Nog een paar dagen en het is weer kerstmis. Of je nu wel of niet van het hele sfeertje daarrond houdt, je kan er niet omheen. Kerstfilms, kerstmuziek, cadeautjesgekte, … In deze Lees je wijs gaan wij voor jou op zoek naar die kerstverhalen waar je geen feestdagenindigestie aan overhoudt.

– door Joke –

In de aanloop naar Kerstmis verschenen weer enkele nieuwe boeken rond dit thema. Voor elke leeftijd wat wils.

1.Kerstmis met Boer Boris – Ted van Lieshout en Philip Hopman (0 – 6 jaar)

Kerstmis met Boer Boris is het elfde deel in de reeks van het succesvolle duo Ted van Lieshout en Philip Hopman. Samen met Berend en Sam heeft Boer Boris een joekel van een kerstboom uitgegraven in het bos. De boom staat mooi versierd buiten op het erf en alle dieren komen kijken. Behalve het oude varken… Dat blijkt van ouderdom stilletjes te zijn gestorven. Boris organiseert een mooie begrafenis in het bos. En als ze terugkomen in de stal krijgt kerst toch nog een mooi staartje…

2.De Kerstmisaurus – Tom Fletcher (6 – 9 jaar)

Willem Tuffer is een 10-jarige jongen die helemaal gek van dino’s is. Op school heeft hij het niet altijd makkelijk: het nieuwe meisje in de klas, Brenda Kwel, doet er alles aan om hem het leven zuur te maken. En oh ja, hij zit ook nog in een rolstoel. Maar dan gebeurt er iets magisch… Voor kerst heeft hij namelijk maar één grote wens: een eigen dino! Hoewel de Kerstman voor heel veel cadeaus kan zorgen, lijkt een dinosaurus onmogelijk. Of toch niet?

3.Kan Dr. Proktor Kerstmis redden? – Jo Nesbo (10 – 12 jaar)

De verschrikkelijke zakenman Thrane heeft de rechten van Kerstmis gekocht. Niemand mag het feest meer vieren zonder eerst voor meer dan tienduizend kronen cadeautjes in een van zijn warenhuizen te hebben gekocht - miljoenen kinderen over de hele wereld lopen het risico nooit meer kerstcadeautjes te krijgen. Dat klinkt als een taak voor Doktor Proktor. Samen met Bulle en Lise gaat hij de strijd aan met deze nieuwe kerstman, die niet de gezellige, lieve man is die hij zou moeten zijn…

Acht ingrediënten van een goed kerstverhaal.

Verschillende kerstverhalen bevatten een aantal terugkomende klassieke ingrediënten. Wij deden de test of de drie bovenstaande boeken deze grondstoffen bezitten en of ze dan ook lekker smaken?

• Een goede auteur

Een goed verhaal wordt natuurlijk geschreven door een goed schrijver. Zonder schrijver geen boek dus een onontbeerlijk ingrediënt. Hoe zit dat bij ‘onze’ boeken?

1. Ted van Lieshout (1955) is zeker niet de minste. Met zijn kinderboeken en gedichten valt hij regelmatig in de prijzen. Kerstmis met Boer Boris is het elfde boek van de reeks en werd pas nog beloond met de Sardes Pluim december 2018. In 2015 werd Boer Boris gaat naar zee prentenboek van het jaar. Van Lieshout schrijft zijn verhaal volledig rijmend en toch slaagt hij erin om de juiste sfeer weer te geven.V

2. Tom Fletcher (1985) is ook al zo’n veelzijdig man. Naast schrijver is hij zanger, tekstschrijver en gitarist bij de Britse band Mc Fly. Met zijn vrouw Giovanna schreef hij samen het Young Adult boek Eve of man. Dat laatste boek wordt door de Hebban-lezers nogal wisselend beoordeeld. De Kerstmisaurus is beeldend geschreven en in het verhaal wisselen ontroering, spanning en humor elkaar af. De taal is eenvoudig en het niveau van de rijmende elfenliedjes bedenkelijk maar het is wel waar de kinderen uit de doelgroep van houden. Zij zullen zich er zeker niet aan storen. V

3. Jo Nesbo (1960) vervolledigt dit lijstje met creatieve duizendpoten. Hij is vooral bekend als misdaadauteur maar hij musiceert en componeert ook. In een vorig leven was hij profvoetballer. Zijn kinderboeken over Dr. Proktor zijn omwille van de grote dosis humor erg geliefd bij de jonge lezers. Mijn twintigjarige zoon die vroeger deze boeken las en deze kerstversie zag passeren, liet meteen weten het boek na mij ook te willen lezen. Gelukkig is dit kerstverhaal geen afkooksel van de andere boeken maar vormt het een volwaardig deel van de reeks. V

• Een goede tekenaar

Goede illustraties maken een verhaal beter, ze schenken het een extra. Zeker bij kerstverhalen verwachten we toch sfeervolle prenten die de gezelligheid van deze periode in de verf zetten.

1. Philip Hopman (1961) is de vaste illustrator van de Boer Boris reeks. Daarnaast is hij ook bekend van de Jubelientje boeken, geschreven door Hans Hagen. Kerstmis met Boer Boris is een prentenboek dus natuurlijk spelen de illustraties een belangrijke rol. Paginagrote, kleurrijke tekeningen met veel details maar heel herkenbaar versterken de tekst. Leuk detail is de aanwezigheid van een muis of een merel in de tekeningen, ook die van de vorige boeken. Fijn om ze samen met je kleuter te zoeken. V

2.Shane Devries maakt ook animatieproducties en dat is te merken op de prachtige cover. Dit beeld kan zo uit een animatiefilm komen. Die cover alleen al trekt de aandacht en maakt nieuwsgierig. De zwart-wittekeningen binnenin zijn gedetailleerd en origineel. Devries tekent een fantastische kerstman.V

3. Georgien Overwater (1958) heeft een zeer herkenbare tekenstijl die wat aan Tony Ross doet denken. Zelf ben ik geen fan van deze drukke stijl maar het past wel bij het actieve en grappige van het verhaal.V

• Magie

Geen kerst zonder magie. De kerstman die door de lucht vliegt met zijn rendieren en door de schoorsteen kruipt, dat alleen al is magisch. Bevatten onze verhalen ook de nodige kerstmagie?

