Dave Eggers, bekend van verschillende romans én non-fictie boeken voor volwassenen en met name door de verfilming van The circle, heeft een jeugdboek geschreven! Toen ik dat las wou ik toch wel heel graag zien hoe hij dát er vanaf had gebracht! Ik kreeg twee mede-enthousiastelingen, Sanne en Annemieke, en je kan hieronder lezen wat we er van vonden! Heeft Eggers ons kunnen overtuigen als jeugdauteur, of houdt hij het beter bij het entertainen van volwassenen?

Geschreven door Evy De Brabander

De auteur 
Met verschillende bestsellers op zijn naam is Dave Eggers geen onbekende in de literaire wereld.
Eggers is geboren in 1970, in Boston (Massachusetts). Een leuk weetje is, dat hij als tiener in de klas zat bij acteur Vince Vaughn. Hij studeerde journalistiek aan de Universiteit van Illinois. 
Hij heeft in de jaren '90 een satirisch magazine uitgegeven, Might. Het magazine besprak op een humoristische en bijzondere manier de problemen en persoonlijkheden die in de kijker stonden.
Zijn eerste boek, A heartbreaking work of staggering genius, gaat over het verlies van zijn beide ouders en het daaropvolgende opvoeden van zijn veel jongere broertje, Christopher. Op dit boek volgden romans én non-fictie boeken. The circle is zijn bekendste werk, mede door de verfilming in 2017 met Emma Watson in de hoofdrol. 
Tevens is Eggers de oprichter van Sweeney's, een literair magazine, en de mede-oprichter van het literaire project 826 Valencia en de non-profit organisatie Voice of Witness.
Kortom, Eggers is een man met vele talenten, die zich graag inzet voor verschillende doelen!

Het ontstaan van De tunnels
Dit boek is ontstaan uit een samenwerking tussen Dave Eggers en illustrator Aaron Renier. Ze ontmoetten elkaar in Chicago op een plek die 826CHI heet. Dit is een plek waar kinderen uit Chicago heen kunnen om verhalen te schrijven en wie weet hun zo eigen boeken te maken! Renier was daar om illustraties te maken bij de verhalen die de kinderen hadden geschreven. Er zijn verschillende plekken over de hele wereld waar kinderen terecht kunnen om hun eigen boeken te schrijven, toneelstukken te maken en gedichten neer te pennen. Al deze plekken zijn gratis toegankelijk en vormen een schrijf- en leercentrum. Wil je meer weten, kijk dan op www.826national.org.

Korte inhoud
Wat als niks is wat het lijkt? Wat als de grond onder je voeten niet gemaakt is van aarde en steen maar bestaat uit honderden tunnels en gangen? Wat als er mysterieuze krachten rondwaren in deze tunnels, recht onder je voeten, terwijl jij nietsvermoedend in de klas zit of rustig een banaan eet?
Wat als het aan twee kinderen is om deze krachten te stoppen? Hoe zou het voelen als je weet dat het lot van een heel dorp op jouw schouders rust?
De twaalfjarige Gran Framboos staat op het punt om daarachter te komen. Als Grans vriendin Catalina Catalan een zilveren handgreep in een heuvel duwt en vervolgens een ondergrondse wereld opent, weet Gran meteen dat ze een bijzonder en moedig persoon is en dat hij geen andere keus heeft dan haar te volgen en haar te helpen met het redden van het dorp (en de wereld).
Met een klein beetje geluk, en wat ondersteuning van oude hockeysticks en lantaarnpalen, zouden Gran en Catalina zomaar de helden van dit verhaal kunnen worden...

