Hercule Poirot, Agatha Christie's meesterspeurder, weet nog menig lezer te verbazen met zijn grijze celletjes. Regelmatig weten hij en zijn creator Agatha Christie weer op te duiken in nieuwe blogs, een knap staaltje werk als je bedenkt dat hij meer dan 100 jaar oud is!

Het begon met een blog van de Thriller Club over Hercule Poirot en daarna een verwijzing naar een blog van Marieke over 100 jaar Poirot, waarna het idee ontstond om Poirot speelt bridge  samen te herlezen. Lieke als reader in het Engels en Marieke in het Nederlands.

Lange termijnplanning.

19 februari 2018:

Lieke
Oh jee, ik heb Cards on the Table (Poirot speelt bridge) hier nog liggen, maar die vind jij dus niet leuk. En ik zag er al tegenop, want ik heb ook een keer een poging gedaan om een ander boekje (Sherlock Holmes leert bridgen) te lezen. Daar snapte ik geen hout van, omdat het zoveel over bridge ging en daar weet ik niets van.
Marieke
ik denk dat dat hier ook het probleem was. Bridge speelt een grote rol en als je daar niets mee hebt is het niet te volgen.
Lieke
Zucht. Nou, heel dapper ga ik het toch proberen, maar ik ben in ieder geval gewaarschuwd, haha.
Marieke:
ik ben zeer benieuwd naar het resultaat. Misschien moet ik het ook maar eens herlezen. Buddytje doen? (niet op korte termijn....)
Lieke 
Leuk idee! Ik heb net het eerste hoofdstuk gelezen, maar nu leg ik hem weer weg. En, nee, inderdaad niet op korte termijn, want mijn schema zit voorlopig ook ramvol. Misschien begin april ofzo?
Marieke
Ik plan m in voor april!
Lieke
Leuk!

Politiek correct?

En zo begonnen we aan Poirot speelt bridge en Cards on the Table. Agatha Christie schreef het 1901.

Dat de tijden en de denkwijzen van de mensen toen heel anders waren, komt erg duidelijk terug in dit boek. De herdruk van Marieke is van 1991. Waar het boek 10 kleine negertjes inmiddels een politiek correctere titel heeft gekregen in Toen waren er nog maar..., is in het boek Poirot speelt bridge nog veel tekst terug te vinden die eigenlijk niet meer kan.

Feelgood-crime

Maar de Agatha Christie boeken zijn toch meer crime? Ja dat klopt, maar het is vrij mild, er gaan altijd wel een of twee mensen dood, maar het heeft ook altijd een romance. 'O, l'amour', zoals Poirot het zo mooi kan zeggen. Marieke zegt: het is dan ook volgens het nieuwe creatieve genre 'feelgood-crime'.

Het samen lezen

Marieke:
Hé Lieke, tof dat we een buddy read gaan doen. Ik ben gek op verhalen van Agatha Christie en vind de verhalen van Poirot altijd goed in elkaar zitten. Het is een gek mannetje, maar ik zie daar de humor wel van in. Dit boek is een buitenbeentje, ik heb het lang geleden gelezen, maar ik vond het niet zo leuk, Ik weet niet meer waarom, ik kan met het plot niet meer herinneren (verdrongen?) en ben dus klaar voor de herkansing. Bridge... wie verzint dat ook, het is volgens mij behoorlijk uit de tijd toch?
Jij gaat de Engelse uitvoering lezen, ik ben benieuwd of die nog bepaalde taalgrapjes bevat.
Lees jij graag boeken van Agatha Christie?

Lieke:
Ik ben ook fan van Agatha Christie en haar detective Poirot (al is Miss Marple toch wel mijn favoriet). Dit boek heb ik tien jaar geleden in het Nederlands gelezen en toentertijd heb ik het drie sterren gegeven. Beetje gemiddeld, dus. Net als jij kan ik me helemaal niets meer herinneren van het plot terwijl het toch veelbelovend klinkt: vier speurders worden uitgenodigd om bridge te spelen met vier mensen die, volgens de gastheer, weggekomen zijn met moord. Drie keer raden wie het einde van de avond niet gaat halen!

