee worden verliefd, maar hun relatie is geen lang leven beschoren. Mieke vindt het geluk pas echt als ze trouwt met Ab en een dochter krijgt, Camille. Ook die weet het echter voor elkaar te krijgen om een foute man op te duikelen: de vader van Camilles twee kinderen bedriegt haar. Net zoals haar vader Ab een buitenechtelijke verhouding blijkt te hebben gehad terwijl hij getrouwd was met Mieke Het lijkt wel alsof moeder en dochter magneten zijn voor foute mannen. Zullen ze ooit nog een man kunnen vertrouwen?

Het luisteren

De voorleesstem is van Charlotte Lap. Hoe is dat bevallen?

Daar zijn we het unaniem over eens. Ze spreekt duidelijk met een mooie intonatie en dat zorgt ook voor de juiste sfeer van het verhaal. Marieke: 'Wat een fijne rustige vertelstem. Ik kan er goed naar luisteren.' Helma vindt vooral dat ze de dialogen tussen Mieke en Camille leuk vertelt: 'Echt op een toon zoals moeder en dochter met elkaar kunnen praten.' 

Opbouw van het verhaal

Helma: 'Hoewel je door het leven van Mieke vliegt (voor je het weet is ze 62 jaar en heeft ze al een heel leven achter zich) had er wat mij betreft iets meer vaart in het verhaal mogen zitten. Ondanks dat vond ik dat ze de problemen waar zowel moeder als dochter mee worstelen mooi heeft neergezet. Het is niet gemakkelijk om bepaalde keuzes te maken als je partner vanwege dementie eigenlijk niet meer de persoon is waar je al die jaren lief en leed mee hebt gedeeld. En wat doe je als je op punt van scheiden staat en je partner van de ene op de andere dag hulpbehoevend wordt? Ze heeft ook mooi neergezet hoe bepaalde keuzes hun stempel kunnen drukken op volgende generaties.'

Marieke: 'Het verhaal van Mieke maakt erg grote sprongen, maar de nadruk ligt dan ook grotendeels op het leven van Camille, die toch beïnvloed is door haar moeder en 'foute mannen', dat ze het moeilijk vindt om zelf een betrouwbare man te vinden en zich daaraan over te geven. Het is een goede keus van Gerda om in dit boek de wereld van twee vrouwen, moeder en dochter, te belichten over een lange periode.

Foute mannen

Het boek wemelt van de foute mannen. Marieke: 'Haha, foute mannen, ineens klinkt het als een heel ander boek dan deze familiekroniek.' Maar deze foute mannen zijn niet zoals de bad boys in New Adults, die uiteindelijk toch minder fout zijn dan gedacht. De foute mannen in dit boek zijn van een ander slag.

Het begint al met het feit dat de kinderen verantwoordelijk blijken voor fouten van de ouders. Zo mag de kleine Mieke niet spelen met Henri. De familie van Henri was in het verzet in de oorlog, maar de vader van Mieke was ‘fout’. Dat gegeven is van belang voor de rest van haar leven, want ook als ze elkaar later weer tegenkomen en verliefd worden kunnen ze niet samen zijn en gaan ze ieder hun eigen weg. En dan is er ook nog een broer die van het padje raakt en in de drugsscene terecht komt.

Mieke treft ook een 'foute man’, maar zijn overspel is ook een gevolg van de keuze die haar ouders ooit maakten. Liever was Mieke met Henri verder gegaan, maar van lieverlee trouwde ze met Ab en kwam terecht in een liefdeloos huwelijk waar Ab geen aardige man bleek te zijn. Helma: 'Nee, inderdaad. En als we het over foute mannen hebben, die laatste vriendin van Ab is ook wel een behoorlijk 'foute vrouw'. Aan de ene kant kan ik haar reactie begrijpen als haar verboden wordt bij het ziekbed van Ab te komen, maar zij gaat wel erg ver in haar rancune.'

