Toen Renate op haar instagram een oproep zag voor de blogtour over het boek Wij hebben het geweten van Catherine Chidgey dacht ze gelijk: "ja dit is echt iets voor mij".
Gelukkig werd ze ingeloot en mocht ze ook nog gelijk de blogtour aftrappen op haar instagram.
Maar aangezien we op Fabulous Feelgood ook vaak aandacht schenken aan historische romans besloot ze om het boek ook hier te bespreken.

-door Renate-

Over Wij hebben het geweten

Wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt verhuizen Greta en haar gezin naar een huis naast Buchenwald. Naïef als Greta is probeert ze weg te kijken van de gruwelen die zich naast de deur afspelen. Maar de pijn in haar eigen lichaam is moeilijker te negeren.

Haar man Dietrich is een ambitieuze SS’er die voor Führer en vaderland getallen boven mensen stelt. Maar als zijn vrouw steeds zieker wordt, laat hij in het geheim de arts en politiek gevangene Lenard Weber naar Buchenwald overplaatsen om haar te behandelen.
Met elkaar creëren ze een web van leugens waar ze, om de hoop niet te verliezen, koste wat het in kost in willen blijven geloven. Wanneer de oorlog ten einde loopt zijn hun levens voorgoed veranderd. Maar kunnen zij wat ze geweten hebben ooit rechtvaardigen?

Over de schrijfster Catherine Chidgey

Catherine Chidgey is een Nieuw-Zeelandse schrijfster, ze is universitair docent creatief schrijven en auteur van meerdere romans. Wij hebben het geweten is het eerste in het Nederlands vertaalde boek, haar andere boeken zijn nog niet vertaald.
Haar boek The wish child speelt zich ook af in de Tweede Wereldoorlog. Voor dat boek werd ze net als voor Wij hebben het geweten genomineerd voor verschillende literatuurprijzen. 

Mijn mening

Wij hebben het geweten is echt een heel indrukwekkend verhaal. De schrijfster heeft er voor gekozen om deze geschiedenis te vertellen vanuit vier perspectieven. Zo krijg je via dokter Lenard Weber die in 1946 brieven schrijft naar zijn dochtertje Lotte de aanloop voor de oorlog mee, de tijd die hij in Buchenwald zat, maar ook hoe het na de bevrijding ging. De complete radeloosheid tijdens het zoeken van familieleden na de oorlog.

Via Greta Hahn krijg je vanuit het fictieve dagboek mee hoe het is voor een vrouw die getrouwd is met een hooggeplaatste nazi die in Buchenwald moet gaan werken en met zijn gezin vlakbij het kamp gaat wonen. Via haar ontdek je hoe het in de oorlog was vanuit de nazi's gezien.

Een andere kant van het verhaal wordt verteld via interviews uit 1954 met voormalig SS-sturmbannfuhrer Dietrich Hahn, Greta's echtgenoot. Dat laat je zien hoe het was in het kamp, maar ook vertelt hij over hoe het na de oorlog was. Hoe hij vond dat er met hun werd omgegaan, hoe het proces in Neurenberg voor hem voelde als een showproces door de Amerikanen. Maar ook hoe moeilijk het was om de budgetten rond te krijgen voor alles in het kamp. Zo gauw er werd bezuinigd moest hij dat weer regelen. Tegelijkertijd lees je ook dat hij een familieman was en dat hij graag een groter gezin had gehad samen met zijn vrouw voor wie hij alles deed. Toen ze ziek was regelde hij Dokter Weber voor haar vanuit het kamp waar hij gevangen zat. En ook de liefde die hij had voor zijn zoontje voor wie hij uit hout gesneden dieren maakte.

Een andere stem in dit verhaal zijn de inwoners van Weimar. Tijdens deze fragmenten lees je hoe er door bewoners naar het kamp werd gekeken, wat dit met ze deed, maar vooral dat ze hun ogen toch wel erg gesloten hielden voor de ellende die er vlak onder hun neus plaatsvond.

Het is echt een heftig verhaal, want je leest over de meest gruwelijke dingen die gebeurden in Buchenwald. Allesbehalve feelgood, maar toch leest het boek niet als zware kost, want de schrijfster heeft er alles aangedaan om er hoop in te verwerken en beschrijft ze de liefde die Hahn heeft voor Greta en Weber voor zijn vrouw en dochter. Desondanks overheersen de behoorlijk heftige verhaallijnen, want Chidgey schuwt niet om ons met onze neus op de feiten te drukken over wat er gebeurde in Buchenwald. De vreselijke experimenten die er werden uitgevoerd op de gevangene zoals injecties met tyfus in te spuiten om te onderzoeken of de ziekte te genezen was.

Het is knap dat de schrijfster het voor elkaar heeft gekregen om je zowel een beeld te geven over het gruwelijke van de oorlog en tegelijkertijd ook een beeld te schetsen van het normale leven van de bewoners van Weimar en van de Nazi's net buiten het kamp bijvoorbeeld door een een uitstapje naar een valkenier vlakbij het kamp. Gewoonweg bizar dat dit zo dicht bij elkaar gebeurde.

Het is een verhaal wat tot nadenken stemt en er soms ook voor zorgt dat je op internet gaat zoeken of iets dat beschreven wordt ook echt zo was. En dat blijkt helaas allemaal maar al te echt gebeurd te zijn waardoor het misschien nog wel meer binnenkomt. Al heb je die beelden niet per se van internet nodig, want daar zorgt de beeldende en vertellende schrijfstijl van Chidgey eveneens voor, ondanks dat je dat eigenlijk liever helemaal niet zou willen zien.

Duidelijk is dat Chidgey  veel research heeft gedaan en weet waar ze over schrijft. Het verhaal is gebaseerd op allerlei ooggetuigenverslagen, zoals memoires, interviews met gevangenen, officiële dossiers en historische onderzoeken. Het lezen van het nawoord van de schrijfster maakt ook een hoop duidelijk. Haar personages zijn weliswaar fictief net als het onderzoek van Weber, maar wel geïnspireerd op waargebeurde feiten.

Het is een bijzonder boek om te lezen en wat je zeker niet achter elkaar uit zal willen lezen. En misschien moet je hoofd er ook wel naar staan, maar het is zeker de moeite waard om te lezen. Vooral omdat het belangrijk is om nooit te vergeten wat er heeft plaatsgevonden, zeker nu er steeds vaker mensen zijn die twijfelen of de holocaust ooit heeft bestaan of het gewoon keihard ontkennen.

Welk boek over de oorlog moet ook echt gelezen worden?