Vandaag mogen wij de spits afbijten in een blogtour rond De jongen op het dak van Aline Sax. Annemieke, Ilja en Joke lazen samen het boek en hebben er heel wat over te vertellen in deze boekenpraat.

Korte inhoud

Er zit een jongen op het dak van een gebouw. Hij zit er de hele dag en de hele nacht, kijkt naar de mensen onder hem en wat ze doen op straat. Hij kan er geen deel van zijn, de drukte en de gebeurtenissen. Het doet te veel pijn, en dus besluit hij slechts te kijken... Maar dan blijkt dat er ook mensen daar onder zijn, die kijken en observeren...

Auteur

Aline Sax (1984) is Vlaamse, historica en auteur. Op haar vijftiende debuteerde ze met het historische jeugdboek Mist over het strand, meteen goed voor een nominatie voor de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen. Las je al eerder iets van deze schrijfster?

Joke: Ik kende haar naam omdat haar vorige boek De lantaarnaansteker me al enkele keren was opgevallen. Ik las het nog niet maar het staat hoog op mijn WIL-lijst en nu ik De jongen op het dak gelezen heb, stijgt het weer een paar plaatsen.

Ilja: Een paar jaar geleden las ik Het meisje en de soldaat van Aline Sax. Het gaat over de Eerste Wereldoorlog en het boek maakte destijds indruk op mij. 

Annemieke: De schrijfster is helemaal nieuw voor mij... ik kende haar nog niet. Pas na het lezen kwam ik erachter dat ze de schrijfster is van De lantaarnaansteker wat ik graag nog eens wil lezen. Ook haar boek De laatste reis maakt me erg nieuwsgierig. 

Interesse

Dat je aan deze boekenpraat deelneemt, betekent dat het boek je op één of andere manier aantrok. Wat maakte dat je dit boek bent gaan lezen?

Joke: Ik ben eerst de korte inhoud op de achterflap gaan lezen en die vond ik interessant. Ik hou wel van gevoelige thema’s in boeken. Het moet wel goed gebracht worden dan: geen drama om het drama. Té is nooit goed. Ook het feit dat ik de Lantaarnaansteker al op mijn verlanglijstje had staan, maakte dat ik nieuwsgierig was naar dit boek.

Ilja: Ik werd ook getriggerd door de flaptekst. Ik vind de cover namelijk niet heel aansprekend voor de beoogde doelgroep, ik vind hem vrij 'volwassen', maar de achterflap wekte wel mijn interesse. Net als Joke ben ik ook te porren voor gevoelige thema's. Wel merk ik vaak in gesprek met leerlingen of jeugdige biebbezoekers dat dit soort boeken niet vanzelf bij de lezer terecht komt. Ik wilde dan ook dit boek lezen om het aan te kunnen raden, zodat het juiste boek bij de juiste lezer komt. Zelf dacht ik ook wel de juiste lezer voor dit boek te zijn...

Annemieke: Ook voor mij geldt dat de flaptekst mijn aandacht wist te trekken. Ik ben van huisuit pedagoog en heb daardoor een sterke interesse in kinderboeken met pedagogische thema's, omdat ik weet dat het lezen van boeken herkenning kan bieden of kan stimuleren open te zijn over gevoelens. Deze boeken kunnen kinderen enorm helpen. De kaft spreekt me eveneens aan, al ben ik het met Ilja eens dat het wat volwassen oogt voor een boek voor kinderen vanaf 9 jaar. Ik weet dan ook niet of het voor die leeftijdsgroep erg uitnodigend is. Aan de andere kant misschien ook juist wel omdat het eruit springt en niet past in de lijn der verwachting, qua covers. Qua lezen hoopte ik dan ook dat dit boek een boek zou worden dat ik kon gebruiken om kinderen of jongeren aan te raden, die worstelen met vergelijkbare situaties. 

Sterrenslag

Thema’s: 4,5 sterren

Annemieke:***** Het boek bevat een belangrijk thema, namelijk het thema rouw en afscheid nemen. Het geeft volgens mij twee belangrijke boodschappen mee, namelijk dat iedereen rouwt en verdrietig is op zijn eigen manier en dat het eenzame gevoel dat je kunt hebben in een situatie waarin je verdrietig bent niet betekent dat je ook daadwerkelijk eenzaam bent. De eigenheid waarmee deze thema's aan bod komen vind ik prachtig!