Tja, bridge... Dat is inderdaad nogal ouderwets. Ik hoop dat het boek daar niet te diep op in gaat, want daar weet ik niets vanaf. Ik ga beginnen! Heb jij verder nog verwachtingen? 

Marieke:
Geen speciale verwachtingen, gewoon een lekkere detective.

Lekker politiek correct zijn was aan Christie niet besteed in 1936.
Hoofdstuk 1;
Of de heer Shaitana een Argentijn was, of een Portugees, of een Griek, of een van de andere nationaliteiten bezat die door de Britse eilandbewoner terecht worden veracht (!), wist niemand.

Ik geloof niet dat dit bij een recente herdruk zo zou blijven staan. Ik heb een elfde druk uit 1991. Hoe staat dat in jouw Engelse versie? 

Lieke:
Whether Mr. Shaitana was an Argentine or a Portuguese or a Greek, or some other nationality rightly despised by the insular Briton, nobody knew.

De Nederlandse vertaling die jij leest, maakt van 'insular Briton' het neutrale "Britse eilandbewoner" waardoor de rest van de zin nogal racistisch wordt, terwijl het ook vertaald kan worden als 'bekrompen Brit' (zo had ik het gelezen) waardoor er juist gespot wordt met de kleinburgerlijke vreemdelingenhaat van de Britten. Dat geeft een hele andere betekenis aan de zin! Wow, het is zo bijna alsof we twee verschillende boeken aan het lezen zijn, haha. 

Marieke:
Ja grappig, ik vraag me af of we nog meer van die gekke dingen tegen gaan komen.
Ik kom nu wel bij stukken, waarvan ik me kan herinneren dat ik die de vorige keer zo vervelend vond. Poirot gaat bij de verdachten langs en gaat praten over de gespeelde bridge partijen, de robbers. Dan vallen de bridge termen, bijvoorbeeld: we speelden vier schoppen, die ging een slag down, een groot slem en er werd geboden... zoef weg is mijn concentratie. Met nul komma nul kennis van bridge is dit echt vreselijk. Kan jij het volgen? 

Lieke:
Nee, totaal niet. Al die vragen over hoe ze bridge spelen en hoeveel inzicht dat moet geven in de karakters van de verdachten, daar kan ik echt niets mee. Ik vermoed dat ik het boek daarom, ondanks het gave uitgangspunt, bij de eerste keer lezen niet zo kon waarderen. Gelukkig geeft Christie ook een beetje uitleg zonder gebruik van allerlei onbekende termen: Mrs. Lorrimer is een hele goede bridgespeler, Despard heeft een vooruitziende blik, Miss Meredith speelt op safe en Dr. Roberts houdt ervan om een beetje te bluffen.

Christie wil me trouwens doen geloven dat alleen die vier de moord gepleegd kunnen hebben, maar daar trap ik dus niet in. Iedereen is een verdachte, ook de vier speurders. Mijn verdenking huppelt altijd van de ene naar de andere. Best lekker om zo in het duister te tasten. Heb jij al een idee wie de dader is?

Marieke:
In het voorwoord geeft ze duidelijk aan dat ze deze keer maar echt vier verdachten heeft, maar ja, het is nooit wat het lijkt. Ik ben alweer door het boek heen (sorry) en weet dus wie de dader is. En ik had gelijk en toch ook weer niet. (Hoewel ik ook nog even dacht dat de butler het had gedaan).

Het deel dat draait om het bridgen is gelukkig maar een klein deel. Ik vind trouwens dat Poirot hier helemaal niet zo'n grote rol speelt. De hoofdinspecteur is veel meer aanwezig, en de rol van Ariadne Oliver vind ik helemaal geweldig. Dat is zo'n grappig en chaotisch personage. Ik las toevallig dat het eigenlijk een personage is dat op Agatha Christie zelf is gebaseerd. Wist jij dat? 

Lieke:
Ik vertrouw niets en niemand in de boeken van Christie, zelfs de auteur zelf niet. :)

Toen Mrs. Oliver aan het vertellen was dat ze er spijt van had, vanwege alle lezersbrieven uit Finland die haar op fouten wijzen, dat ze als hoofdpersoon een Finse detective had gekozen, vroeg ik me wel af of Christie toevallig veel commentaar heeft gekregen vanuit België op haar Belgische detective, haha. Oliver is trouwens inderdaad een heerlijk personage. Ze behandelt de moord als een uitdaging en trakteert ons ondertussen ook nog op hele verhandelingen over plots en het schrijfproces. Dankzij haar zou het boek bijna in de categorie 'boeken over boeken' passen.

