Onlangs moest mijn zoon van 17 voor Nederlands acht kindergedichten zoeken vanaf Hiëronymus van Alphen tot nu en de ontwikkeling daarin laten zien in een betoog van vierhonderd woorden. Een moeilijke opdracht, want de bloemlezing van Gerrit Komrij waar de docent naar verwees, staat niet online. En waar zoeken jongens van 17? Precies.

We worstelden ons er samen doorheen. Bij ‘Hiëronymus van Alphen’ begon ik spontaan:

‘Jantje zag eens pruimen hangen

Oh als eieren zo groot

’s Scheen dat hij ze wilde plukken,

Schoon zijn vader ’t hem verbood.’

‘Hou maar op,’ zei mijn zoon. Hij vond het maar een raar gedicht. Het stond als ‘versje’ in Kabouter kinderversjes van Rien Poortvliet dat ik ooit had gekregen toen mijn kinderen klein waren. Dát lijkt mij het grootste verschil tussen vroeger en nu en het was een goede verklaring waarom een zoekterm ‘kindergedichten’ op internet zo weinig hits oplevert, probeer ‘versjes’ eens. Al klinkt dat wat denigrerend.

Ik heb hulp ingeroepen van familie en bekenden en dat leverde een aardige hoeveelheid reacties op van versjes waarvan de dichter onbekend was. Tot aan Annie M.G. Schmidt natuurlijk. ‘Dikkertje Dap’ haalde de bloemlezing van mijn zoon. We stelden samen vast dit liedje al veel  beter te begrijpen was en ook leuker. Minder ‘streng’ ofwel minder belerend.

Ik dook mijn eigen boekenkast in. Vanaf de jaren ’90 kan ik uit voorraad putten. ‘Liedjes met een hoepeltje erom’ was mijn favoriet toen mijn kinderen klein waren, met CD. ‘Schaapje, schaapje heb je witte wol’ zongen mijn man en ik een tijdlang voor het slapen gaan.  Of ‘Er gaat een treintje naar dromenland’ van een video waarop Leonie Sazias zingt. Boekjes van Marianne Busser en Ron Schröder kwamen tevoorschijn, hun liedjes stonden ook al in ‘Liedjes met een hoepeltje erom’. Grappige versjes met een leuke twist. Maar dat ik ‘Ik vind je lief’ van Hans en Monique Hagen terug vindt, maakt me echt blij! Dat stijgt voor mij boven het begrip ‘versjes’ uit, het is echte kinderpoëzie: lichtvoetig maar ook gevoelig.  

Toch is stiekem mijn meest favoriete dichtbundel voor kinderen ‘ ’t Is maar dat u het weet’ van Bara van Pelt. Een christelijke bundel met mooie en gevoelige gedichten en gedachten zoals de volgende.

De juf was vandaag

Zo boos op mij

Omdat ik praatte in de klas.

En ook nog rommelde in mijn tas

Ze kreeg er zelfs een punthoofd van

Terwijl zoiets toch echt niet kan.

Dat wilde ik

vertellen

Al had u dat natuurlijk

Zelf al in de gaten

Maar ’t kan me niet schelen

Ik wil gewoon

Heel even

Met

U

Praten

Een ambassadeur van Kinderpoëzie is Ted van Lieshout, die vijf jaar achter elkaar voor Querido een verzamelbundel ‘Poëziespectakel’ het licht liet zien, ik kwam er twee van tegen in mijn kast. Unieke gedichten, niet eerder gepubliceerd van bekende en onbekende dichters. Inmiddels is de serie gestopt. Dissus van Simon van der Geest kwam ik tegen, de eigentijdse versie van Homerus’ Odyssee en bundels van Bette Westra zoals Doodgewoon.

Mijn zoon is zelf maar verder gegaan, hij heeft zijn opdracht nu bijna ingeleverd. Aangestoken door zijn opdracht heb ik toch Gerrit Komrij’s bloemlezing besteld. Dat het een moeilijke opdracht was, geeft al aan hoe belangrijk aandacht voor dit thema is, juist voor jongeren. Maar niet alleen voor jongeren is poëzie een belangrijk thema. Ook voor kinderen zijn er boeken met liedjes en gedichten. Dit jaar is er zelfs een kinderpoëzieboek genomineerd voor de De grote Poëzieprijs! Ted van Lieshout - Ze gaan er met je neus vandoor maakt dit jaar kans op deze prijs. Terechte aandacht voor een genre dat serieus genomen mag worden. 

De Grote Poëzieprijs

Dit jaar wordt de eerste Grote Poëzieprijs uitgereikt, de opvolger van de VSB poëzieprijs. Dat poëzie nog steeds graag gelezen wordt, blijkt wel uit de vele inzendingen. Maar liefst bijna 150 titels werden ingestuurd. Criteria: De bundel moest het afgelopen jaar zijn uitgebracht.

Op 6 februari, de laatste dag van de week van de poëzie, maakt de jury de vijf genomineerde bundels bekend, de shortlist. Dit zal gebeuren tijdens de ontknoping van de 10e Turing Gedichtenwedstrijd. Uiteindelijk zal 16 juni de winnaar bekend gemaakt worden op de 50e Poetry International Festival in Rotterdam.

Poëzie voor kinderen

Poëzie is er voor al leeftijden, ook voor kinderen. Joke besteedde in oktober vorig jaar ook een lees je wijs artikel aan poëzie. Lees hier het artikel. Daarnaast besteedde ze nog een ander artikel aan poëzie. Poëzie voor kinderen bestaan vaak uit versjes. Het maakt het herkenbaar en makkelijk om mee te doen. Toch worden veel kinderen niet groot gebracht met poëzie. Al snel pakken we een voorleesboek of prentenboek.

Juist poëzie kan kinderen op een leuke wijze op een interactieve wijse kennismaken met de taal en stimuleren in hun woordenschat. Laat een kind bijvoorbeeld raden welk woord er aan het eind van de zin komt. Wat rijmt er op? Een andere mogelijkheid is een eigen vers of gedicht met of door het kind te laten schrijven of opzeggen. Poëzie nodigt uit om met taal te spelen. Hoe leuk is dit niet voor kinderen!

De bel van Isabel is een leuk dun boekje van 43 bladzijden, geschreven voor kinderen tussen de vier en acht jaar. In vier thema's laat Karel Eykman de lezer met telkens zeven gedichten of verzen genieten van poëzie. Het boekje is eind 2018 uitgekomen. 

Wil je meer weten over  De Grote poëzieprijs bezoek dan eens hun website. Daarnaast is er over de poëzieweek 2019 hier meer informatie te vinden. 

Lees jij met je kinderen of tieners poëzie? Wij zijn benieuwd welke titels jullie gelezen hebben of nog graag zouden willen lezen. Laat je het ons weten in een reactie hieronder?