De cover 
Blauw is wel de favoriete kleur van kinderboeken lijkt het wel! Heeft deze cover genoeg in zijn mars om zich te onderscheiden van alle andere covers? Volgens ons wel!
Sanne: Het donkerblauw van de nacht en de aarde contrasteert met de zaklamp van Gran en de gele letters van de titel en auteur. De fijne tekeningetjes en het gangenstelsel nodigen je uit te kijken en in de tunnels te verdwijnen.
Annemieke: Als kind had ik het zeker opgepakt als ik het zou zien in de bibliotheek of boekhandel. Mede ook door de kleurencombinaties. Bovendien hebben de tekeningen ook ergens iets grappigs (bijvoorbeeld door de fiets die op zijn achterwiel tussen de tunnels staat).
De harde omslag heeft in ieder geval genoeg elementen om ons nieuwsgierig te maken en ook de kleurcombinaties die gebruikt zijn, worden als erg aansprekend ervaren. Wie wil er nu niet mee op een nachtelijk avontuur met Gran en Catalina, als dat er zó uit ziet?
Evy: De tunnels zijn in ieder geval goed zichtbaar en trekken je wel aan als lezer. Ik vind het gebruikte lettertype ook erg belangrijk, dat geeft vaak al een beetje sfeer. Ook het feit dat de titel mooi op de tunnel rust vind ik erg leuk gedaan. Er is gelet op details, zoals alle voorwerpen die in de tunnels staan en de afbeeldingen van Gran en Catalina. 

De personages 
Wie leren we in dit boek het beste kennen? Dragen de personages het verhaal of had er misschien nog wat meer ingezeten? Zouden we zelf ook bevriend kunnen worden met Gran en Catalina?
Sanne: Het tafereel is bijzonder, de namen van de personages zijn bijzonder en ook de personages op zich zijn bijzonder. Gran voelt zich anders dan de andere kinderen en voelt zich in eerste instantie niet zo op zijn gemak in zijn nieuwe omgeving. Toch voelt hij snel aantrekkingskracht tot Catalina en sluiten ze vriendschap. Ook met de conciërge, Hertog, heeft hij een klik en ontstaat een bijzondere band. 
Annemieke: Catalina is een meisje dat me nieuwsgierig maakt. We leren haar kennen, maar toch ook weer niet helemaal. Er blijven erg veel vragen onbeantwoord. Ik heb erg genoten van Hertog. Een persoon die er is voor Gran, als hij het nodig heeft op school. En dat is mooi om te zien. De omschrijvingen geven - mede dankzij de illustraties - een duidelijk beeld van de personages, maar soms had er voor mij iets meer informatie mogen zijn. Want juist ook voor een kinderboek miste ik dit.
Evy: De hoofdpersonages zijn eigenlijk allemaal buitenbeentjes en toch worstelen ze met de 'gewone' dingen in het leven. Het is alleen wat uitvergroot. De nadruk ligt op de avonturen die de personages meemaken en niet zozeer op de uitdieping van hun karakters. Toch krijg je als lezer wel veel mee over de gevoelens van Gran en dat zorgt ervoor dat je ook het meeste meeleeft met hem.