Dan treft ook dochter Camille een ‘foute man’. Wel een relatie maar bij een zwangerschap niet thuis geven en treft ze later een man die een flirt is en haar wil veroveren. Tot nu toe gaat het met de mannen niet echt lekker.

Thema’s

Er komen heel wat thema's voorbij: fout in de oorlog, alcoholisme, drugsverslaving, depressie, zelfmoord, dementie, ontrouwe partners, alleenstaand ouderschap, weglopen voor verantwoordelijkheden, eenzaamheid. Marieke: "Het is inderdaad nogal wat voor een familie en toch is het goed opgebouwd en kan het zomaar voorkomen.' Helma is wat kritischer: 'Het is wel een beetje een overkill aan problemen. Natuurlijk kan het allemaal en vaak is het een het gevolg van het ander, maar wat de broer van Mieke allemaal voor zijn kiezen krijgt, vond ik persoonlijk een beetje te veel van het goede, of liever gezegd te veel van het slechte. En sommige dingen waren misschien een beetje te toevallig om echt geloofwaardig te zijn.'

Gelukkig is er ook nog ruimte voor de liefde. Geen liefde op het eerste gezicht, maar wel een liefde die langzaam groeit. Helma: Ik hoopte zo voor Maurice, de baas van Camille, dat zijn liefde beantwoord zou worden, dat Camille de keuze voor de juiste man maakt en ook dat Mieke en Henri uiteindelijk samen het geluk vinden.' Marieke: Ja ik hoop het ook, maar dan moet die Camille wel haar terughoudendheid opzij zetten, want ze maakt er zo een potje van.

Personages

Hoewel Mieke en Camille de hoofdpersonen zijn, spelen vrienden en familie ook een grote rol in het verhaal. De een wat prominenter dan de andere, maar hun doen en laten hebben gevolgen voor het leven van moeder en dochter. Helma: 'Af en toe zou ik Camille wel eens door elkaar willen schudden. Ondanks dat ze flierefluiter Robert, de zoon van Henri, helemaal niet ziet zitten, gaat ze elke keer in op zijn uitnodiging om iets samen te doen om maar van hem af te zijn als hij haar belt. Dat snap ik toch echt niet. Mijn favoriet is Maurice. Hij mag dan misschien niet moeders mooiste zijn, maar wat een lieve, betrokken man!'

Marieke: 'Tjee, wat loopt die Camille te treuzelen en te twijfelen, Maar Mieke kan er ook wat van. Gelukkig is Henri wat doortastender, die pakt tenminste door. Hierdoor heb je als luisteraar wel een lange adem nodig hoor. '

Conclusie

Een fijn boek om te luisteren, mede door de fijn gekozen stem van Charlotte Lap. Het is een verhaal met erg veel drama, maar gelukkig is er ook een hoop liefde in te vinden, hoewel die van ver moet komen.

Marieke: 'Ik heb het met plezier geluisterd, zowel bij het strijken als bij het hardlopen. Het enige wat ik regelmatig storend vond was de hoge mate van herhalingen. Op een gegeven moment wist ik het wel hoe het zat met vroeger, fout zijn en de twijfels. Maar het verhaal was interessant genoeg om tot het einde te luisteren en te hopen op een happy end. Ik sloot het af met 3***.

Helma: 'Ook ik heb het boek met veel plezier geluisterd terwijl ik onderweg was. Net als Marieke begon het constante getwijfel van zowel Mieke als Camille me op het eind te storen. Natuurlijk zijn het grote besluiten die ze moeten nemen en zijn ze bang misschien (opnieuw) verkeerde keuzes te maken. Maar het telkens herhalen van de argumenten had voor mij persoonlijk iets minder mogen zijn. Dat geld ook voor de hoeveelheid thema's die Gerda van Wageningen in het verhaal heeft verwerkt. Dat had het verhaal zeker niet minder interessant gemaakt. Ondanks deze  kritiekpuntjes is het een mooi verhaal over leven en overleven. Voor mij ook 3***.

Wat is jullie favoriete boek van Gerda van Wageningen?