Ilja:**** Deze thema's, rouw en eenzaamheid, vind je niet vaak in kinderboeken. In dit boek vind ik ze echt perfect verwerkt. Je voelt het verdriet en de eenzaamheid door het hele boek, maar het wordt nergens te zwaar. Dat komt doordat er voldoende ruimte over is voor een eigen interpretatie. De zware thema's zijn heel mooi door het boek heen verwerkt!

Joke: ***** Het accent ligt zeker op rouw en afscheid. Toch vind ik dat de auteur erin geslaagd is om verschillende aspecten van verdriet te verwerken en neventhema's  aan bod te laten komen. Er is de eenzaamheid van de jongen maar ook van verschillende personen die hij vanop het dak observeert waarbij de oorzaak van die eenzaamheid voor iedereen anders is. En gelukkig is er ook ruimte voor hoop zodat het geheel niet te zwaar om te dragen wordt. Vaak zijn het dieren die een troostende rol spelen. De jongen neemt in het verhaal letterlijk afstand van zijn probleem en dat helpt om juist te observeren, het verruimt zijn zicht op verschillende situaties. Die symboliek vind ik heel mooi.

Schrijfstijl: 4 sterren

Annemieke: *** Persoonlijk moest ik wat wennen aan de schrijfstijl van het boek. Wat daar de reden van was, kan ik maar moeilijk zeggen. Misschien heeft het te maken met het perspectief van waaruit het boek geschreven is... het perspectief klopt helemaal bij het boek (want de jongen weet ten slotte ook niet meer dan wat er over de mensen op straat beschreven wordt), maar toch moest ik er even inkomen. Het zorgt er misschien voor dat ik als lezer ook moet zoeken naar de mensen op straat en dat dat even wennen is. Want tegelijkertijd was het ook een schrijfstijl die me wist te boeien en me uitnodigde om verder te lezen!

Ilja: ***** Ik vind de schrijfstijl echt perfect gekozen. Er ontstaat een soort afstand tussen de jongen, zijn verdriet en jij als lezer. De schrijfstijl laat daardoor ruimte over voor je eigen idee, gevoel of ervaring. Voor mij zorgt de keuze voor deze stijl juist dat de inhoud binnenkomt, zonder dat het zwaar op mij drukt. De boodschap komt over en binnen, maar ik kan het tegelijkertijd bij het boek houden. Ik vind het moeilijk om te omschrijven, maar de keuze om het verhaal zo te vertellen en in combinatie met de indrukwekkende tekeningen, is denk ik de kracht van dit boek!

Joke: ***** Ik houd heel erg van deze poëtische schrijfstijl. Auteurs die met weinig woorden heel veel kunnen zeggen, het is iets waar ik enorm veel bewondering voor heb.

Hij herkent haar meteen. Haar schouders hangen.

De jongen observeert vanop een afstand waardoor hij tracht zijn gevoelens wat te onderdrukken maar als lezer interpreteer je en lees je tussen de regels door. Ik vraag me wel af of de jeugdige lezer dit zonder begeleiding zal kunnen. Daarom vind ik het een heel geschikt boek om voor te lezen en over te praten.

Illustraties: 4 sterren

Annemieke: **** De illustraties in het boek passen bij de kaft, en hebben op mij hetzelfde effect als de kaft. Het spreekt mij erg aan, al weet ik niet of het direct de interesse zal trekken van jeugdige lezers. De sobere keuze voor zwart-wit tekeningen met hier en daar een klein gekleurd detail passen echter wel heel goed bij het verhaal en vooral bij het gevoel dat ik vermoed dat de jongen op het dak heeft. De kleurdetails lijken ook bewust gekozen, het rode bij het ongeval, de gele bij de ballonnen. Het lijkt in het boek alsof er beetje bij beetje ruimte komt bij de jongen om andere dingen toe te laten, en dat zie je op deze manier terug in de illustraties.

Ilja: **** De tekeningen zijn een groot onderdeel van het verhaal. Wat niet in de tekst wordt verteld en meer zie je terug in de tekeningen. Uit elke plaat spat de zorg er vanaf. Zoals Annemieke ook al aangeeft, lees ik ook de bewustheden van de details af. Over elk ding is nagedacht en dat maakt het verhaal compleet. Wel is de stijl van de illustraties niet helemaal mijn persoonlijke smaak, maar het past wel perfect bij het boek, de cover en het verhaal en dat kan ik zeer zeker waarderen.