Thema's 
Wat komt er allemaal aan bod in het boek? Welke lessen leren we door dit prachtige verhaal te lezen? 
Sanne: In het boek draait het om anders zijn. Opnieuw beginnen, volhouden en samenwerken. Angstig zijn is een gevoel dat iedereen kent, en is ook heel normaal. Het hele dorp is enigszins somber. Maar door erin te blijven hangen, worden zaken niet anders. De schouders eronder en met elkaar kom je een heel eind!
Annemieke: Anders zijn (of misschien eerder Jezelf zijn), Verhuizen, Verdriet (of Emoties), Vriendschap, Armoede.
Ik vind het mooi om te merken dat het begrip 'anders zijn' hier gecombineerd wordt met 'jezelf zijn'. Als je kijkt naar Maisie, Gran en Catalina zijn zij optimaal hun zelf. Ze doen zich niet anders voor... de enige uitzondering is het moment dat Gran besluit in de pauze in de kring te staan en met de meute mee te lopen, maar daar komt hij snel weer van terug!
Verdriet en/of Emoties. Het is de basis van het verhaal. Het is mooi om te zien dat de emoties in het verhaal zo aanwezig zijn. Moeder die verdrietig is. Gran die met opgekropte gevoelens lijkt rond te lopen (dit zie je niet maar blijkt uit de tunnel).
Tot slot armoede. Een thema waar behoorlijk wat kinderen mee te maken krijgen. De werksituatie van vader is verre van optimaal, er wordt aandacht besteed aan dat vader weg is vanwege werk en dat de kinderen hun spaargeld soms moeten delen omdat er iets gekocht moet worden. Helaas ook een realiteit voor sommige kinderen. Daarbij is het mooie dat er hoop in zit voor een lezer in zo'n situatie, omdat uiteindelijk vader en moeder er in slagen werk te vinden.
Evy: Houden van jezelf, vrienschap, optimisme. 
Het feit dat Gran, Catalina en ook Hertog buitenbeentjes zijn en toch hun weg moeten vinden in het dagelijkse leven weerspiegelt heel mooi de angsten van elk kind. Iedereen wil erbij horen, maar hoe doe je dat precies? Er bestaat geen geijkt pad. Je moet gewoon jezelf zijn en jezelf accepteren, en pas dan kunnen de anderen jou ook accepteren. 
Het dorp gaat gebukt onder zijn eigen emoties. Het is mooi om te zien hoe geluk bepaald kan worden door het zelf 'af te dwingen' als het ware. Een mooi gebruik van metaforen die toch duidelijk maken aan de lezers dat je nooit bij de pakken mag blijven zitten!

Illustraties 
Elke illustrator heeft een eigen stijl. Past de stijl van Aaron Renier bij dit boek? Zijn de tekeningen die hij neergezet heeft een toevoeging op het verhaal? De voorliefde voor houtskool komt in ieder geval mooi naar voren!
Sanne: De tekeningen binnenin het boek bestaan uit zwart/wit schetsen. De vegen die het materiaal (houtskool) maakt zijn terug te zien in de illustraties in het boek. De afbeeldingen bevatten veel tinten grijs en zijn daardoor wat donker en somber. Wel zijn ze heel herkenbaar en illustreren ze perfect het beschreven verhaal. Elk hoofdstuk wordt voorafgegaan met een kleine illustratie van een deel van de ondergrondse tunnels. Opvallend in het boek is de zwarte omlijning van de pagina's.
Annemieke: De illustraties vind ik erg mooi, al zijn ze soms wel erg donker - waardoor je moeilijker kan zien wat er nou echt getekend is. De illustraties zijn voor mij echt een toevoeging bij het verhaal. Ze zijn passend en geven een extra beeld bij het verhaal. Ik vind het bijzonder hoe er - met houtskool - zulke gedetaileerde tekeningen neer zijn gezet.
Evy: De illustraties staan mooi tussen de tekst en geven zo een mooie aanvulling daarop. Ik was verbaasd door de mate van detail die te vinden is in de tekeningen. Je kan gewoon de emoties aflezen uit de tekeningen! Terwijl, toen ik er op het eerste zicht naar keek, dacht dat het vrij 'simpele' tekeningen waren. Stoort het mij dat alles in zwart/wit is? Nee, niet echt. Ik kan de kleuren er zo bij bedenken! 