1. Boer Boris is een realistisch verhaal maar de geboorte van nieuw leven na de dood van het oude varken telt toch ook als magie? V

2. En of dit boek magisch is: elfen, de stad op de Noordpool waar de kerstman woont op een wonderlijke manier beschreven en getekend en eindelijk het geheim onthult van hoe de kerstman door die schoorsteen raakt. Daarbij de magie van vriendschap en liefde gecombineerd met de nodige spanning en humor.V

3. Dit boek is in de eerste plaats grappig maar de bizarre, fantasierijke uitvindingen van Dr. Proktor en het feit dat hij de Kerstman persoonlijk kent, zorgen toch voor de nodige dosis magie. V

• Moraal

De meeste (kerst)verhalen hebben iets moraliserend. Vinden we ook hier thema’s terug die ons moeten aanzetten tot beter gedrag?

1. Bij het kiezen van de kerstboom wordt er niet gehakt maar mét kluit uitgegraven. Een beetje milieubewustzijn dus. V

2. In dit verhaal een handvol thema’s die ons tot nadenken stemmen zoals pesten, anders zijn, vriendschap, geloven in je eigen kunnen en optimisme. Het moment waarop Willem en zijn papa het hebben over het klassieke halfvolle of halflege glas geeft een belangrijke boodschap aan kinderen. Net als iets kunnen als het echt het allerliefste is wat je wil. En toch komt dit alles op geen enkel moment betuttelend over. V

3. Zoals alle verhalen over Dr. Proktor is ook dit verhaal zeer actief en gek maar dat houdt Nesbo niet tegen om heel wat maatschappijkritiek te uiten en kinderen te doen nadenken over het eigen gedrag. V

• Een slechterik

Een slechterik die ooit zo slecht niet was, hoort er altijd bij en als het meevalt, ziet hij naar het einde toe het licht en wordt vanzelf weer zijn beminnelijke zelf.

1. Geen slechterik in dit verhaal, maar die wordt hier zeker niet gemist.V

2. De namen en tekeningen bij de voorstelling van de personages verklappen al dat Jager en de hond Bullebak en Brenda Kwel bepaald geen lieverdjes zijn. V

3. De verschrikkelijke zakenman Thrane en zijn al even erge tweeling, die het Bulle en Lise al eerder lastig maakten.V

• Koude en sneeuw versus warmte.

Winter, sneeuw en koude harten versus warme vuren, gezellige lichtjes en pure zielen.

1. Boer Boris, Berend en Sam vormen samen met de dieren een knusse familie. Buiten is het koud, al is het wachten tot de laatste bladzijde voor de eerste sneeuw, maar de manier waarop met dood en leven wordt omgegaan is hartverwarmend. V

2. Kouder dan op de Noordpool en in het hart van Jager wordt het niet. De sneeuw is overal maar dat geldt ook voor vriendschap en liefde. Het verhaal gaat van spannend over grappig naar ontroerend. V

3. Ook in dit verhaal sneeuwt het van bij de start en zorgen enkele momenten voor een vleugje ontroering zoals Bulle die met zijn niet zo fantastische moeder een knuffelmoment deelt. V

• Een goed einde

Sorry, geen spoilers hier!

• Het moet gewoon goed zijn.

De conclusie. Wat ben ik een geluksvogel dat ik al die mooie boeken mocht lezen. Heel verschillend en voor een andere doelgroep maar van alledrie heb ik genoten.

1. Een heel fijn rijmend prentenboek waar ook de kinderen van genoten hebben toen het werd voorgelezen in de klas. Al schrokken ze even toen het varken stierf. Om het met hun woorden te zeggen: een verdrietig en blij verhaal. Boer Boris mag nog vele avonturen voor kleuters beleven. V

2. Meestal ben ik wat huiverig voor boeken die in grote letters geluiden weergeven tussen de tekst maar ik was blij verrast door de veelheid aan wijze lessen die op een goede manier gebracht werden. En bovenal door de afwisseling tussen ontroering, spanning en magie met enkele onvoorspelbare en originele wendingen. Het is uitkijken naar volgend jaar. Hopelijk wordt The Christmasaurus and the winter witch dat in oktober zal verschijnen ook vertaald. V

3. Dr. Proktor is een favoriet van mijn zonen, de stukken die ik ooit voorlas waren veelbelovend maar nu ben ik helemaal overtuigd. Dr. Proktor hoeft nog niet te stoppen met zijn knettergekke uitvindingen. V

Wie leest een winterse klassieker met me mee?

Veertig jaar geleden verscheen het tekstloze prentenboek De Sneeuwman van Raymond Briggs. Michael Morpurgo vertelt nu in het onlangs verschenen Het verhaal van de sneeuwman de tekst bij de prenten. Dit boek past zeker in het lijstje kerstboeken. Het belandde enkele dagen geleden op mijn deurmat. Ik plan begin januari een artikel maar ben ook benieuwd naar wat jullie ervan vinden. Wie leest met eigen exemplaar met me mee? Het zou leuk zijn om zowel het nieuwe boek als het prentenboek samen te lezen en bespreken. Laat het in de reacties hieronder weten als je meedoet. Lezen doen we vanaf 8 januari.