Joke: **** Sassafras De Bruyn (1990) illustreerde eind vorig jaar nog Het geheime boek van Sinterklaas. Zelf maakte ik kennis met haar poëtische tekenstijl tijdens het lezen van het eveneens wondermooie Ik geef je mijn hart. Haar stijl past perfect bij het verhaal en het thema van dit boek. Illustraties en tekst tillen elkaar naar een hoger niveau. De grijze potloodtekeningen benadrukken het verdriet en de kleuraccenten van geel, blauw of rood versterken het gevoel bij een gebeurtenis. Zoals het rode het drama weergeeft bij de tekening van het zieke zusje. De tekeningen combineren realisme met fantasie zo zit menig persoon met zijn hoofd in de wolken. Geen verwijzing naar de figuurlijke betekenis maar vermoedelijk wel naar het feit dat ze in gedachten verzonken zijn. Kijk en luister zeker eens naar de boektrailer hieronder en dan merk je dat ook de muziek erbij zorgvuldig uitgekozen is en perfect bij de sfeer van tekst en beeld past. Het is duidelijk dat er zeer veel zorg besteed is aan het doen kloppen van het hele plaatje.

Conclusie:

Annemieke: **** Het boek speelt zonder twijfel in op een onderwerp waar kinderen enorm mee kunnen worstelen. Afscheid, rouw en verdriet zijn daarnaast onderwerpen waarvoor geldt dat het voor ouders en opvoeders erg lastig kan zijn om bespreekbaar te maken. Dit boek kan kinderen laten zien dat ze niet alleen worstelen met hun emoties en tegelijkertijd een opvoeding geven aan volwassenen om het onderwerp met kinderen te bespreken. Het boek dat op het eerste oog niet echt passend lijkt voor kinderen in de leeftijd vanaf 9 jaar, weet ondanks dat wel echt te raken op een passende manier. Het is een boek dat qua teksten past bij kinderen en misschien ook juist krachtig is door de volwassenheid die er in voor komt. Want waarom zou het voor kinderen niet wat soberder en rustiger mogen zijn? Een prachtig boek dat mij als lezer wist te raken en zonder twijfel 4 sterren verdient!

Ilja: ***** Dit boek heeft zeker indruk op mij gemaakt. Het complete plaatje klopt; het verhaal, de schrijfstijl en de complementerende illustraties. Of ik het boek vind passen bij de doelgroep, vind ik een moeilijkere vraag om te beantwoorden. Ik denk dat ik de uitwerking van de thema's wat te volwassen vind voor een kind van negen, alhoewel het ene kind niet het andere is. Dit boek heb ik met veel zorg gelezen en ik zal het ook met veel zorg aanraden. Wel is dit boek een uitstekende uitnodiging om volwassen lezers met de veelzijdigheid en schoonheid van jeugdliteratuur kennis te laten maken. Dit boek verdient namelijk een publiek, want het boek is zo ontzettend mooi dat het vijf sterren verdient!

Joke: *****  Ik heb erg genoten van dit boek. Ik heb het zonder onderbreking uitgelezen. Wel las ik regelmatig stukken opnieuw omwille van het prachtige taalgebruik. Als volwassen lezer haal je er wellicht meer uit dan een kind zal doen. Toch geloof ik dat ook de jeugdige lezer van dit verhaal kan genieten. De jonge lezers worden alleszins niet onderschat en terecht. Ze kunnen heel wat aan als het op de juiste manier gekaderd wordt. Als ouder of leerkracht samen lezen, biedt een meerwaarde en vooral een kans om kinderen warm te maken voor het lezen van literatuur. Absoluut vijf sterren waard!

Benieuwd naar andere meningen over dit boek? Volg de blogtour! Zelf geven wij op 21 februari lestips voor in de klas op Lees-je-wijs.

Maandag 17 februari: buddy read op hebban.nl
Dinsdag 18 februari: recensie op unicornsandfairytales.be
Woensdag 19 februari: recensie op booksandmacchiatos.com
Donderdag 20 februari: interview Aline op thisishowweread.be
Vrijdag 21 februari: lestips op Lees-je-wijs Café: https://www.hebban.nl/spot/lees-je-wijs
Zaterdag 22 februari: interview Sassafras op www.ikvindlezenleuk.nl