Schrijfstijl 
Is De tunnels vlot leesbaar? Of hebben we moeten studeren om door de pagina's heen geworsteld te raken? Kon Eggers ons blijven boeien en werden we helemaal opgeslokt door het boek?
Sanne: Enerzijds is het boek serieus van toon. Bang zijn, maar toch ook de boel willen redden is een serieus gebeuren. Ook iets onwerkelijks als de tunnels en de heersende kracht daarbinnen wordt door Eggers heel serieus beschreven. Toch bevat deze serieuze toon ook genoeg humor. Bijvoorbeeld: na een aantal weken op zijn nieuwe school is de werklast van Gran zo groot geworden dat zijn boeken niet meer in een rugtas passen. Hij moet hij een tas met wieltjes gebruiken om al zijn spullen mee te kunnen nemen. De achtervolging die dan plaats vindt mét tas op wieltjes is erg grappig!
Annemieke: De schrijfstijl is serieuze met een humoristisch randje. De beschrijvingen gaan niet altijd de diepgang in en zijn niet altijd even beeldend, wat ik jammer vond. De illustraties zijn mede daarom ook een welkome aanvulling van dit boek. Het boek roept, met name aan het begin veel vraagtekens op. Het kost tijd om er in te komen. De beschrijvingen zijn kort en bondig. Met name de hoofdstukken zijn kort. Dit maakt het geschikt ook als voorleesboek (bijvoorbeeld in het onderwijs). Soms had ik het gevoel dat een nieuw hoofdstuk begon zonder dat het hoofdstuk af was. Twee korte hoofdstukken die misschien logischer waren geweest als één wat langer hoofdstuk. Dit vond ik jammer.
Evy: Ik zat echt meteen in het verhaal en dat komt zeker mede door de leuke schrijfstijl van Eggers. Hij neemt je als lezer echt mee in de wereld van Gran. De passages in de tunnels voelen alsof je er zelf bent. Het boek past qua schrijfstijl ook mooi bij de doelgroep want het leest heel vlot, maar het voelt toch niet 'kinderlijk' aan en voor de oudere lezers zitten er best nog wat grapjes in verborgen die je een glimlach kunnen bezorgen. Het voelt op sommige momenten misschien iets te 'luchtig' aan, maar ik kan daar zelf heel goed mee leven. 

Onze conclusie en eindoordeel 
Als we alles bij elkaar optellen, hoeveel sterren hebben we dan voor dit boek over? Is het een echte aanrader of kijken we misschien toch nog even verder voor iets beters? Spannend!
Sanne: Hoewel in het begin nog wordt getracht het mysterie van het dorp hoog te houden, is alleen al door de titel en omslag al snel duidelijk dat alles draait om tunnels. Het boek is serieus doch gek en bijzonder. De korte hoofdstukken maken het gemakkelijk leesbaar. Een heerlijk boek om in te verdwijnen. 4 sterren! 
Annemieke: Het boek is bijzonder, onder andere door de wijze waarop emoties gekoppeld worden aan gebeurtenissen in het leven van Gran. De schrijver probeert vraagtekens in het verhaal te creëren, maar wie naar de kaft kijkt weet eigenlijk al hoe het zit. Op andere gebieden zijn er vraagtekens (bijvoorbeeld rondom Catalina) die niet worden besproken in het boek en de lezer na het uitlezen met vraagtekens achter laten. Ik denk dat dit een gemiste kans is. Mooi vond ik dat er in het boek ook wel degelijk uitspraken worden gedaan met een (soort van) pedagogische boodschap, in de stijl van het verhaal. Voorbeeld: "Want als we versterken wat onder ligt, geven we geluk boven een kans." 3 sterren! 
Evy: Ik heb dit boek met erg veel plezier gelezen. Je kan het als een leuk avonturen-verhaal lezen, of je kan op zoek naar wat diepere betekenissen (bijvoorbeeld de emoties die verbonden zijn aan de tunnels). Er is voor ieder wat wils. De tunnels bevat een goede dosis humor en dat is wat ik het aller-, aller-, állerbelangrijkste vind in een boek. Ik vind het een aanrader, voor jong én oud. 4 sterren! 

We waren het er eigenlijk wel over eens dat we allemaal genoten hebben van De tunnels. 
Hebben jullie dit boek al gelezen of zijn jullie nieuwsgierig geworden na dit verslag? Laat het ons even weten in een reactie onder dit artikel!

Veel leesplezier, 
Sanne, Annemieke en Evy