Wat verder in het verhaal komt trouwens weer wat 'casual racism' voorbij. Kolonel Race (wat een toepasselijke naam!) gelooft niet dat Mr. Despard een moordenaar is, want Despard is 'a white man'. Despard laat zich trouwens ook verschillende keren nogal racistisch uit. In tegenstelling tot de zin waar we het eerder over hadden en die op twee manieren uitgelegd kan worden, weet ik hierbij niet zo goed of we tegen racisme van de personages of racisme van de auteur aankijken.

Ik ben nu ook bij het einde aanbeland. Bij de identiteit van de moordenaar zat ik er echt helemaal naast, maar ik had wel goed geraden welke persoon géén moordenaar was. Yay! Het boek is me bij deze re-read beter bevallen dan toen ik het voor het eerst las. Wat vond jij deze keer van het boek? 

Marieke:
Ik had nog een stukje gevonden; hoofdstuk 17: Elsie praat met brigadier O Connor over haar voormalige werkgeefster die naar Egypte was vertrokken en daar overleed; 'Wat zouden ze met al die beeldige kleren gedaan hebben, denk je? Ze zijn daar allemaal zwart, dus ze kunnen ze daar niet dragen.'
Op z’n minst nogal dubieus, ook al komt het uit de mond van een dienstmeisje. Het is een boek wat qua denkbeelden wel wat mag worden bijgeschaafd.

Het heeft me meer plezier gedaan bij het lezen dan ik me van de vorige keer kan herinneren. Met name de humor van Mrs. Oliver. Het deel over het bridge vond ik opnieuw vervelend, maar de vele personages en diverse karakters heeft me weer een paar leuke uurtjes bezorgd.

Ik quote Poirot nog om af te sluiten.

‘Hij was een domme man, dus stierf hij.’
‘Omdat hij dom was?’
‘Dat is een zonde die nooit vergeven en altijd gestraft wordt, madame.’

Lieke:
Al die personages die zulke uitspraken doen over mensen met een andere huidskleur zijn inderdaad echt niet meer van onze tijd. Het heeft verder ook weinig met het verhaal te maken. Shaitana is gewoon een onaangename man, daar hoef je geen racisme bij te slepen om het te verklaren.

Bridge speelt bij de ontknoping nog wel even een rol. Misschien dat we toch wat meer aanwijzingen hadden opgevangen, en dus meer kans om de moordenaar eruit te pikken, als we het spelletje hadden gekend. Het einde is trouwens erg goed. Ik heb me een aantal keren flink om de tuin laten leiden en dat is altijd leuk.

Tja, als je een boek van Agatha Christie leest dan weet je natuurlijk dat er doden gaan vallen, maar bij de opzet van dit mysterie weet zelfs de meest onervaren lezer dat het niet goed gaat aflopen met Shaitana. Wat een domme move om vier moordenaars uit te nodigen en het vuurtje dan ook nog even op te stoken door hints te laten vallen dat je weet wat ze gedaan hebben. Poirot had hem nog gewaarschuwd. Maar personages luisteren nooit naar de pedante detective als hij zegt dat ze in gevaar verkeren. Gelukkig maar, want anders zou er een stuk minder gebeuren, haha.

Ik vond het heel leuk om het boek zo samen met jou te lezen en wat fijn dat het ons allebei beter is bevallen dan verwacht! 

Marieke:
Heel leuk om het samen met jou te lezen. Gaan we nog een keer doen!

Lieke heeft op de spot van de readers haar blog geschreven, klik hier om die te lezen.

Conclusie:
Het herlezen van deze Agatha Christie is ons beiden heel goed bevallen, ondanks wat kritische noten over de geschreven teksten die echt niet meer van deze tijd zijn. Het plot was opnieuw verrassend, toch apart dat die zo ingenieus in elkaar zit dat we deze niet konden herinneren en bij herlezen opnieuw op het verkeerde been werden gezet.